1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Afganistan’da terörle mücadelenin dört yılı

Christoph Heinzle7 Aralık 2005

11 Eylül saldırılarının ardından İslamcı teröristlere savaş açan ABD, 2001 yılında Taliban’ı ortadan kaldırmak için Afganistan’a girdi. Ancak aradan geçen dört yılda, ABD başarıyı yakalayamadı. El Kaide ve Taliban Afganistan’da hala varlığını sürdürüyor. Alman Radyolar Birliği’nden Christoph Heinzle’ın haberi...

https://p.dw.com/p/AaL3
Afganistan'da Amerikan güçlerinin operasyonları devam ediyor
Afganistan'da Amerikan güçlerinin operasyonları devam ediyorFotoğraf: AP

Irak Savaşı ve sonrasında Irak’ta yaşanan gelişmelerin gölgesinde kalan Afganistan’da ABD’nin terörle mücadele adına başlattığı savaşın üzerinden dört yıl geçti. Özellikle 2005 yılı, Amerikan ordusu açısından zorlu geçti. Taliban’ın uyguladığı gerilla taktiği ve İslamcı militanların kanlı eylemleri nedeniyle Amerikalılar çok sayıda kayıp verdi.

Açık çatışmaların yerini, belirli hedeflere yönelik olarak düzenlenen saldırılar aldı. Bombalı eylemler ve intihar saldırılarının sayısında da ciddi bir artış söz konusu. Köktendinci militanlar, sadece Amerikalı askerlerini hedef almıyor, Afgan güvenlik güçleri ve resmi görevliler de saldırıların kurbanı oluyor. Dolayısıyla ABD açısından durum, 2001 yılında Afganistan’a girdiklerindeki kadar kötü.

ABD amacına ulaşamadı

Amerikan ordusu yetkilileri, kendilerinin strateji değiştirdiklerini, militanlara karşı daha saldırgan bir tutum sergiledikleri için verdikleri kayıp sayısının arttığını ileri sürseler de, bağımsız askeri uzmanlar kaygılı.

ABD’nin liderliğindeki ittifak güçlerinin, gerici unsurları bertaraf etmek amacıyla Afganistan’a girdiklerini hatırlatan uzmanlar, Batı’nın amacına ulaşamadığını söylayor. Özellikle de Afgan ve Amerikalı yetkililerin, Taliban’ın etkinliğinin kalmadığını iddia ettikleri ülkenin güneyinde ve doğusunda güvenlik hala sağlanabilmiş değil.

Pakistan’dan taze kan

Peki aradan dört yıl geçmesine rağmen Taliban’ın kökü neden kazınamadı? Asker, gizli servis elemanları ve bağımsız gözlemciler bu soruyu tek bir ağızdan cevaplıyor: Komşu Pakistan’dan gelen, ardı arkası kesilmek bilmeyen militan takviyesi. Dağlık bölgede kontrolü sağlamak çok zor. Ayrıca Usame Bin Ladin ve yine Taliban liderlerinden Molla Ömer hala yakalanamadı. Her ikisinin de Afganistan’da saklandıkları ve yerel halk tarafından korundukları tahmin ediliyor.

Tabii Amerikalılar’ın yapmış oldukları kimi yanlışlar da, güney ve doğudaki Afgan halkının kendilerine kısmen de olsa sırt çevirmesine neden oldu. Örneğin, Amerikan uçaklarının düzenledikleri operasyonlarda çok sayıda sivil zarar gördü. Terör zanlılarına kötü muamele edildi, hatta kimileri öldürüldü. Sivil toplum örgütleri, Amerikan ordusunu buradaki insan hakları ihlallerinden dolayı sık sık eleştiriyor. Amerikan ordusu bu eleştirilerin bir kısmını doğruladıysa da, ortadan kaldırmaya yönelik ciddi bir çaba sergilemedi.

İyileşme beklentisi yok

Kışın gelmesiyle hem Taliban hem Amerikalılar, eylem ve operasyonlarını mecburen asgariye indirecek. Ama gözlemciler, durumda belirgin bir iyileşme beklemiyor. Hatta Amerikan ordusunun Irak’tan çekilmesi durumunda, İslamcı militanların umutlanarak Afganistan’da daha faal hale gelebileceklerinden endişe ediyor.