AB'den İzlanda'ya yeşil ışık

Küresel mali krizden ağır şekilde etkilenen ada ülkesi İzlanda çareyi 2009 yazında AB üyeliğine başvurmakta bulmuştu. AB Komisyonu, İzlanda'nın başvurusundan 7 ay sonra, ülkenin katılım müzakerelerine hazır olduğu yönünde görüş bildirdi.

İzlanda'nın başvurusuyla ilgili değerlendirme raporunu tamamlayan AB Komisyonu, ülkenin "birçok alanda üyelik yükümlülüklerini üstlenmeye hazır olduğu" sonucuna vardı.

Avrupa Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle, AB'ye üyelik sürecinde İzlanda'ya istisnai bir uygulama yapılmayacağını vurgulayarak "Değerlendirme raporunu hazırlarken katılım başvurusunda bulunan tüm ülkelere uyguladığımız yöntem ve kriterleri uyguladık. Süreçte herhangi bir kısalma söz konusu değil" dedi.

İzlanda'nın başvurusunun ardından akıllarda, AB'nin İzlanda'ya istisna uygulayacağı ve üyeliğin İzlanda için başvuruda bulunan Balkan ülkelerinden çok daha kolay gerçekleşeceği yönünde şüpheler uyanmıştı. İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt ise bu dönemde İzlanda'nın üyelik kriterlerinin çoğunu zaten hâlihazırda yerine getirdiğini kaydetmişti.

Hükümetlerin onayı gerekli

Komisyon’un kararı üyeliğe giden süreçte ilk adımı oluşturuyor. İzlanda'nın katılım müzakerelerine başlayabilmek için 27 üye ülke hükümetlerinin de onayı gerekiyor. Ancak bu süreçte batık İzlanda bankaları nedeniyle büyük zarara giren İngiltere ve Hollanda'nın İzlanda'ya zorluk çıkarabileceği tahmin ediliyor. İzlanda halkının 6 Mart'ta yapılması planlanan referandumda bu zararın tazmin edilmesine yanaşmaması halinde, bu ülkelerin İzlanda’nın AB üyeliğini bloke edebileceği tahmin ediliyor.

Her şeyin yolunda gitmesi halinde bile bazı eksikliklerin bulunduğunu belirten Avrupa Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Stefan Füle, "Raporumuz üzerinde çalışılması gereken alanlar olduğunu ortaya koyuyor. Yargının bağımsızlığı, ekonomi politikası, tarım, balıkçılık ve çevre politikası bunlardan sadece bazıları. Ancak şu an için üyeliğe alınma sürecinde çözülemeyecek hiçbir dramatik sorun görmüyorum."

İzlanda’yı bekleyen zorluklar

Avrupalı diplomatlar balıkçılık konusunda gerekli düzenlemelerin yapılmasının bu sürecin en zorlu adımlarından birini oluşturacağı görüşünde. İzlanda, Atlantik'teki büyük balık rezervleri ile dünya çapında balıkçılık alanında en önemli 14’üncü ülke. AB üye devletlerinin isimleriyse bu listede yer almıyor. Ayrıca AB'de yasak olan balina avcılığına İzlanda'da izin veriliyor.

Bir diğer önemli sorun da İzlanda'nın bütçe açığının, şu an büyük tartışmalara yol açan Yunanistan'ın bütçe açığının da üzerinde oluşu. İzlanda'nın 2009 yılındaki bütçe açığı gayrisafi yurtiçi hâsılanın yüzde 14,4'ünü oluşturuyordu. Ülkenin borçlarıysa yine gayrisafi yurtiçi hâsılanın yüzde 130'u dolayında bulunuyordu.

AB Bakanlar Konseyi’nden olumlu yanıt çıkması halinde İzlanda, Makedonya, Hırvatistan ve Türkiye'nin ardından dördüncü aday ülke konumuna gelecek. Avrupalı diplomatlar 320 bin nüfuslu ada ülkesinin 2012 veya 2013 yılında AB’ye kabul edileceğini tahmin ediyor. 1973 yılında AB ile serbest ticaret antlaşması imzalayan İzlanda 1994 yılında ortak pazara, 2000 yılında da serbest dolaşım alanı Schengen bölgesine dahil olmuştu.

© Deutsche Welle Türkçe

Christoph Hasselbach / Brüksel, Çeviri: Banu Ertek

Editör: Beklan Kulaksızoğlu