1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Afganistan tartışması büyüyor

10 Eylül 2009

Almanya’da genel seçimlere 17 gün kala Afganistan tartışması büyüyor. Alman birliklerinin dâhil olduğu operasyonda yaklaşık 50 sivilin ölümü, Alman askerlerinin Afganistan’dan çekilmesi çağrılarını artırdı.

https://p.dw.com/p/JcT4
Afganistan’da geçen hafta Taliban'ın kaçırdığı iki tankere yönelik hava bombardımanaında 50 sivil hayatını kaybetti.
Afganistan’da geçen hafta Taliban'ın kaçırdığı iki tankere yönelik hava bombardımanaında 50 sivil hayatını kaybetti.Fotoğraf: AP

Afganistan’da geçen hafta 50 sivilin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan hava operasyonunda kimin kusurlu olduğu tartışması büyüyor.

Alman "Süddeutsche Zeitung" gazetesinin haberine göre, NATO tarafından yapılan ilk incelemeden çıkan ön raporda, Kunduz'daki Alman birliklerini komuta eden Albay Georg Klein’ın, “görev sınırlarını aştığı, prosedürleri ihlal ettiği, yeterli araştırma yapmadan ve karargâhın onayını almadan Amerikan savaş uçaklarını operasyon için bölgeye yönlendirdiği” ifade edildi.

Ancak NATO'nun Brüksel'deki karargâhından yapılan açıklamada, olayla ilgili henüz sonuçlanmış bir rapor bulunmadığı kaydedildi.

Federal Alman Savunma Bakanlığı da, nihai soruşturma raporu tamamlanana kadar bu konuda bir değerlendirme yapmayacağını bildirdi. Savunma Bakanlığı Sözcüsü Thomas Raabe, basına yansıyan olayla ilgili bazı değerlendirmelerin yalnızca, NATO’dan bir ekibin bölgeye yaptığı inceleme ziyaretinden notlar olduğunu söyledi.

En az 50 sivil yaşamını yitirdi

Geçtiğimiz cuma günü Taliban tarafından kaçırılan iki yakıt tankerinin havadan bombalanması sonucunda, alanda bulunan en az 50 sivil yaşamını yitirmişti.

Almanya’nın Afganistan’daki en yüksek rütbeli komutanı olan Tuğgeneral Joerg Vollmer, daha önce yaptığı açıklamada, operasyon için Amerikan savaş uçaklarını harekete geçiren Albay Klein’ın kararını savunmuştu.

Almanya Savunma Bakanı Franz Josef Jung da şu açıklamayı yapmıştı: "Orada görevli komutanımız, Taliban'ın eline geçen yakıt tankerlerini, üssümüz için çok açık bir tehdit unsuru olarak değerlendirdi. Yakıt tankerlerini ele geçiren grubunun Taliban üyeleri olduğu kesinleşince, operasyon için hava desteği talep etti."

Süddeutsche Zeitung gazetesine konuşan NATO kaynakları ise, bu tankerlerin zaten kuma saplanmış olduğunu ve İttifak güçleri için yakın ve büyük bir tehdit oluşturmadığını, ertesi güne kadar beklemenin daha doğru bir hareket olacağını kaydettiler.

"Operasyon büyük bir hataydı"

Yaşanan gelişmeler, Almanya ile bazı NATO müttefikleri arasında soğuk rüzgârlar esmesine neden oldu. Fransa Dışişleri Bakanı Kouchner, yaklaşık 50 kişinin öldüğü operasyonun “büyük bir hata” olduğunu söylemiş, İngiliz mevkidaşı David Miliband ise "sivil kayıpların NATO'nun bölgedeki varlık nedeniyle taban tabana zıt olduğu" şeklinde konuşmuştu.

Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, Avrupalı mevkidaşlarına, devam eden soruşturmanın sonucunu bekleme çağrısı yaparken, “Detayları bilmeden, bir yargıya varmak doğru değil” açıklamasını yaptı.

Flashgalerie Woche 37/09 - Bundeswehrsoldaten in Afghanistan
Fotoğraf: AP

Alman koalisyon hükümetin güç durumda

Afganistan'daki sivil ölümler ve Avrupalı bakanlardan gelen eleştiriler, seçimlere kısa süre kala Alman koalisyon hükümetini kamuoyu önünde güç durumda bıraktı. Koalisyon hükümetinin ortağı Hristiyan Demokrat Parti'nin etkili isimlerinden Elmar Brok, Afganistan konusunda kararlılık mesajı verirken şöyle konuştu: "NATO İttifakı’ndaki ortaklarımızın eleştirilerini bu noktada haksız buluyorum. Tabii ki bu olaya bir açıklık getirilmesi gerekiyor, ancak Alman Ordusu bölgede şimdiye kadar çok sorumlu davrandı. Geçen bunca yıl süresince şimdiye kadar hiç yüksek sivil kayıplarına neden olan bir olaya yol açmamıştı. Müttefiklik ilişkisi açısından baktığımızda böylesi zor bir durumu çözmek için bence bu hiç de doğru bir yol değil."

Almanya, son 5 yıldır Afganistan’ın istikrarı ve yeniden yapılanması için en büyük katkıyı veren ülkelerin başında geliyor. Afganistan’da NATO bünyesinde yaklaşık 4 bin 200 askeri bulunan Almanya, ülkenin kalkınması için de 3 yıl için yaklaşık 420 milyon euro tutarında yardım planlıyor.

BE/AŞ - DW (sz, ap, dpa )