Afganistan’da şiddet alarmı

2008 yılında Afganistan'daki militan grupların saldırıları artış kaydetti. Kabil'deki ABD Büyükelçisi William Wood, 2008 yılında yaklaşık 2000 saldırı düzenlendiğini açıkladı ve bu rakamın bir önceki yılın iki katı olduğunu ifade etti. Ülkede geçen yıl adam kaçırma olaylarında da artış görüldü. 2008 yılında bir önceki yıla göre iki kat daha fazla adam kaçırma olayı tespit edildi; kaçırma vakaları 150’den 300’e tırmandı. Uzmanlar 2009 yılında da bölgede şiddetin artacağını tahmin ediyor. DW’den Sabine Matthay Afganistan'da 2009 yılına ait değişiklikleri özetliyor.

Politikacılar, ordu mensupları ya da kalkınma uzmanları, hiç kimse Afganistan'da bu yıl şiddetin azalacağına inanmıyor. Bölgeyi yakından tanıyan, Kabil'deki uluslararası barış gücü ISAF'ın komutanı General Hans- Lothar Domröse "2009'da da Afganistan'ın tamamında şiddetin süreceğini" belirtiyor ve sözlerini "derler ki bir yerde düzelme olmadan önce durum önce kötüleşir" seklinde sürdürüyor.

Afganistan'ın Hindukuş bölgesinde halen görev yapan yabancı asker sayısı 65 bin. Buna rağmen Taliban'ın yönetimine son verilen 2001 yılına göre radikal dinci militanlar bugün daha da güçlü. 2008 yılında düzenlenen saldırılarda uluslararası güce bağlı 270 asker yaşamını yitirdi. 1000 kadar sivil de saldırılarda çeşitli şiddet olaylarında ya da taraflar arasındaki ateşte kalıp hayatını kaybetti.

“Savaş Afganistan'da başladı, orada bitecek”

ABD'nin yeni Başkanı Barack Obama, Afganistan konusunun dış politikada önceliği olacağını söylüyor ve "teröre karşı savaş Afganistan'da başladı, orada bitecek" diye konuşuyor.

ABD, Afganistan'daki asker sayısını belirgin şekilde artırmayı planlıyor. Hindukuş'taki Amerikan birliklerinin komutanı General Michael Mullen, kesin bir rakam verememekle birlikte Afganistan'daki asker sayısını 30 bin kadar daha arttırmayı düşündüklerini ifade ediyor.

Afganistan'daki uluslararası asker sayısının arttırılmasının bir nedeni de bu ülkede düzenlenecek devlet başkanlığı seçimleri olacak. Seçimlerde güvenliği sağlamak için ülkede daha fazla askerin görev yapacağı bildiriliyor. Güç artırımı ile Taliban'ın, demokratik seçimler yapılmasını engelleyerek, seçilen devlet başkanına duyulan güveni zedeleme çabalarının boşa çıkarılması sağlanacak.

ABD'nin halen görevde olan Devlet Başkanı Hamit Karzai'ye desteğini sürdürüp sürdürmeyeceği de merak konusu. Karzai, görev süresince defalarca militan gruplara müzakere yapma teklifi götürdü.

Taliban müzakere masasından ayrıldı

Karzai, Taliban lideri Molla Ömer'in Afgan halkının barış ve istikrara kavuşması için anayasayı tanıması ve müzakerelere açık olduğunu belirtmesi halinde aynı masaya oturmaya hazır olduğunu açıklamıştı.

Geçen yıl, yaz aylarının sonunda radikal dinci grupların bazı üyeleri ile görüşmeler yapılmış, Taliban lideri Molla Ömer ise yılsonunda Kabil yönetimi ile müzakere masasına oturmayacağını tekrarlamıştı.

Hindukuş'taki Amerikan birliklerinin komutanı General Mullen, sadece askeri stratejilerle çözüme ulaşılamayacağını söylüyor ve kalkınma ile siyasi alanda ilerleme kaydedilmediği sürece, bölgeye daha fazla asker göndermenin değişiklik yaratmayacağını vurguluyor.

Asker göndermek yetmiyor

Mullen'in tespiti yeni değil, ama Afganistan'ın yeniden imarı konusunda uluslararası sivil inisiyatiflerin çabalarında somut ilerleme kaydedilemediği de biliniyor. Ülkede uyuşturucu ticareti güçleniyor, suç işleme oranı artıyor, devlet dairelerinde yolsuzluk günlük işleyişin bir parçası olarak sürüyor. Üstelik Afgan vatandaşların % 70'inin ortalama 2 Dolar'dan daha az bir parayla günlük geçimini sağlamak zorunda olduğu da acı bir gerçek.

Afganistan uzmanlarına göre, 2009'da Taliban'a karşı sadece iyi bir askeri strateji izlenmesi sorunların çözümü için yeterli olmayacak. Her şeyden önce halkın durumunun iyileşmesi, ekonomik canlanma ve yeni istihdam alanlarının açılması şart. Gözlemcilere göre bu sorunlar çözülmediği sürece Taliban'ın eli güçlenmeye devam edecek.