Abhazya, AB’ye kuşkuyla bakıyor

Birleşmiş Milletler'in dünya geneline yayılmış çok sayıdaki barış misyonundan biri de Abhazya'da görev yapan “Gürcistan Gözlemci Misyonu”dur. Kısaca UNOMİG olarak anılan ve 90'lı yılların başında faaliyete geçirilen misyonun görev süresi, 15 Şubat 2009 itibariyle doluyor. Misyonun yeniden uzatılmasını gündemine alan Birleşmiş Milletler'in önünde önemli bir engel duruyor: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi Rusya, misyonun adının Abhazya olarak değiştirilmesini istiyor. Ancak Güvenlik Konseyi'nin diğer üyeleri Abhazya'yı Gürcistan'ın bir parçası olarak gördüklerinden Rusya bu tavrıyla yalnız kalıyor. Deutsche Welle muhabiri Gesine Dornblüth, tartışmalı Abhazya'yı gezdi; siyasiler ile Abhaz ve Gürcü toplumunun nabzını yokladı:

“Adalet tecelli etti”

Abhazya'nın başkenti Suhumi'deyiz. Karadeniz'in aşındırdığı rıhtım boyunca uzanan masaların çevresinde Abhaz gençleri hararetli şekilde tartışıyor.

Sovyetler Birliği döneminde Abhazya'da Gürcüler çoğunluktaydı. Ancak 90'lı yıllarda, Abhazya'nın bağımsızlığını ilan etmesiyle durum değişti. Abhazlar, Rusya'nın da desteğini alarak 200 bin dolayında Gürcü'yü Abhazya'dan sürdüler. Bu olaydan sonra bölgeye çöken 15 yıllık sessizlik, geçen yılın ağustos ayında, Rusya ile Gürcistan arasında yaşanan Güney Osetya savaşıyla bitti. Savaşın sonuçlarından biri de Rusya'nın Abhazya'yı tanıması oldu. Abhazya Devlet Üniversitesi Uluslar arası İlişkiler Bölümü öğrencisi Nala, Moskova tarafından tanınmanın kendilerine güç verdiğini belirtiyor: “Artık dünya üzerinde adaletin tecelli edebileceğine inanıyoruz. Birleşmiş Milletler'in de bizi tanımasını, devletimizin dünya haritasında yerini almasını umuyoruz. Artık hayat daha güzel...”

“Rusya ve Nikaragua yeter”

Rusya, Abhazya'ya imar çalışmalarında kullanılmak üzere yaklaşık 50 milyon Euro yardım sözü verdi. Abhazya'nın tanınma sürecinde ise Moskova'yı bir tek Nikaragua izledi. Abhazya'nın uluslararası hukuk uyarınca Gürcistan'a bağlı olduğuna dikkat çeken Avrupa Birliği üyesi ülkeler ise tanımaya kesinlikle sıcak bakmıyorlar. Abhazya Devlet Başkanı Sergey Bagapş, Brüksel tarafından tanınmanın bir süreç olduğuna işaret ediyor:

“Bu aşamada, prensipte Rusya ve Nikaragua tarafından tanınmak bize yeter. Bunlara yakında Beyaz Rusya, Küba ve bazı Afrika ülkelerinin de katılmasını umuyorum. Avrupa'nın bizi tanıması için zorlamayacağız. Şimdi yapmamız gereken, Avrupa ve dünyaya medeni bir devlet kurabileceğimizi kanıtlamak… Bu güce sahibiz. Avrupalıların güvenini kazanmamız gerekiyor.”

Kağıt üzerindeki toprak bütünlüğü

Avrupa Birliği, Güney Osetya savaşından sonra bölgeye 200 askeri gözlemci gönderdi. Abhazya ile Güney Osetya yetkilileri, Avrupalı gözlemcilerin topraklarında faaliyette bulunmasına izin vermiyor. Abhazya Dışişleri Bakan Vekili Maxim Gundschia, Avrupa misyonuna olumsuz bakıyor: “Avrupa Birliği'nin anladığı haliyle, ‘Gürcistan'ın bütünlüğü' kâğıt üzerinde kaldı. Avrupa Birliği'nin misyonu, Abhazya için değil Gürcistan için öngörülüyor. Misyonun güvenliği sağlamaktan ziyade siyasi emeller güttüğüne inandığımızdan faaliyetlerini dikkatle gözlüyoruz.”

Abhazya'nın güneyinde yaşayan 60 bin kadar Gürcü ise gelişmelerden kaygı duyuyor. Adını vermek istemeyen bir Gürcü, aslında Gürcistan'ın bir parçası olmayı arzuladıklarını, ancak farklı koşullara da uyum sağlayacaklarını belirtiyor: “Burada yaşadığımızdan, buranın yasalarına, Abhaz yasalarına uyuyoruz. Şöyle ya da böyle birbirimize alışacağız. Baştaki kişi Gürcü, Rus ya da Abhaz olmuş, ne fark eder. Önemli olan barış içinde yaşamamız. Bu bize yeter."