ABD'ye işkence suçlaması

Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı'nın (CIA) önceki yıl ortaya çıkan, ABD Başkanı George Bush yönetiminin de geçen yıl itiraf ettiği, denizaşırı ülkelerdeki gizli gözaltı tesislerinin hala faal olduğu bildirildi.

The New York Times gazetesinin haberine göre, Amerikalı bir terörle mücadele yetkilisi, ortaya çıkmasının ardından uluslararası tepkilere yol açan CIA'nin gizli gözaltı programının hala faal olduğunu ve o dönemden sonra en az bir El Kaide militanının bu tesislerde tutulduğunu söyledi.

CIA'in yeniden, zanlıları denizaşırı ''karanlık tesisler''de tuttuğu kaydedilen haberde, ayrıca Amerikan Adalet Bakanlığı’nın 2005'te yayınladığı gizli hükümde, CIA tarafından kullanılan şiddet içeren sorgulama yöntemlerini onayladığı bildirildi. Kongre ise aynı dönemde 'aşağılayıcı ve insanlık dışı' sorgulama yöntemlerini yasaklayan yasa çıkarmıştı.

Yasalar çerçevesinde faaliyet iddiası

Amerikalı yetkili, gizli program çerçevesinde gözaltına alınanlarla ilgili soruya, “2006 sonunda, ABD güçlerine karşı saldırı planlayan ve düzenleyen üst düzey El Kaide militarlarından Abdülhari El Iraki'nin ele geçirilerek gözaltına alındığı, bu şahsın bu yıl başında da Guantonamo üssündeki tesise nakledildiği“ yanıtını verdi.

CIA'nin gizli programı çerçevesinde başka zanlının gözaltında tutulup tutulmadığının bilinmediği kaydedilirken, CIA sözcüsünün de bu konudaki soruya yanıt vermediği belirtildi. Habere göre, CIA sözcüsü sadece, terör zanlılarıyla ilgili gözaltı ve sorgulama programlarının yasalar çerçevesinde yürütüldüğünü söylediği kaydedildi.

İlk kez Washington Post gazetesi tarafından 2005 yılı sonunda ortaya çıkarılan ve eylül 2006'ta Bush tarafından kabul edilen CIA'in gizli gözaltı programı, uluslararası büyük tepkilere yol açmış, ABD yönetiminin terör zanlılarını sorgularken gizli işkence uyguladığı suçlamalarına yol açmıştı.

Washington, Eylül 2006'da CIA'in gizli gözaltı tesislerinde tutulan son 14 zanlının Guantonamo'daki gözaltı merkezine nakledildiğini, CIA'in elinde gözaltında bulunan başka kimsenin kalmadığını açıklamıştı.

Kayıp zanlılar

New York Times'ın haberini duyuran Reuters haber ajansı da ABD Savunma Bakanlığı’nın Nisan ayında bir El Kaide liderinin gözaltında olduğunu ve naklinden önce aylarca CIA'nin gözetimi altında tutulduğunu açıkladığını belirtti.

Bazı insan hakları örgütleri de bu yıl içinde de CIA'in gözaltı tesislerinde tuttuğu sanılan terör zanlıların bir kısmının hala kayıp olduğunu kaydederek, ABD'den bu kişilerin akıbetini açıklamasını istemişti.

CIA'in 2001'den sonra terör zanlılarını kaçırdığının, bunları nakletmek için Avrupa ülkelerinin hava sahalarını kullandığının ve gizli gözaltı merkezleri kurduğunun orta çıkması, Bush yönetiminin terörle savaşında kullandığı en fazla eleştiriye uğrayan yöntemlerden biri olmuştu.

Sorguda şiddete yeşil ışık mı yakıldı?

Bu arada Amerikan Adalet Bakanlığı'nın iki sene önce hazırladığı bir belgede, 'terörle mücadelede' tutuklulara sorgu sırasında şiddet uygulanmasına yeşil ışık yaktığı iddia edildi.

Yine New York Times gazetesi, kimliklerini belirtmediği bakanlık yetkililerine dayanarak verdiği haberde, 2005 yılında Kongre ''aşağılayıcı ve insanlık dışı'' sorgulama yöntemlerini yasaklayan yasayı çıkarırken, Adalet Bakanlığı’nın aynı dönemde şiddeti meşrulaştıran belge hazırladığını kaydetti.

Bakanlığın hukuk bürosunca hazırlanan belgede, tutukluların dövülmesine, başlarının suya sokulmasına, aşırı sıcak veya soğuğa maruz bırakılmasına yasanın cevaz verdiği görüşü savunuluyor.

Yönetimden yalanlama

Beyaz Saray sözcüsü, haberle ilgili görüşünü soran AFP haber ajansı muhabirine, ''ABD'nin işkence yapmadığını'' söyledi. Bakanlık belgesinin varlığını yalanlamayan sözcü Dana Perino, içerikle ilgili yorum yapmadı.

Bush yönetimi, Adalet Bakanlığı hukuk bürosunca 2002 yılında hazırlanan bir belgeyi 2004'te iptal etmek zorunda kalmıştı. O belgede, ''aşırı derecede acıya sebebiyet vermedikçe bir sorgu tekniğinin yasaklanamayacağı'' belirtiliyordu.