ABD'nin Irak planları değişiyor

İtalyan askerlerinin görev yaptığı güneydeki Nasiriye kenti ve çevresi, aslında ülkenin en güvenli yerlerinden biri olarak biliniyordu. Irak’taki çatışmaların resmen sona ermesinden buyana ilk kez bölgede böylesine kanlı bir saldırı meydana geldi. Nasiriye’de görev yapan 2500 kadar İtalyan askeri, yerli halkla kaynaşmayı başardığından bölgede genelde sakin bir ortam hakimdi.

Ancak birkaç gün önce Amerikan gizli servisi CIA tarafından hazırlanan bir raporda, Irak’ın kuzey ve güneyine de terör saldırılarını olabileceği konusunda uyarıda bulunulmuş olması da dikkat çekici. Önümüzdeki günlerde Amerikan yönetimen yönelik, Irak ile ilgili hazırlanan güvenlik ve istihbarat raporlarının yeterince dikkate alınmadığına ilişkin bazı eleştirilerin dile getirilmesi kaçınılmaz gibi görünüyor.

İtalya şokta

Nasıriye’deki saldırıda ölenlerinin çoğunun İtalyan askeri olması, İtalya’yı da adeta yasa boğdu. Tüm İtalya, Irak’ta artan şiddet olayrına rağmen, kendi askerlerine birşey olmayacağını umuyor, Nasiriye’nin güvenli bir bölge olarak bilinmesi, bu umutları daha da güçlendiriyordu. Ancak dün gelen saldırı haberi herkesi şok etti. Çünkü, II. Dünya Savaşı’ndan bu yana İtalya hiç bu kadar kayıp vermemişti.

Berlusconi hükümetinin geçtiğimiz yaz aldığı Irak’a asker gönderme kararına o günlerde muhalefet karşı çıkmıştı. Muhalefet şimdi sesini yükseltiyor ve askerlerin Irak’tan geri çekilmesini istiyor. Ancak İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi’nin, herşeye rağmen Irak politikasında bir değişikliğe gitmesi beklenmiyor. Ancak Nasiriye’de ölen İtalyan askerlerinin neden olduğu acı ve gözyaşının, Başbakan‘ın işini daha da zorlaştıracağı kesin.

Japonya asker göndermiyor

Bu arada Japonya, Irak'ın güneyindeki Nasıriye'de İtalyan askeri üssüne yönelik dünkü saldırının ardından, şimdilik Irak'a asker göndermekten vazgeçti. Hükümet Sözcüsü Yasuo Fukuda, şu anda Irak'a Japon askeri gönderme koşullarının oluşmadığını belirterek, "Eğer durum Japon ordusuna bağlı kuvvetlerin Irak'a göreve gitmesine olanak verseydi, hemen giderlerdi, ancak ne yazık ki şu anda durum buna el vermiyor" dedi.

Japonya, 1946'da, II. Dünya Savaşı'ndan sonra yürürlüğe giren ve ortak güvenlik operasyonlarına katılmasını yasaklayan barışçı anayasasına rağmen, ABD'nin talebi üzerine bu tarihten beri ilk kez bir çatışma bölgesine asker göndermeyi Temmuz ayında oylamıştı. Diğer yandan Fransa da ABD’in Irak’ta politika değişikliğine gitmesini istedi. Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, ayrıca Paris'in yeni bir planı görüşmeye de hazır olduğunu belirtti.

Amerikan yönetiminin yeni planı

Son olaylarla birlikte Irak’ta istikrar ortamının sağlanmasının ne kadar zor olduğu bir kez daha görüldü. Giderek artan şiddet olayları, Amerikan yönetimini de Irak politikasını yeniden gözden geçirmeye zorluyor. Nasiriye’nin şiddetli patlamayla sarsıldığı saatlerde, Washington’da da Ulusal Güvenlik Konseyi, Başkan George Bush’un yönetiminde, Irak’ta yönetimin bir an önce yerli halka devredilmesini görüşmek üzere toplandı.

Toplantıda Irak’ın Amerikalı sivil yöneticisi Paul Bremer de hazır bulundu. Gündemde, Irak’taki siyasi otoritenin Iraklı kurumlara nasıl daha çabuk devredilebileceği vardı. Washington’da da Irak’taki şiddet olaylarının kalıcı şekilde durdurmanın tek yolunun bu olduğu yöndeki görüşün ağırlık kazanmaya başladığı gözleniyor. Görüşmenin ardından Bremer, Irak Geçici Hükümet Konseyi’ne yeni öneriler götüreceğini açıkladı. Fakat bunların ne olduğunu tam olarak söylemedi.

Bremer’in, Amerika Birleşik Devletleri’nin atadığı Geçici Hükümet Konseyi’nden hoşnut olmadığı anlaşılıyor. Özellikle, hazırlanması için Birleşmiş Milletler’in 15 Aralık’a kadar zaman tanıdığı Irak Anayasası konusunda, kendi içinde kavgalı Konsey’in ilerleme kaydedememesi, Bremer’i hayli rahatsız ediyor. Amerikan basınında geçtiğimiz günlerde yer alan bazı haberlerde, Paul Bremer’in bu nedenle Irak’taki görevini bıkabileceği ileri sürülmüştü.