Asya kuş gribine hazır mı?

Asya’da halk arasında, Batı’da olduğu gibi kuş gribi paniği yaşanmıyor. Hem de kuş gribi virüsünün buradan kaynaklanmış olmasına rağmen. Gerçi yetkililer önlemlerini aldı: Örneğin kanatlı hayvanları kapalı kümeslerde tutma zorunluluğu getirildi.

Ayrıca gıdalar sürekli olarak denetleniyor. Kuş gribinin kendini en çok belli ettiği yerse borsa. Singapur’un geliri yüksek halkı, borsanın inişe geçmesiyle ineşe geçmesiyle kuş gribinin etkisini hissediyor. Uzmanlar, kuş gribi spekülasyonlarının bu inişte etkisi olduğu görüşünde.

“Risk herkes için aynı”

Asya medyasında, Batı’da olduğu gibi fazla yer ayrılmıyor kuş gribine. Oysa 2003 yılından bu yana Asya’da 60’tan fazla kişi, kuş gribinden yaşamını yitirdi. Belki de kıtayı sık sık vuran doğal afetler nedeniyle kuş gribi Asyalılar tarafından ciddi bir tehlike olarak algılanmıyor.

Ama uzmanlar kaygılı. Dünya Sağlık Örgütü Tayland Bürosu’ndan William Aldis, bölgede bir kuş gribi salgını yaşanabileceğini belirterek “Herkes için risk aynı. Dünyanın neresinde olursak olalım farketmiyor. Bu tarz virüsler ışık hızıyla sınırlardan geçiyor. Kamboçya’da ya da Vietnam’a hastalananlar tedavi edilemezse bu Kanada’da, Almanya’da, Avustralya’da veya Fransa’da yaşayanları da etkiler” diyor.

İlaca hücum

Kuş gribine en çok kurban veren ülke olan Vietnam, virüsü karşı hummalı bir çalışma sürdürüyor. Kış gelmeden önce, ülkedeki tüm kanatlı hayvanların aşılanması planlanıyor. Sağlık Bakanlığı her ihtimale karşı, kuş gribine karşı etkili tek ilaç olan Tamiflu stoku yaptı. Birçok Güneydoğu Asya ülkesi Tamiflu’ya sarıldı.

Tamiflu’yu üreten İsviçreli ilaç firması Roche’un dünya genelinde artan talebi karşılayamacağını açıklaması ise yetkilileri kaygılandırdı. Tayland Sağlık Bakanlığı’nda görevli virolog Chun-sutti-wat, alternativ çözümler arayışlarına girdiklerini anlatıyor: “Tek bir ilaca bağımlı olduğumuzda, herkes için yeterli miktarda ilacın olmasına dikkat etmemiz gerekiyor. Endüstri bunu sağlıyamıyorsa, o zaman tüm ülkeler başka çareler aramak zorunda.”

İnsan mı patent mi?

Yani yine, tıpkı HIV/Aids ilaçlarında olduğu gibi bir çelişki yaşanıyor: Bir tarafta ilaç patentlerine sahip ilaç devleri duruyor, diğer tarafta ise gelişmekte olan ülkelerde ilaca ihtiyaç duyan sayısız hasta...

Dünya Sağlık Örgütü, kuş gribi virüsünün mutasyona uğraması durumunda, pandemi riskinin söz konusu olduğunu söylüyor ve bu olağanüstü durum sebeniyle Tayland gibi ülkelerde patent hakkının geçici olarak devredışı bırakılabileceğini belirtiyor.

İşte bu çelişki Güneydoğu Asya gazetelerine “Patent mi insan hayatı mı?” türünden başlıklarla yansıyor. Zira talebin artması üzerine birçok ülkede, Tamiflu fiyatları arttı ve korkulanın olması durumunda ülkeler, patent hakkını çiğneyip kendi ilaçlarını üretmeli.