ABD ve Çek Cumhuriyeti’nden füze kalkanı anlaşması

Anlaşmayla, füze savunma sistemi kapsamında, Çek Cumhuriyeti’nde bir radar istasyonunun kurulması öngörülüyor.

Washington yönetimi, füze kalkanının; “haydut devlet” olarak adlandırdığı, İran gibi ülkelerin olası saldırılarından korunma amaçlı olduğunu savunuyor. Rusya ise; Çek Cumhuriyeti ve Polonya’da konuşlandırılacak sistemin, ulusal güvenliğine tehdit oluşturduğunu vurguluyor.

Amerikan yönetimiyle Polonya arasında müzakereler ise zora girmiş durumda. Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski’nin Washington’a yaptığı ziyarette de sorunlar aşamadı.

Medvedev diplomatik dille uyardı

Rusya’nın yeni lideri Dimitri Medvedev, Japonya’daki G-8 zirvesi sırasında ilk kez yüz yüze görüştüğü Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush’la, füze kalkanını ele aldı. Görüşmeden uzlaşma çıkmazken, Rus lider gazetecilere şu açıklamayı yaptı:

„ İlişkilerimizin normal bir gelişim sürdüreceği görüşündeyim. George’a Başkanlık seçimleri sonrasında yeni yönetimle de ilişkileri geliştireceğimizi söyledim. İran ve Kuzey Kore gibi ilerlemeler kaydettiğimiz konular var. Ancak Avrupa’da Amerikan füze savunma sistemi kurulması gibi yol kat edilemeyen konular da var.“

Rusya lideri Dimitri Medvedev’in basın toplantısında kullandığı diplomatik ifadelere karşın, dış politika danışmanı Sergei Prikhodko daha açık konuştu. Rus yetkili, füze kalkanı konusunda uzlaşma sağlamak amacıyla Amerikalı yetkililerle yapılan görüşmelerde “hiçbir ilerleme sağlanamadığını” ancak Washington yönetiminin diyaloğu devam ettirmekten yana olduğunu kaydetti. Medvedev’in danışmanı; Washington yönetiminin füze kalkanına Litvanya’yı dahil etmek istemesini ise “kabul edilemez” olarak nitelendirdi.

Putin, Azerbaycan’ı önermişti

Rusya’yı perde gerisinden yönetmeye devam eden lider olarak görülen eski devlet başkanı Vladimir Putin, Amerika Birleşik Devletleri’nin füze kalkanı planlarında ısrar etmesi durumunda, kendilerinin de askeri önlemlere başvuracaklarını söylemişti. Putin, olası füze tehditlerine karşı ortak bir savunma sistemi kurmayı ve Azerbaycan’daki radar istasyonunu birlikte kullanmayı önermişti.

Moskova, bir yandan Washington’un füze kalkanı planlarına karşı çıkarken, diğer yandan İran’a diplomatik çağrılarını da sürdürüyor. Rusya lideri Dimitri Medvedev, G-8 zirvesi sırasında yaptığı açıklamada, İran’dan nükleer krizin çözümü için önerilen “teşvik paketine” olumlu karşılık vermesini beklediklerini söyledi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ise sert söylemini dün de sürdürerek, uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin egemenlik hakları olduğunu ve bundan asla vazgeçmeyeceklerini kaydetti.

Nükleer krize çözüm bulmak amacıyla İran’la müzakereleri yürüten Avrupa Birliği Ortak Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana, son gelişmeler karşısında Tahran’la diyaloğun kopmasını istemediklerini ancak müzakerelerin başarılı olacağı konusunda “çok iyimser olmadığını” kaydetti.