ABD Çin'in sabit kur politikasından tedirgin
4 Nisan 2005Bu amaçla Amerikan Senatosu’na bir yasa tasarısı sunuldu. Amerikan Senatosu’na sunulan yasa tasarısında, yürürlüğe giriş tarihinden en geç 180 gün sonra Çin parası revalüe edilmediği takdirde Çin’den ithal edilen mallardan %27,5 oranında cezai gümrük alınması öngörülüyor. Bu girişim, Cumhuriyetçiler kadar Demokratlar tarafından da destekleniyor.
Alman bankalarından Deutsche Bank’ın Hong Kong şubesinde çalışan finans uzmanı Marco Spencer, yasaya sadece Beyaz Saray’ın karşı olduğunu belirterek “Cezai gümrük formülü bir yıldır Çin’e karşı ticari silah olarak kullanılıyor. Beyaz Saray, ABD’nin ekonomik çıkarlarına ters düştüğü gerekçesiyle yasaya karşı çıkıyor. Tasarı, Başkan’ın onayını bekliyor. ABD’nin Çin’e ticari yaptırım uygulayacağını sanmıyorum” diyor.
Çin Ticaret Bakanlığı ise yasanın global ticaret kurallarına uymadığını ve Çin’in Dünya Ticaret Örgütü’ne katılımı sırasında sabit kurdan vazgeçme sözü vermediğini hatırlatıyor. Sabit kur politikasından milli ekononin zararlı çıktığını bilen Merkez Bankası yine de Amerikan baskısına boyun eğmek niyetinde değil.
Liberalleşme beklentisi
Hong Kong’lu finans uzmanı Hong Liang, Çin parasının tedricen değer kazanacağını ve kur politikasında liberalleşme beklendiğini belirtiyor ve “Çin parasının dalgalanmaya bırakılacağı kesin. Pekin yönetimi uygun piyasa şartlarını bekliyor. Üçüncü çeyreğin sonuna kadar bu adımın atılmasını beklemek gerçekçi olur” diye konuşuyor.
Deutsche Bank finans uzmanı Marco Spencer ise o kadar iyimser değil. Spencer, “Önümüzdeki aylarda para biriminin revalüe edilmesi Çin’in ekonomik çıkarlarına uymaz. Çin’in üzerinde piyasa ya da ekonomik gelişmeyle ilgili herhangi bir baskı yok. Önümüzdeki 1 ya da 1,5 yılda dalgalanma adımı atılırsa Çin parası dolar karşısında değerlenir” tahmininde bulunuyor.
Enflasyon tehlikesi
Para uzmanları gerçekçi kur politikası uygulanmadığı takdirde Çin’de enflasyonun artabileceğini ya da büyük ticari ortaklarının cezai tedbirlere başvurabileceklerini belirtiyorlar. Hong Kong’lu finans uzmanı Liang, ihracat artışından kaynaklanan konjonktürel ısınma tehlikesine karşılık ucuz ithalatın ülkeye bol döviz kazandırdığını, ana faiz oranının yükseltilmesinin de aynı kapıya çıkacağını söylüyor.
Uzmanlar gayrı menkul piyasasındaki aşırı fiyat artışının sabun köpüğü gibi sönmesiyle, yabancı sermayenin ülkeden kaçabileceğini ve bunun da Çin’i ekonomik bakımdan çökertebileceğini hatırlatıyor ve Pekin yönetiminin bu tehlikeyi savuşturmak için Yuan’ı kontrollü dalgalanmaya bırakmak zorunda olduğunu ifade ediyorlar.