1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Akdeniz'de yeni ticaret bölgesi anlaşması

Alexander Göbel26 Şubat 2004

Agadir'de dün imzalanan anlaşmayla 4 ülke arasında bir serbest ticaret bölgesi oluşturuldu. 150 milyar euroluk bir piyasa yaratan anlaşma, AB tarafından da destekleniyor.

https://p.dw.com/p/AbhI
AB, 2010 yılına kadar Akdeniz'de serbest ticaret bölgesi oluşturmayı hedefliyor
AB, 2010 yılına kadar Akdeniz'de serbest ticaret bölgesi oluşturmayı hedefliyorFotoğraf: BilderBox
Ürdün, Mısır, Tunus ve Fas, dün imzaladıkları Agadir anlaşmasıyla aralarındaki ticaret bariyerlerini kaldırmayı hedefliyor. Fas’ın Agadir şehrinde imzalanan anlaşmayla dört ülke arasında bir serbest ticaret bölgesi oluşturuluyor. Dört ülkenin bu girişimini başından beri destekleyen Avrupa Komisyonu ise ticaret ve yatırımlar önündeki engellerin kaldırılmasını AB ve Akdeniz bölgesi arasındaki stratejik ortaklığın önemli bir parçası olarak görüyor. Agadir anlaşması, AB ile Akdeniz bölgesi arasında 2010 yılına kadar oluşturulması planlanan serbest ticaret bölgesi için de önemli bir dönemeç oluşturuyor.

150 milyar euroluk piyasa

Ürdün, Mısır, Tunus ve Fas arasında imzalanan Agadir anlaşmasıyla yüz milyon nüfuslu ve toplam 150 milyar euroluk bir Gayrisafi Yurtiçi Hasılaya sahip bir piyasa yaratılıyor. Bu girişim, bölgede acil ihtiyaç duyulan ekonomik dinamiği yaratmak açısından önemli bir adım.

Avrupa Komisyonu sözcüsü Emma Udwin anlaşmanın aynı zamanda AB ile Akdeniz ülkeleri arasında büyük bir serbest ticaret bölgesi oluşturma projesine katılacak diğer tüm ülkeler için de iyi bir örnek oluşturduğunu belirtiyor: ‘’Bu Akdeniz için gerçekten önemli bir dönemeç. AB olarak Akdeniz ülkelerinin, 2010 yılına kadar tüm Güney Akdeniz’i kapsayacak bir serbest ticaret bölgesi oluşturma girişimlerini destekledik. Agadir anlaşması ile dört ülke, oluşturulması planlanan bu büyük serbest ticaret bölgesinin ilk adımını attılar. Bu heyecan verici bir gelişme.’’

10 yıl önce ortaya çıkan fikir

Avrupa ile Akdeniz bölgesi arasında büyük bir serbest ticaret bölgesi oluşturma fikri, 1995 yılında Barcelona’da gerçekleştirilen Avrupa-Akdeniz Konferansı’na uzanıyor. AB’ye üye ülkelerin çoğu uzun süredir Akdeniz ülkeleriyle yakın siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilere sahip. Ticaret ve kalkınma alanlarında 20 yılı aşkın bir süre devam eden ikili temasların ardından 1995 yılında Barcelona’da ilişkilerde yeni bir dönem açıldı. AB, 12 ülkeyle ortaklık anlaşmaları imzaladı. Bu ülkeler, Türkiye, Fas, Cezayir, Tunus, Mısır, İsrail, Filistin özerk bölgeleri, Ürdün, Lübnan ve Suriye ile 1 Mayıs’ta Birlik’e dahil olacak Kıbrıs ve Malta. Libya ise gözlemci statüsünde bulunuyor.

Bölgesel entegrasyon

2010 yılına kadar Akdeniz’de bir serbest ticaret bölgesi oluşturulması Barcelona sürecinin temel taşlarından. Ancak asıl önemli yönü, bu ülkelerin hem kendi aralarındaki hem de AB ile olan ilişkilerini derinleştirmesi. Avrupa Komisyonu sözcüsü Emma Udwin, bunun Akdeniz bölgesinin kalkınmasında önemli rol oynayacağını belirtiyor: ‘’Barcelona süreci, bir bölge oluşturma hedefinin bir parçası. Ve biz bölgesel entegrasyonu varlık nedeni olarak gören AB olarak bu oluşumun başarıya ulaşması için katkımızı sürdüreceğiz. Bölgesel entegrasyonun istikrar ve refahı artıran birşey olduğunu yaşayarak gördük. Bunun diğer ülkeler için de yararlı olacağını düşünüyoruz.’’

Yeni fırsatlar

Avrupa Komisyonu’nun dış ilişkilerden sorumlu üyesi Chris Patten, Avrupa-Akdeniz ortaklık anlaşmasının diğer üyelerini de Agadir anlaşmasına katılmaya teşvik ediyor. Komisyon sözcüsü Udwin tüm ülkelerin bu projeden karlı çıkacağını belirtiyor: ‘’Anlaşma tabii ki bu dört ülke arasındaki ticari ilişkilerde yeni fırsatlar anlamına geliyor. Ancak daha da önemlisi bölge, Avrupalı yatırımcılar için daha çekici hale gelecektir ve belki gelecekte daha da büyük bir oluşumun temelini oluşturacaktır. AB olarak şunu çok iyi biliyoruz ki, ekonomik anlaşmalarla başlamak çok daha derin ilişkilere yönlendirebiliyor.’’

Son halka Suriye

AB, Akdeniz ülkeleriyle siyasi, ekonomik ve sosyal bağları geliştirmek amacıyla çok sayıda ortaklık anlaşması imzaladı. Bu zincirin son halkası ise Suriye. Ortaklık anlaşması için müzakereler sürüyor, ancak ne zaman imzalanacağı konusunda henüz kesin bir tarih yok. Agadir anlaşmasından doğan olumlu sonuçların Suriye ile olan süreci de hızlandıracağı tahmin ediliyor.