Ahlak polisi ile köşe kapmaca

1979'dan bu yana iktidar kadınların "ahlaklı" giyinmesini salık veriyor. Kıyafet düzenlemesi kadınların saçlarının örtülmesini, koyu renk, uzun, bol pantolon giyilmesini ve pardesülerle vücudun tamamının gizlenmesini öngörüyor.

38 yıldan fazla bir süredir devam eden baskılar kadınların direncini kırmadı. Çoğu İranlı kadın pardesü ve başörtüsünü taksa da kıyafet düzenlemesini kendine göre yorumluyor.

Cıvıl cıvıl renkler ya da havalı kıyafetler yasak. İran sokaklarında her yaz ahlak polisinin sayısı artırılarak kıyafet kurallarının ihlal edilip edilmediği daha sıkı takibe alınıyor. Kurallara uymayanlar durduruluyor, çoğu zaman bu çevirmeler kıyafetin gerçekten uygun olup olmadığı konusunda uzun tartışmaları da beraberinde getiriyor.

Ahlak polisini ikna etmeyi başaramayanlar, para cezasına hatta hapis cezasına varan cezalara çarptırılıyor. Gözaltına alınan kadınların, gelecekte kıyafet düzenlemesine riayet edeceğine dair yazılı garanti vermesi isteniyor. Çoğu zaman kadınlar gözaltındayken kıyafetleri lime lime ediliyor ve kirli siyah bir çarşafla eve gönderiliyor.

Çoğu kadın bu cezalardan sakınmıyor. Ahlak polisine rağmen gün geçtikçe daha fazla genç kadın kıyafet seçiminde daha renkli, dar ve kısa modellere ağırlık veriyor. Birçok manken sosyal medya üzerinden yeni tarz kıyafetleri sergiliyor.

İranlı manken Şebnem Molavi geçen yıl ABD'li moda dergisi FSHN'in kapağında yer aldı. 2016 mayıs ayında İslam karşıtlığını yaymak suçundan hapse atıldı ancak birkaç gün sonra kefaletle serbest kaldı.

Ancak moda sevdası kolayca bastırılamıyor. Ruhani yönetimi altında artan ahlak devriyelerine rağmen son moda kıyafetlerden vazgeçmek istemeyenlerin sayısı az değil.

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 2012'deki seçimden önce sokaktaki kontrollerin kaldırılacağı vaadinde bulunmuştu. Ancak sokakta kıyafet denetimi yapan 20'den fazla kurumun sadece birkaçı Ruhani'nin kontrolünde.

Bunun yanı sıra Ruhani rejimi nisan 2016'da kontrollerin kapsamını da genişletti. Tahran Emniyet Müdürü, yaklaşık 7 bin kadın ve erkeğin sivil ahlak polisi kadrosuna dahil edildiğini duyurdu.

İranlı erkekler de kıyafet baskısı altındaki kadınlarla dayanışma adına #meninhijab etiketi ile başörtülü fotoğraflarını sosyal medya üzerinden paylaşmıştı. © Deutsche Welle Türkçe