Akdeniz'de Türkiyesiz doğal gaz forumu resmiyet kazandı
23 Eylül 2020Mısır, İsrail, Yunanistan, Kıbrıs, İtalya ve Ürdün'ün kuruluşunu Ocak ayında ilan ettiği Doğu Akdeniz Doğalgaz Forumu, atılan imzalarla resmi statü kazandı.
Kahire'nin ev sahipliğinde düzenlenen dijital imza töreniyle forum, uluslararası ve hükümetler arası karakterde resmi bir yapıya dönüşmüş oldu.
Üye ülkeler arasında enerji alanında işbirliği ve Doğu Akdeniz doğal gazının Avrupa pazarlarına ulaştırılması için deniz altından boru hattı inşasını hedefleyen forum, İsrail açısından da Arap dünyasıyla ilişkileri güçlendirme stratejisinde önem taşıyor.
İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, Filistin Özerk Yönetiminin de foruma dahil olduğunu belirterek forumun "Arap ve Avrupa ülkeleri arasında tarihte henüz benzeri görülmemiş bir bölgesel işbirliği" anlamına geldiğini, İsrail'den Ürdün ve Mısır'a 30 milyar dolarlık doğal gaz ihracatı için anlaşmalar imzalandığını kaydetti. Steinitz, "Bu sadece bir başlangıç" dedi.
İsrail Enerji Bakanlığından yapılan açıklamada da imza töreniyle, ilk çerçevenin belirlenmesi ve işbirliği ruhu oluşturulmasını amaçlayan ilk aşamanın sona erdiği belirtilerek ikinci aşamada ortak bir program oluşturarak birlikte hareket edilmesine doğru adım atılmış olduğu kaydedildi.
Fransa da üye olmak istiyor
Fransa foruma üyelik başvurusunda bulunmuş, ABD ve AB de gözlemci statüsüne sahip olmak istediklerini bildirmişti.
ABD Enerji Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada forum üyeleri kuruluş anlaşmasının imzalanması nedeniyle tebrik edilerek forumun bölgesel enerji güvenliğini güçlendireceği kaydedildi.
Türkiye ile bölge ülkeleri arasında doğal gaz keşif ve sondaj çalışmaları nedeniyle gerilim yaşanan bir dönemde kurulan foruma Ankara'nın dahil edilmemesi dikkatleri çekmişti. Doğu Akdeniz doğal gazını deniz altından Avrupa'nın güneyine ulaştırması planlanan boru hattında, Türkiye'nin dahil olmaması nedeniyle uzayan güzergahın maliyeti en önemli pürüzlerden birinioluşturuyor.
Türkiye'den Mısır ve İsrail'e mesaj
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın dün yaptığı açıklamada İsrail ve Mısır ile bazı ihtilafların olduğunu belirterek "Bunlar enerji konusunda işbirliği yapmanın önünde engel olmak zorunda değil" demişti.
Kalın, "Kıyıdaş ülkelerin katılımıyla adil, paylaşımcı bir enerji platformu konferansı, toplantısı ya da süreci başlatılmasına olumlu baktıklarını" ifade etmişti.
İsrail açıklarında 2009'da Tamar ve 2010 yılında Leviathan sahalarında doğal gaz keşfedildi. Akdeniz'de şimdiye kadar keşfedilen en büyük rezervlere sahip olan sahalar İsrail'i enerjide ihracatçı konumuna yükseltti.
Mısır açıklarında 2015 yılında keşfedilen Zuhr doğal gaz yatağı da Mısır enerji piyasasına ilgiyi artırmış ve ülkenin enerjide bölgesel merkez olma iddiasını güçlendirmişti.
DW/BK,JD
© Deutsche Welle Türkçe