1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

AB'nin yeni üyeleri

Derleyen: Kayhan Karaca1 Mayıs 2004

Avrupa Birliği’nin yeni üyeleri Slovenya, Slovakya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Malta, Çek Cumhuriyeti, Estonya ve Kıbrıs Rum kesimi. AB, 10 yeni üyenin katılımıyla 25 üyeli büyük bir topluluk haline geldi...

https://p.dw.com/p/AbIg
Avrupa Birliği'ne yeni üyelerin katılım töreni Dublin'de yapılacak...
Avrupa Birliği'ne yeni üyelerin katılım töreni Dublin'de yapılacak...Fotoğraf: European Communities

Birlik genişlemeyle birlikte siyasi gücünü artırmayı hedeflerken, aynı zamanda dünyanın en büyük ekonomi bölgesi haline geliyor. 455 milyon nüfuslu büyük bir topluluk olan Birlik’in toplam gayrısafi milli hasılasını yılda 433 milyar euro arttırmış olacaklar. Ancak bu artış beraberinde bazı dezavantajları da getiriyor. Nüfustaki yüzde 20’lik artışa karşılık yurtiçi hasılanın sadece yüzde 5 oranında artacak olması, genişleyen Avrupa Birliği’nde fert başına düşen milli gelirin azalması anlamına geliyor. İşte Avrupa Birliği'nin yeni üyeleri...

Çek Cumhuriyeti

Nüfusu 10 milyon 200 bin olan Çek Cumhuriyeti’nin kişi başına düşen geliri 14 bin 400 euro. Dünyanın en fazla bira tüketen insanlarına sahip olan bu ülkede, süpermarketlerin 24 saat açılması yasak. Dünyadaki elçisi Vaklav Havel olan Çekler’in ulusal kahramanı Jaroslav ise Hasek’in kitabının kahramanı olan ”Aslan asker Şvayk”. Ünlü yazar Franz Kafka’nın da doğumyeri olan Çek Cumhuriyeti’nin en gözde mekanı ise romantik bir şehir olarak bilenen Prag. Ancak bu ülkenin de çözmesi gereken sorunlar var hala. Alman-Çek sınırında insan ve özellikle de çocuk ticareti kaygı verici boyutta. Roman nüfusun yaşam koşullarının da düzeltilmesi gerekiyor. Yolsuzluk ve kara para aklama önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Tarım ve gıda sanayi alanında Avrupa normaları henüz tam olarak yerleşmiş değil.

Estonya

Nüfusu 1 milyon 400 bin olan Estonya’da ise kişi başına düşen gelir 10 bin euro. Avrupa Parlamentosu başkanı olma hedefini saklamayan 33 yaşındaki genç, sarışın ve güzel Dışişleri Bakanı Kristina Ojuland Estonya’nın dış politikasında oldukça dikkat çekiyor. Ojuland, Haziran 2004’te Strasbourg’da yapılacak Avrupa Konseyi genel sekreterliğine de aday. Ulusal egemenlik ve Rusya konularındaki toplumsal hassasiyetleri olan bu ülkenin dünyadaki elçisi ise top model Carmen Kass. Estonya’nın ulusal kahramanı ise 1991’deki bağımsızlık sonrası devlet başkanlığı yapan yazar Lennart Meri. Estonya’nın da AB’nin isteği doğrultusunda düzeltilmesi gereken pekçok şey var. Kadın-erkek eşitliği ve çalışma hukuku alanlarında AB normalarıyla uyuşmazlık var. Bölgesel kalkınma politikasını ve bölgeler arası sosyo-ekonomik eşitsizlikleri giderici önlemler alması gerekiyor. Azınlıkların entegrasyonuna ilişkin alınan önlemler iyi ancak vatandaşlığını kaybetmiş 165 bin kişinin durumunun da çözümlenmesi gerekiyor. Elektrik ve gaz sektörlerinde özelleştirme gecikiyor.

Kıbrıs Cumhuriyeti

Nüfusu 703 bin olan Kıbrıs Rum kesiminde, kişi başına düşen gelir 17 bin 400 Euro. Dünyanın en büyük beşinci sivil deniz taşımacılığı filosuna sahip olan Kıbrıs’ın Avrupa Birliği nezdindeki eksi puanı ise Annan Planı’nın 24 Nisan halk oylamasında geri çevirmesi oldu. Dünyadaki elçisi George Michael olan Güney Kıbrıs’ın ulusal kahramanı 332-262 yılları arasında yaşamış filizof Zenon. Annan Planı’nın 24 Nisan referandumunda geri çevrilmesi nedeniyle AB müktesebatı sadece Ada’nın güneyinde uygulanacak. AB, Güney Kıbrıs’ın birliğe katılmasıyla 40 yıllık politik bir sorunun varisi haline gelmiş oldu.

Letonya

Nüfusu 2 milyon 400 bin olan Letonya’da ise kişi başına düşen gelir 8 bin 500 euro. Indulis Emsis’le dünyanın ilk çevreci başbakanına sahip olan bu ülkenin eksisi ise Letonyalı SS’leri anmak için Eylül 2003’te açılan ve Avrupa’da ilk ve tek olan mezarlığa sahip olması. 2002 Eurovision şarkı yarışmasını kazanan Marija Naumova dünyadaki elçisi olan Letonya’nın ulusal kahramanı ise Kanada’dan sürgünden dönerek devlet başkanı olan Vaira Vike-Freiberga. Bu ülkenin sorunları ise; kamu idaresi AB için yetersiz. Yolsuzluk kaygı verici boyutta. Rus azınlığın sosyal planda entegrasyonu ve eğitim hakları tam olarak sağlanmış değil. AB tarafından finanse edilen kırsal kalkınma projelerinin ödemelerini yapacak organizmanın işleyişi AB’yi tatmin etmiyor. İfade özgürlüğü önünde engeller var.

Litvanya

Nüfusu 3 milyon 500 bin olan Litvanya’da kişi başına düşen gelir 9 bin 400 euro. Baltık denizinin rivyerası olarak bilinen Nida plajıyla ün salan Litvanya’nın eksisi ise Çernobil’in kopyası olan Ignalina nükleer santrali. Dünyadaki elçiliğini dünyaca ünlü gösteri yönetmeni Eimuntas Nekreosius’un yaptığı Litvanya’nın ulusal kahramanı ise bağımsız Litvanya’nın ilk devlet başkanı olan Vytautas Landsbergis. Litvanya’nın başlıca sorunları ise; yolsuzluk en büyük sorun. AB, organize suç ve kaçakçılıkla mücadelenin yoğunlaştırılmasını, sınırların güvenliğinin sağlanmasını ve işsizlikle daha etkin mücadele edilmesini istiyor.

Macaristan

Nüfusu 10 milyon 200 bin olan Macaristan’da kişi başına düşen gelir 13 bin 600 euro. Likörlü Tokay şarabıyla ünlü Macaristan, aynı zamanda dünya intihar rekoru sahibi. Her yıl ortalama 100 bin kişiden 45’i intihar ediyor. Macar hayranı olan eski Avusturya imparatoriçesi Sissi’nin dünyadaki elçiliğini yapan Macaristan’ın ulusal kahramanı ise Rubik kübünün yaratıcısı olan Ernö Rubik. Ancak Macaristan’ın tarım sektöründe idari eksikler var. Ticari açıkları ekonomide sorun yaratıyor. Başta Romanlar olmak üzere, azınlık gruplarına karşı dışlanma ve ayrımcılıkla mücadele edilmesi gerekiyor. Yolsuzluk önemli bir sorun olmaya devam ediyor.

Malta

Avrupa’nın en küçük ülkesi 400 bin nüfuslu Malta’da kişi başına düşen gelir 11 bin 700 Euro. Arapça, İtalyanca ve İngilizce karışımı dilin konuşulduğu Malta, Avrupa Birliği’nden, kürtaj ve boşanma yasağı da dahil olmak üzere 77 derogasyon kopardı. Dünyadaki elçisi Hugo Pratt’ın yarattığı kahraman Corto Maltese 1887’de İspanyol çingenesi bir anne ile denizci bir İngiliz babadan. Ulusal kahramanı ise 1974-1984 yılları arasında başbakan olan ve SSCB ve Kaddafi ile yakın ilişkileriyle tanınan işçi partili politikacı Dom Mintoff. Malta’nın da sorunları var. Kuşlarla ilgili AB direktifi gerektiği gibi uygulanmıyor. Gemi inşa şantiyelerinin modernleştirilmesi gerekiyor. Tarım politikalarında AB müktesebatıyla uyuşmayan noktalar mevcut.

Polonya

38 milyon 200 bin nüfuslu Polonya’da kişi başına düşen gelir 9 bin 500 Euro. Katolik dinine aşırı bağlı olan Polonya’nın dünyadaki elçisi Papa John-Paul II. Ulusal kahramanı da ”Solidarnoş” sendikasının kurucusu Lech Walesa. Avrupa Anayasası’na itirazlarıyla adından çokça söz ettiren Polonya’da yolsuzluk ekonomik ve siyasal yaşamda etkinliğini sürdürüyor. İşsizlik kaygı verici boyutta. Gıda güvenliği, çevre ve veterinerlik hizmetleriyle ilgili AB müktesebatı henüz hayata geçirilmiş değil. Tarım alanında gerekli idari yapılanmalar henüz kurulmadı. Hukuk sisteminin etkinliğini iyileştirici ilerlemeler gerekiyor. Özelleştirme sürecinde yavaşlama var.

Slovenya

Nüfusu 2 milyon olan Slovenya’da kişi başına düşen gelir 17 bin 700 euro. Ekonomik performansıyla puan toplayan Slovenya, eski Yugoslavya’daki ”kardeşleriyle” dayanışma göstermemesi nedeniyle de puan kaybediyor. Dünyadaki elçisi 2002 Eurovision Şarkı Yarışması’nda ülkeyi temsil eden drag-queen kardeşler olan Slovenya’nın ulusal kahramanı ise 11 yüzyıldaki fanatik Müslümanlar teröristlerden oluşan ”Katiller Tarikatı” üzerine 1938 yılında yazdığı tarihsel romanla tanınan yazar Vladimir Bartol. Başlıca sorunları ise: Devletin üst kademelerinde yolsuzluk mevcut. Kamu ihaleleri alanında AB normalarına uyulması gerekiyor. Demiryolu taşımacılığı alanında yeni yasaya ihtiyaç var. Enflasyon oranı endişe verici. Slovenya AB’nin dışişleri ve savunma politikalarındaki yaptırım ve kısıtlayıcı önlemlerine yeterince katılmıyor. Hırvatistan’la ilişkileri AB’yi kaygılandırıyor.

Slovakya

Nüfusu 5 milyon 400 bin olan Slovakya’da kişi başına düşen gelir 11 bin 400 Euro. Yeni otomobil endüstrisiyle dikkat çeken Slovakya’da nüfusun % 9’u olan çingenelerin durumu sorun yaratıyor. Slovakya’nın dünyadaki elçisi ise ünlü Fransız siyasi futbolcu Adriane Karembeu’nün eşi top model Adriana Sklenarikova. Ulusal kahramanı da 19. yüzyılda Slovak dilini geliştiren filozof Ludovic Stur. Slovakya’nın da çözüm bekleyen pekçok sorunu mevcut. Öncelikli sorun yolsuzlukla mücadele. Kamu idaresi reformu yürürlüğe girmedi. AB, Roman nüfusun yaşam koşulları konusunda kamunun her katmanında çaba sarf edilmesini istiyor. Kadınların kısırlaştırılmasıyla ilgili yasal düzenlemeler konusunda Avrupa Konseyi tavsiyelerine uyması isteniyor. AB tarım fonlarının çifçilere tahsisatı için ödeme ajansı henüz kurulmadı. Tarım-gıda müesseselerinin kamu sağlığı konusunda AB normlarına uyması gerekiyor. Schengen antlaşmasına entegrasyon için Ukrayna sınırında güvenlik önlemlerinin artırılması gerekiyor.