AB'den İran'a görüşme önerisi
22 Kasım 2005
İran’ın sahip olduğu tartışmalı nükleer programla ilgili uluslararası toplum adına müzakerelerde bulunan AB Troykası, Tahran yönetimine yeni bir teklifte bulundu. Almanya, Fransa ve İngiltere’den oluşan AB Troykası, İran’a Aralık ayında nükleer görüşmelerin yeniden başlatılmasını önerdi. İran yönetiminden ise henüz bu öneriye yanıt gelmedi.
Tarih olarak 6 Aralık’ı gündeme getiren müzakereciler, başarısızlıkla sonuçlanan görüşmeleri canlandırma niyetinde. AB’nin teklifi merkezi Viyana’daki Uluslararası Atom Enerji Ajansı’ndan diplomatlar tarafından yapılan açıklamada dile getirildi. AB ve İran arasındaki görüşmeler, Tahran’ın Ağustos ayında uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlayacağını duyurmasının ardından kesilmişti.
Görüşmenin Viyana’da olmasını düşündüklerini belirten diplomatlar, İranlılar’ın kendileriyle buluşması ve Rusya’nın önerisi konusunda konuşulması gerektiğini söylediler. AB ve ABD, önceki gün Rusya’nın masaya koyduğu çözüm önerisinin dikkate alınması gerektiğine ve aksi takdirde konunun BM Güvenlik Konseyi’ne göndermeye hazır olduklarını belli etmişlerdi. Rusya’nın önerisi ise İran’ın Rusya’da bulunan nükleer tesislerinin yönetiminin bir bölümünün Rus ve İranlılar’dan oluşan gruba tasviye edilmesi idi.
İran hükümetine geniş yetki
Tahran yönetimi ise BM Güvenlik Konseyi’nin devreye sokulması tehdidine karşı hazırlık yapıyor. İran Parlamentosu, ülkenin nükleer programının BM Güvenlik Konseyi'ne gönderilmesi durumunda, gönüllü girişimleri durdurması yönünde hükümete yetki verdi. Meclis gündemine daha önce alınan tasarı, bugün oylanarak kabul edildi.
Bu yetkiyle hükümet, güven yaratmak için başlatılan bütün gönüllü girişimleri askıya alabilecek, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT) ek protokolünün uygulanmasını durdurabilecek ve ülkenin kendi bilimsel programı çerçevesinde nükleer enerji programını uygulamaya koyabilecek. Tahran yönetimi, BM denetçilerinin nükleer tesisleri sıkı ve habersiz denetlemelerine olanak tanıyan NPT ek protokolünü gönüllü olarak uyguluyor.