Amerikan otomotivciliği zorda

Satışların hızla düşmesi yüzünden bütün şirketler üretimi düşürüyor, personeli ücretsiz izine çıkarıyor ya da tesislerini kısmen kapatıyor. Amerikan otomotiv endüstrisinden gelen felaket haberlerine rağmen bu branşta önemli farklılıklar göze çarpıyor. Sendikal örgütlenmenin olmadığı güneydeki eyaletlerde üretim artıyor. Kulağa, Amerikan otomotivciliğinin altın yıllarından kalma bir haber gibi geliyor. Ama haber henüz dört aylık: “Alman otomobil imalatçısı Volkswagen Chattanooga’da yeni bir üretim tesisi kurmayı planlıyor.”

Bu sözler, ABD’nin en ünlü radyo editörlerinden Steve Inskeep’e ait. Tennessee eyaletindeki fabrika 2010’da tamamlanacak ve yılda 150 bin düşük sarfiyatlı orta sınıf otomobil üretecek.

Milyarlık yatırımlar öngörülüyor

General Motors şirketinin yönetim kurulu iflas tehlikesini savuşturmak için devlete avuç açıp Michigan ve Ohio gibi kuzey eyaletlerindeki birçok tesisin kapısına kilit vururken, Alabama, Tennessee, Georgia, Kentucky, Mississippi ve Güney Carolina’da yeni fabrikalar inşa ediliyor. Avrupa şirketlerinden BMW, Mercedes, Volkswagen ve Volvo gibi Japon Honda, Toyota ve Nissan ile Kore’nin Kia ve Hyundai gibi markaları Amerikan otomotivciliğinin kalbinin attığı Detroit’e uğramıyorlar. Yabancı şirketler sendika olmayan güneydeki eyaletleri tercih ediyor. Amerikan milli kamu radyosu editörü Steve Inskeep güneyde işgücünün çok ucuz olduğunu belirterek, “Güney eyaletlerindekilerin karın tokluğuna çalıştığı söyleniyor” ifadesini kullanıyor.

Sendikal haklar yok

Güneyde Amerikan otomotiv işçileri sendikasının sözü geçmiyor. General Motors’un aksine güneydeki işletmeler emeklilik ve sağlık sigortası gibi yükümlülükler almıyor. Michigan’daki General Motors işçisinin bir saatlik maliyeti 72 doları bulurken, Mississippi’deki Toyota işçisinin maliyeti 47 doları aşmıyor. Arizona Senatörü Jon Kyl, Detroit’in astronomik işgücü maliyetiyle kendini otomobil mezarlığına çevirdiğini söylüyor. Kyl, “Kuzeydeki otomotivciler sendikalarla intihar edercesine iş sözleşmeleri imzaladılar” değerlendirmesinde bulunuyor.

“Yanlış hesap kurbanı olabilirler”

Ancak güneydeki otomobil imalatçıları, ‘Detroit’teki üç büyükler iflas ederse bütün piyasa bize kalır’ şeklindeki düşüncelerinin kurbanı olabilirler. Başta Toyota olmak üzere ABD’nin yabancı şirketleri, üç büyükler haritadan silindiği takdirde işgücü maliyetini düşük tutma avantajını kaybedebilirler. Amerikan otomotivcilik araştırmaları merkezinden Sean McAlinden ‘Detroit çökerse, aynı yan sanayi ağına bağımlı olan güneydeki işletmeler de rekabet gücünü kaybeder’, diyor.

Normal bir otomobilde kullanılan parçaların yaklaşık %75’ini imal eden ve üç büyükler sayesinde ayakta duran otomotiv yan sanayinin merkezi Michigan eyaletinde. Bu şirketlerin kapanması durumunda güneydeki işletmeler bütün parçaları ithal etmek ve depresyona rağmen fiyatlarını arttırmak zorunda kalacak. McAlinden, ‘bu nedenle Amerikan üç büyüklerinin iflas etmesi güneydeki yabancı şirketlerin işine hiç gelmez’, diyor.