Alman basınında köstebek avı

Almanya’da basın özgürlüğü konusunu gündeme taşıyan ilk olay, Çiçero adlı yayın organında, Federal Emniyet Teşkilatı’nın belgelerine dayanan bir haberin yayınlanması oldu. Emniyet Teşkilatı’na ait gizli bir yazıdan alıntı yapan Bruno Schirra’nın teşkilatla ortak çalıştığı iddialarına konu olan skandal, ülkeyi hayli meşgul etmişti.

Ancak gazetecilerle devlet organları arasındaki sürtüşme bununla da bitmedi. Ülkede son olarak, Federal Dış İstihbarat Dairesi’nin, hakkında haber yapan bir gazeteciyi bilgi kaynağını ortaya çıkarmak için yıllarca takibe alıp, özel görüşmelerini bile dinlediği ortaya çıktı. Şimdi konu Federal Meclis’in görevlendirdiği özel savcı tarafından araştırılacak.

Eenboom izlediğinden habersizdi

Dış İstihbarat Dairesi tarafından dinlendiği ortaya çıkan gazeteci Erich Schmidt- Eenboom, hiç aklına gelmeyecek bir olayla karşı karşıya olduğunu öğrenince oldukça şaşırmıştı. Eenboom, 1993 - 1996 yılları arasında, yani en az üç yıl süreyle Federal Dış İstihbarat Dairesi tarafından izlenmiş ve tüm görüşmeleri kaydedilmişti.

Dinlendiğini ilk duyduğuğunda çok etkilendiğini belirten Eenboom, karşı karşıya kaldığı bu olayla ilgili olarak şöyle konuştu: “Yürütülen operasyon hakkında tam bir bilgiye sahip olmayışımdan, huzursuzlandığım günler oldu. İzlenme sürecinde, özel hayatıma ne ölçüde müdahale edilmişti? Bilgi kaynaklarımın kim olduğu ortaya çıktı mı? İş arkadaşlarımla buluştuğumda da aynı şekilde dinlenip gözlendik mi? gibi sorularla meşgul oluyor insan.”.

Gazeteciden özür dilendi

Federal Dış İstihbarat Dairesi, Eenboom’un dinlendiğini, hatta 2003 yılında çöpe attığı kağıtlarda bulunan bilgilerin dahi kayıt altına alındığını kabul etti. Gazetecinin mercek altına alınması ise Dış İstihbarat Dairesi’nin zaaflarına ve zayıflıklarına değinen bir kitap yazması ile başlamıştı. İstihbarat Dairesi, kitapta yer alan bilgilerin, teşkilatın içinde çalışan bir köstebek tarafından dışarıya sızdırıldığını ve bu kişinin gazetecinin dinlenmesiyle tespit edilebileceğini düşünmüştü.

Ancak gazetecinin takibe alınması mahkeme kararına dayanmıyordu ve bu haliyle yasaların ihlali anlamına geliyordu. Sonunda İstihbarat Dairesi yanlış yaptığını kabul ederek Eenboom’dan özür diledi ve şu açıklamayı yaptı: “Federal Dış İstihbarat Dairesi, duyarlı bilgilerin dışarı sızmamasına dikkat etmek zorundadır. Bu, bizim asıl işimiz. Ama her zaman istediğimiz gibi çalışamıyoruz ve bu kez kabul etmeliyiz ki ciddi bir sorunla karşı karşıyayız.”

Eenboom tek vaka değil

Ancak basın özgürlüğüne müdahale ve gözetleme, sadece Eenboom olayında söz konusu değil. Focus dergisinde çalışan bir başka gazetecinin de izlendiği biliniyor. “Netzwerk Recherche” adlı bir gazeteci örgütlenmesinin Başkan Yardımcısı Hans Leyendecker de “Spiegel” dergisine yaptığı haberden dolayı izlenmiş.

1995 yılında bir meslektaşıyla birlikte yasadışı plütonyum ticaretinin önlenmesi ile ilgili bir haber yapan Leyendecker, Federal Dış İstihbarat Dairesi’nin olayla ilgili operasyonunun kurmaca olduğunu ortaya çıkaran deliller sunmuştu. Bunun üzerine Federal Daire, söz konusu bilgileri sızdıranı bulmak için Leyendecker’i izlemeye başlamıştı.

Bu noktada gazeteciler arasında da muhbirler olduğuna inanan Hans Leyendecker’in konuyla ilgili görüşleri ise şöyle: “Aramızda meslektaş olarak nitelendiremeyeceğimiz kişiler de var. Bunlar istihbarat örgütleriyle ortak çalışıyorlar. Aslında böyleleri meslekten ihraç edilmeli, ama maalesef çalışmaya devam ediyorlar. Ve bu olayda da, sözde meslektaşlarım ‘Spiegel’ın haberindeki detayları sızdıran kişiyi bulmaya çalıştılar. Bu meslektaşları ciddiye almamak ve küçümsemek gerekir. Ama maalesef varlar.”

Zerkavi haberine takip

Federal Dış İstihbarat Dairesi’nin yanı sıra, Federal Emniyet Teşkilatı da basın özgürlüğünü kısıtlayıcı çalışmaları yüzünden suçlanıyor. Federal Emniyet Teşkilatı, “Çiçero” dergisinin Yayın Yönetmeni Bruno Schirra’yı devlet sırlarını açıklamak suçundan izlemeye aldı. Schirra, terörist El Zerkavi ile ilgili bir haberi ile devlet sırlarını ele vermekle suçlanıyor. Ancak bu suçlamanın yersiz olduğu, gazetecinin haberinde yer verdiği bilgilerin başka gazeteciler tarafından da kullanıldığının anlaşılması ile ortaya çıktı.