AB’nin gündemi İran ve Ortadoğu

Avrupa Birliği Ortak Dış Politika ve Güvenlik Temsilcisi Javier Solana, İran’ın nükleer programıyla ilgili uluslararası toplumun teklifini reddetmesinin müzakere sürecini sona erdirdiğine inanmıyor. İran’ın başmüzakerecisi Ali Laricani ile sürekli temas halinde olduklarını belirten Solana, “İran tarafından 20 sayfalık kapsamlı ve ayrıntılı belgede birçok yeni nokta gündeme getiriliyor. Belgeye yanıt vermeden önce bu yeni unsurları kavrayıp daha sonra İran yönetimiyle görüşmek gerekiyor” diyor.

ABD, Fransa ve İngiltere, İran’ın bir yandan uranyum zenginleştirmeye devam edip santrifüj yapmaya girişirken, diğer taraftan müzakeere talep etmesini kabul edilemez buluyor. Bu görüşü paylaşıyor: Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier de “Karşılıklı güven sağlandığı sürece müzakereler yürütülmesini baştan beri savundum. Ancak İran, bir yandan görüşmeleri talep ederken diğer taraftan nükleer programında yeni adımlar atmaması gerektiğini anlamalı” şeklinde konuşuyor.

İran’la ilgili bu olumsuz bakışa rağmen AB ülkeleri, BM Güvenlik Konseyi’nin devreye sokularak İran’a yaptırım uygulanmasından yana değil. Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier, İran’ın ödün vermesini sağlamak için çaba harcamaya devam edeceklerini belirtiyor: “BM Genel Sekreteri Annan’ın krize barışçı çözüm sağlamak, müzakere yollarını açmak ve İran’ın Güvenlik Konseyi’ne sevkini önlemek için yaptığı girişimi memnuniyetle karşılıyorum.”

Lübnan konusu

Avrupa Birliği, Lübnan’da görevlendirilecek barış gücüne 7 bin askerle katkıda bulunacak. Dışişleri bakanlarının buluşmasında Lübnan da görüşülecek. Finlandiya dışişleri bakanı Erkki Tuomioja, Lübnan misyonunun uzun yıllar sürebileceği görüşünde. Tuomioja bu konuda şöyle konuşuyor: “Uluslararası toplumun Avrupa Birliği ve üye ülkelerden beklentilerinin karşılandığını düşünüyorum. Lübnan barış gücü, yalnızca Avrupa Birliği’ni ilgilendiren bir girişim olmadığını unutmamak gerek. Avrupa, Birleşmiş Milletler tarafından organize edilen uluslararası bir misyona destek sunmaktadır.”

Avrupa Birliği, barış gücünün, ülkenin güneyine de hakim olan bağımsız Lübnan devletini hedeflemesini savunuyor. Ateşkes süreci devam ederken ilgili tarafların katılımıyla meselenin siyasi çözümü de geliştirilmeli. Avrupa Birliği, bunun yanı sıra, Lübnan’da yeniden yapılanmaya maddi destek vermeye de hazır olduğunu vurguluyor.

Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının Finlandiya toplantısı için hazırlanan belgelerde, Ortadoğu’daki gerginliklerin pek çoğunun ardında İsrail-Filistin ihtilafının yattığına dikkat çekiliyor ve Ortadoğu Yol Haritası adı verilen barış planının canlandırılması ihtiyacı dile getiriliyor. Finlandiya toplantısı gayrıresmi olduğundan herhangi bir karar alınması beklenmiyor.