ABD kriz yorgunu

Alman Dış Politika Derneği Amerika uzmanı Josef Braml, ABD'nin içinde bulunduğu durumu, 'ABD hastanede yatan bir hasta olsa, doktorlar endişe ile bakarak yüzlerini buruşturur. Organ yetmezliği nedeniyle hastanın durumu kronikleşecek ve hastayı yatalak duruma getirecek' benzetmesiyle tanımlıyor. Braml'a göre dünya çapında devam eden malî ve ekonomik krizle enerji darboğazı, Süper Güç ABD'ye büyük darbe indirdi.

ABD'nin olanakları sınırlı

Alman siyaset bilimci Braml, ABD'nin artık sınırlı olanaklara sahip bir ülkeye dönüştüğünü belirterek, Amerika Birleşik Devletler’nin yoğun bir borç dağı altında ezildiğini, parasının zafiyete uğradığını ve ülkenin giderek daha fazla sosyal zıtlıklar yaşadığını söylüyor. Şu sıralar piyasaya çıkan “Amerikalı Hasta” adlı kitabında Braml, “Tanker yana yattıkça hükümetin manevra kabiliyetinin içte ve dışta sınırlı hale geldiğine” de işaret ediyor.

Tüm bu tespitlerden Braml’ın çıkarttığı sonuç şu: ABD’de “siyasî güçler bloke olmuş durumda, zira paylaştırılacak bir şey kalmadı.” Braml, ekonomik krizin, Demokratlar'la Cumhuriyetçiler arasındaki ideolojik uçurumu da gittikçe derinleştirdiğine dikkat çekiyor.

Dünyadaki dengeleri nasıl etkiler?

Alman siyaset bilimcinin tasvir ettiği “ABD’yi tehdit eden bu çöküş”, dünyanın geri kalanı için hayırlı bir haber değil. Braml, 'Bir ülke ekonomik açıdan sağ kalma mücadelesi veriyorsa, o ülkenin diğerlerine fazla aldırış etmeyeceğini belirterek, bundan sonra ticarette de yoğun korumacılık politikalarına hazırlıklı olunması gerektiğini söylüyor. Braml ayrıca rekabet ortamında kendisine avantaj sağlamak üzere ABD’nin “doları ucuzlatacağı” öngörüsünde bulunuyor ve bunu şöyle açıklıyor:

“Dolar önümüzdeki dönemde ekonominin belirleyici para birimi olmaktan çıkacak. Bu, sağlam para birimi olarak doların kaybı anlamına geliyor. Şimdiye kadar ABD, dünyanın diğer ülkelerinden pompalanan ucuz kredilerle borç yaparak yaşayabiliyordu. Bunun devam ettirilmesi artık mümkün değil. Ülkedeki sosyal eşitsizliklerin alınacak kredilerle ortadan kaldırılması mümkün değil.”

'Yeni bir başlangıç'

ABD’yi yakından tanıyan bir diğer uzman, Sosyal Demokrat Partili Karsten Voigt ise bu konuda biraz daha iyimser. Voigt, ABD'yi tehdit eden bir çöküşten değil, 'yeni bir başlangıç fırsatı sunacak krizden' söz ediyor. Ne var ki hem Voigt, hem de Braml, ABD’nin dünya jandarması olarak rolünün önümüzdeki dönemde değişeceği konusunda hemfikir. Dünyanın hiçbir ülkesinin askerî gücünün ABD’ninki kadar olmadığına işaret eden uzmanlar, tasarruf önlemlerinin Amerikan hükümetini bu alanda da tasarrufa zorladığını vurguluyor. Uzunca bir süre federal hükümet nezdinde Alman-Amerikan ilişkilerinin koordinatörlüğü görevini de yürütmüş olan Karsten Voigt, bu saptamaya şöyle açıklık getiriyor:

“ABD, öngörülebilir bir süre içerisinde Süper Güç olarak kalacaktır. Ancak sınırları olacaktır. Ve Amerikalılar ileride dünya politikalarını belirlerken, ülkenin bu sınırları açık seçik görülecektir.”

ABD müttefiklerden destek bekliyor

Alman siyaset bilimci Braml, Libya operasyonundan bu yana iyice su yüzüne çıktığı üzere, güvenlik politikalarında da ABD’nin artık yükü müttefiklerinin sırtına yüklediğinin belli olduğunu belirtiyor. Braml, "Avrupalılar olarak bizler, güvenliği çevremizdeki komşularımızla sağlamaya bakmalıyız, zira Amerika burada bizi eskiden olduğu gibi desteklemeyecektir. Zaten Amerikalıların gözünde biz Avrupalılar uzun zamandan beri Birleşik Devletler’in gölgesinde iş gören, kimilerine göre avantacı, kimilerine göre asalağız” diye konuşuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Nina Werkhäuser / Çeviren: Çelik Akpınar

Editör: Ahmet Günaltay