AB’de bağımsız Kosova hazırlığı

Finlandiya’nın eski başbakanı ve Birleşmiş Milletler Kosova Özel Temsilcisi Marti Ahtisaari ile Alman Diplomat Wolfgang Iscinger, yıllarca Belgrad ve Priştine arasında arabuluculuk görevi üstlenerek, Kosova’nın nihai statüsünün ne olacağı konusuna açıklık getirmek için çaba verdiler. Ancak görüşmelerden herhangi bir sonuç alınmadı. Rusya’nın vetosu nedeniyle BM Güvenlik Konseyi’nde de konuyla ilgili bir karar alınamadı. Almanya Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gernort Erler Balkanlar’da istikrarın sağlanmasının ancak bölgede devletlerarası hukuka uygun bir kararın alınmasıyla sağlanabileceğini söyledi: “Hepimiz, bölgede nihai statüyle ilgili bir karar alınmadıkça, Balkanlar’da istikrarın sağlanmasının mümkün olamayacağını biliyoruz. Bu yöndeki kararın verilmesi şarttır”.

Batı ile koordineli adımlar

Alman Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gernort Erler, Kosova’nın bağımsızlık ilanının koordineli bir adım olduğunu vurgulayarak, Priştine yönetiminin Batı ile işbirliği içinde olduğunu hatırlattı. Kosova Parlamentosu’nun ilan edeceği bağımsızlık bildirisinde, Kosova’daki mevcut Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Misyonu UNMIK ve bölgede 1999 yılından beri barış, güvenlik ve istikrarı sağlayan NATO bünyesindeki Kosova Barış Gücü ile bu misyonların yerini alacak ve bağımsızlık ilanından sonra bölgede istikrarın sağlanmasına destek olacak misyonlara destek vermesi bekleniyor. İleride Kosova'da görev yapacak olan AB polis ve adalet misyonu EULEX ile Uluslararası Sivil Dairesi’nin (ICO) bünyesinde iki binden fazla polis ve hukukçunun görev alması planlanıyor. Her iki yapı da Kosova’da demokratik düzene geçişe destek verecek ve azınlık haklarını kollayacak.

Belgrad’ın tavrı

Bağımsızlık ilanıyla BM Güvenlik Konseyi’nin 1244 sayılı kararına da vurgu yapılacak. Kosova, 1999 yılından beri Birleşmiş Milletler’in 1244 sayılı kararı gereğince denetimsel açıdan BM’ye bağlı. Ancak Sırbistan, ilgili karardan Belgrat’ın Kosova üzerinde hakkı olduğu mesajını çıkarırken, bağımsızlık ilanının 1244 sayılı BM kararını ihlal ettiğini savunuyor.

Ancak BM’nin 1244 sayılı kararı Sırbistan yerine eski Yugoslavya için alındı. Sırbistan’ın kendini Yugoslavya’nın “devamı” olarak görmesi nedeniyle de, Belgrat yönetiminin bağımsızlık ilanına itirazını Lahey’deki uluslararası adalet divanına taşıması gündemde. Başvurudan Belgrat’ın istediği sonucu almasına ihtimal verilmese de Sırbistan Devlet Başkanı Borislav Tadiç kararlı görünüyor: “Böyle bir kararı engellemek için hukuki işlem başlatacağız ve her türlü hakkımızı sonuna kadar arayacağız. Davamız, bağımsızlığı kabul eden tüm kurum ve devletlere yönelik olacak”.

20 AB üyesi Kosova’yı tanıyacak

Beklenen bağımsızlık ilanından bir gün sonra AB Dışişleri Bakanları toplantısında, Kosova’nın bağımsızlıyla ilgili verilecek tepkinin çerçevesi belirlenecek. Gözlemciler 27 üyeli Birliğin en az 20 üyesinin Kosova’nın bağımsızlığını kısa süre içinde tanıyacağı görüşünde.

Ancak Alman Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Gernot Erler’e göre, önümüzdeki haftalarda Avrupalı diplomatları bekleyen tek konu Kosova değil. Zira Sırbistan’la ilişkilerin seyrini olumlu yönde ilerletmek de önemli: “Balkanlar’da iyi gelişmelerin yaşanması, Sırbistan’la siyasi ilişkilerimizin devamıyla mümkündür.”