ABD'nin gizli servisleri yeniliyor

ABD’nin en eski ve en tanınan haberalma örgütü CIA (Central Intelligence Agency). 1947 yılında kurulan örgüt, ABD’nin birinci sıradaki gizli istihbarat örgütü niteliğinde. CIA özellikle doğu - batı anlaşmazlığı ve komünizmle mücadelede önemli rol oynamıştı.

Ancak Amerikan çıkarlarını savunmak için CIA yasadışı yöntemler de kullandı. Örgütün 1973 yılında Şili’de yapılan askeri darbeye destek vermesi de siyasi açıdan tartışmalı bir girişim olarak değerlendiriliyor. Öte yandan, Federal Soruşturma Bürosu FBI ile yapılan bilgi alışverişindeki eksiklikler, yetkiler ve yetki sınırlarının aşılması gibi konularda iki kuruluşun rekabete girmesi de hep sorun oluşturdu.

Soğuk Savaş döneminin kapanmasından sonra CIA’nin faaliyet alanı temelden değişti. 1989 yılından sonra kuruluşun birincil görevi, ekonomi casusluğu ile mücadele oldu. 17.000 kişinin görev yaptığı CIA’nin yıllık tahmini bütçesi 3,1 milyar doları buluyor.

NSA ve NRO

Kısa adı NSA (National Security Agency) Ulusal Güvenlik Ajansı ise 21 bin çalışanı ve 3,6 milyar dolar tutarındaki yıllık bütçesiyle haberalma kuruluşlarının en büyüklerinden sayılıyor. 1952 yılında kurulan bu örgüt, telsiz, telefon dinlenmesi ve elektronik postaların izlenmesi ile görevli. NSA, uydu yardımı ile otomobillerin plakalarına dek en ince ayrıntılarıyla kimin nerede olduğunu saptayabiliyor. NSA’nın faaliyetleri son derece gizli tutuluyor. Öyle ki, örgüte "varlığı olmayan daire” adı bile takılmış.

Kısa adı NRO olan National Reconnaissance Office ise 1960 yılında kurulmuş ve ABD’nin casus uyduları konusunda uzman bir örgüt. Bu gizli istihbarat dairesi de uydu aracılığı ile yaptığı kayıtları CIA ve Savunma Bakanlığı’na gönderiyor. Çalışan sayısı ve bütçesi konusunda fazla birşey bilinmiyor.

DIA

DIA kısa adlı Defence Intelligence Agency de 1961 yılında kurulmuş olup, çeşitli ülkelerin askeri ve savunma sistemleri hakkında topladığı bilgileri, operasyonlarını sürdürmekte olan Amerikan askeri kuvvetlerinin emrine tahsis etmekle görevli. Bu dairenin merkezi Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon’da bulunuyor ve örgütün dünya çapında 7.000 kadar çalışanı var.

ABD’de terörizmle mücadele doğrultusunda yeni oluşturulan İçgüvenlik Bakanlığı ile gizli haberalma örgütlerinin birbiriyle koordinesinin sağlanması için ilk adım atıldı. Ancak bu yeterli olmadı; haberalma örgütlerinin reformdan geçirilmesi kendini bir zorunluluk olarak dayattı. Amerikan Senatosu raformla ilgili yasaya 8 Aralık günü onay verdi.