1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Avrupa-ABD ilişkilerinde yeni dönem

Bernd Riegert23 Şubat 2005

Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri dünya politikasında yeni bir birlik gösterisi yaptı. Irak Savaşı nedeniyle iki yıl önce aralarında doğan uçurumu Amerikan Başkanı George Bush’un Brüksel’de Avrupalı liderlerle yaptığı zirvede, en azından lafta aştılar ve Kuzey Atlantik İttifakı’nın bu karanlık sayfasını kapattılar.

https://p.dw.com/p/Aawf
ABD-Avrupa uzlaşmasının, şimdi kararlara bürünmesi bekleniyor
ABD-Avrupa uzlaşmasının, şimdi kararlara bürünmesi bekleniyorFotoğraf: AP

ABD Başkanı George Bush, Irak Savaşı yüzünden gerginlik yaşadığı Avrupa ile buzları eritmek için başladığı gezisini sürdürüyor. Dün Brüksel’de NATO ve AB’nden liderlerle buluşan Bush temaslarından hayli memnun kalmışa benziyor.

Başkan Bush Brüksel’den sonraki durağı ise Almanya’ydı. Bu sabah saatlerinde eşi Laura Bush ve Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile birlikte Frankfurt Havaalanına inen Bush, bir limuzinle karayoluyla Mainz kentine gitti.

Askeri törenle karşılandı

Bush Mainz’de askeri bir törenle karşılandı. Bush ve eşi Laura Bush daha sonra Mainz Şatosu’na götürüldü. Buradaki karşılama töreninde Schröder’in eşi Doris Schröder, Dışişleri Bakanı Fischer, Savunma Bakanı Struck ve Rheinland-Pfalz eyaleti Başbakanı Kurt Beck de vardı.

Karşılama töreni sonrasında Başkan Bush’la Almanya Başbakanı Schröder Mainz Şatosu’nda ikili görüşme için biraraya geldi. İki liderin görüşmesinin gündeminde Atlantik ötesi ilişkiler, İran’ın nükleer programları ve Irak’ta demokratikleşme süreci konuları vardı.

Schröder: “Görüş ayrılıklarını gidermek istiyoruz”

İki lider bu görüşmenin ardından ortak bir basın toplantısı düzenledi. Schröder iki ülkenin görüş ayrılığı içinde olduğu konular olduğunu söyledi ancak bunları gidermeyi hedeflediklerini ifade etti.

Almanya Başbakanı İran’ın nükleer programlarından vazgeçmesi konusunda ABD ile görüş birliği içinde olduklarının da altını çizdi. Bush’un bugün Hristiyan Demokrat Parti lideri Angela Merkel da kısaca biraraya gelmesi bekleniyor.

Bush ve Schröder bugün öğleden sonra önde gelen Alman-Amerikan kuruluşlarından yöneticileriyle de görüşecek. Bush’un eşi Laura Bush’un ise Gutenberg Müzesi’ni ziyaret edecek.

Brüksel temasları

NATO ve Avrupa Birliği’nin zirve toplantısından sonra ortaklar, özellikle Orta ve Yakın Doğu’da barış ve istikrar için işbirliği yapmaya kararlı olduklarını vurguladı.

NATO’nun diğer 25 lideriyle buluşmasının ardından Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush keyifliydi. Bundan iki yıl önce Irak Savaşı başlarken, Almanya ve fransa gibi NATO’nun birçok Avrupalı ortağı Bush’a mesafe koymuştu. Bush, tarihin en başarılı askeri ittifakı olarak nitelediği NATO’nun şimdi geleceğe baktığını anlattı:

“Irak’ı kurtardık“

“Irak’ı kurtardık. Karar verildi ve bu halledildi. Şimdi barış için yine birlikte hareket etmeliyiz. Şu ‘zarafet atağı’ lakırdısını bir unutun. İnsanların bu mesajı anlayabileceğini düşünüyorum. Bu stratejinin başarılı olduğunu da görüyorsunuz.”

Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri, Irak’ın geleceğine ilişkin uluslararası bir konferans düzenlemeye karar verdi. Avrupa Birliği, Bağdat’ta sembolik bir temsilcilik açacak.

Alman Başbakanı Gerhard Schröder, Amerikalı konuğun dostça tavrını övdü. Bush, Schröder’in NATO’da ortak tartışma ve karar süreçleri yolundaki talebini üzerinde bile düşünmeye hazır. Ama bir uzman grubunun ittifak için somut reform önerileri hazırlamasına onay vermek istemedi.

“Açıklamalar somut kararlara dönüşmeli“

Avrupa Birliği’nde olsun, NATO’da olsun, zirveye katılan tüm liderler, dış politik konularda genel bir görüş birliği olduğunu vurguladı. Schröder, artık siyasi kararlar verilmesi gerektiğinin farkında:

“Şimdi herşey, bu açıklamaların somut kararlar dönüşmesine bağlı. Bu tartışmasız bir gerçek. Tabii görüş ayrılıklarının önüne geçmek olanaklı değil, ama artık bunlar zıtlaşmaya dönüşmeden tartışılıyor. Bu nedenle, kesinlikle başarıdan söz edebiliriz.”

Örneğin Orta Doğu politikasında Başkan Bush, Avrupalılara yakınlaşmak istiyor: “Ben bir vizyon sahibiyim. Bunu dile getiren ilk Amerikan başkanıyım. Bu vizyon, İsrail ve Filistin, barış içinde yan yana yaşayan iki devlet. Hedef bu. Bu hedefe ulaşmak için Avrupalı dostlarımla somut olarak birlikte çalıştığıma seviniyorum.”

İran’ın nükleer faaliyetleri

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği, İran’a da birlikte baskı uygulamak istiyor. İran’ın nükleer silah sahibi olmasını birlikte önlemek istiyorlar. Başkan Bush, İngiltere, Fransa ve Almanya’nın sürdürdüğü pazarlıklara karışmak istemediğini ve bu konuda Avrupalı dostlarından iyi bir tavsiye aldığını anlattı. Bush, İran’a saldırı planları yaptığı söylentilerini gülünç bulduğunu tekrarlarken, tüm seçenekleri elinde tutmaya devam ettiğini belirtti.

Çin’e ambargo konusu

Tüm uyum gösterisine rağmen, Atlantik’in iki yakası arasında farklılıklar ve ayrılıklar da kaldı. Avrupa Birliği’nin Çin’e uyguladığı silah ambargosunu büyük olasılıkla kaldıracak olması konusunda Başkan Bush, “o zaman bunu, Avrupa’yı ekonomik bakımdan cezalandırmaması için Amerikan Kongresi’ne anlaşılır şekilde anlatmanız gerekir” dedi.