1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Askeriye Türbesi Şiiler için ne ifade ediyor?

Peter Phillip / DW23 Şubat 2006

Irak’ın Samarra kentinde dünkü bombalı saldırıda büyük zarar gören altın kubbeli Askeriye Türbesi, Şiiler açısından büyük öneme sahip kutsal mekanlardan biri. DW editörlerinden Peter Philipp, Irak ve İranlı Şiiler için türbenin ne anlam taşıdığını araştırdı...

https://p.dw.com/p/AaBH
Askeriye Türbesi, altın kubbesiyle ünlüydü, ancak saldırıda kubbe neredeyse yok oldu
Askeriye Türbesi, altın kubbesiyle ünlüydü, ancak saldırıda kubbe neredeyse yok olduFotoğraf: AP

Samarra kenti, Bağdat’ın 100 kilometre kuzeybatısında, Sünni üçgeni olarak adlandırılan bölgede yer alıyor. Amerikan işgalinin başlangıcından bu yana direnişçilerin yuvası olması nedeniyle Samarra’nın adı sık sık manşetlere taşınmıştı. Abbasi Halifeliği’nin başkenti olan Samarra’da en önemli arkeolojik bulguların yapıldığı ve Şiiler’in kutsal kenti olduğu, İslam dünyası dışında çok az biliniyor.

Şiiler’in en bilinen kutsal mekanlarından Askeriye Türbesi’ne 1905 yılında altın bir kubbe yapılmıştı. Şiiler’in en ünlü kutsal mekanlarından olan altın kubbeli türbeyi görmek için her yıl tüm dünyadan binlerce, Şii Samarra’yı ziyaret ediyordu. Çünkü bu türbede 868'de ölen 10. İmam Ali El Hadi ve 874'te ölen oğlu Hasan El Askeri'nin mezarları bulunuyor.

Bu iki imam, Şiiler tarafından Hz. Muhammed’in halefi olarak kabul ediliyor. Diğer Müslümanlar ise onları kurban olarak görüyor. Medine’de doğan El Hadi’ye Bağdat’a gitmesi emrediliyor ve El Hadi, 868 yılında ölene kadar Samarra’da ev hapsinde yaşıyor. El Hadi’in oğlu El Askeriye ise babasıyla aynı kaderi paylaşıyor. Tek çocuk olarak babasının yerine geçen El Askeriye’nin de 6 sene sonra babası gibi zehirlenerek öldürüldüğü tahmin ediliyor.

Samarra Şiiler için önemli

Samarra’nın Şiiler için anlamı çok büyük, çünkü Şiiler’in 12 imamdan sonucusu kabul ettiği Muhammed El Mehdi'nin de burada ortadan kaybolduğuna, Mehdi'nin sağ olduğuna ve bir gün döneceğine inanıyor.

Samarra, 10. ve 11. imamların öldürülmesinden ve El Mehdi’nin kaybolmasından 100 yıl sonra hacılar için Necef ve Kerbela’ya eşit düzeyde anlama sahip bir kent konumuna geldi. Necef’te ilk İmam Ali’nin mezarı, Kerbela’da ise Ali’nin oğlu İmam Hüseyin’in mezarı bulunuyor.

Hac ziyaretlerinde artış

Şiiler için bu kadar önemli olan bu kutsal mekanlar, Saddam Hüseyin zamanında dahi hac vazifesini gerçekleştiren İranlı Şiiler için büyük önem taşıyordu. Tahran ve Washington arasındaki resmi anlaşmazlığa rağmen, Amerikan işgalinden sonra da Irak’a hac ziyaretlerinde artış yaşanıyor.

Iraklı Şiiler ise Saddam Hüseyin devrildiğinden bu yana kutsal kentleri ziyaret etmek bir alışkanlık haline geldi. Çünkü Saddam Hüseyin rejimi sırasında Şiiler çoğunluğu oluşturmasına rağmen baskı altındaydı ve büyük hacı kafilelerine izin verilmiyordu.