ABD "Guantanamo mahkemesinde" ısrarlı

Washington’daki bir federal mahkeme, Yemen uyruklu Guantanamo tutuklusu, Usame bin Ladin’in eski şoförü Selim Ahmet Hamdan’ın Askeri Adalet Divanı’nda görülen davasını, bu yargı organının usullere aykırı işleyişi ve meşruiyetten yoksun olduğu gerekçesiyle geçen Kasım ayında durdurmuştu. Beyaz Saray’ın şimdi bu karara karşı Temyiz Mahkemesi’ne başvurduğu bildirildi.

Mahkemeye sunulan ifadelerde hükümetin avukatları, Guantanamo üssünde tutulan sanıkların belli bir orduya bağlı olmayan “düşman savaşçı” nitelikleriyle Cenevre Savaş Konvansiyonu’nun kapsamında sayılmadığını savunurken, bu yaklaşım Hamdan’ın avukatları tarafından kesinlikle reddediliyor. Avukat Neal Katyal, dünkü oturumdan sonra ABD hükümetini eleştirdi.

“Mahkemede, ABD Devlet Başkanı’nın, eğer bir kişiyi savaş hukukuna göre yargılıyorsa, Cenevre Konvansiyonu’na uyması zorunluğu bulunduğu görüşünü savunduk” diyen avukat Katyal, Guantanamo’daki özel yargı merciinin, güçlerin ayrılması ilkesini gözetmediği için Amerikan Anayasası’na da ters düştüğü kaydetti. Katyal, Başkan Bush’un söz konusu Askeri Adalet Divanı’nda, iddia, yargı ve infaz yetkilerinin tümünü bizzat üstlendiğini öne sürdü.

Mahkemelerin meşruiyeti tartışmalı

Guantanamo’daki tutukluların yargılanması için oluşturulan tartışmalı özel mahkemelerin, Bush yönetimi tarafından 11 Eylül 2001 saldırılarının hemen ardından hayata geçirilmişti. Bu mahkemeler oluşturulurken, II. Dünya Savaşı’ndan sonra savaş suçlularının yargılanması amacıyla oluşturulan askeri komisyonlardan esinlenildiği belirtilmişti.

Doğrudan Amerikan Savunma Bakanlığı’nın denetimi altında bulunan bu komisyonlar, sanıkların haklarını önemli ölçüde kısıtladığından uluslararası alanda oldukça tartışmalı bir meşruiyete sahip. Nitekim, Selim Ahmet Hamdan adındaki sanığı El Kaide mensubu olarak değerlendirip Guantanamo üssündeki tutukluluk statüsünü onaylayan da yine böyle bir komisyondu.

Hamdan’ın avukatının savunması

Ayrıca Hamdan, Afganistan 2002 yılında Amerikan ordusu tarafından işgal edildiğinde Usame bin Ladin’in yanında şoför ve tamircisi olarak çalıştığını zaten inkar etmememişti. Hamdan’ın askeri avukatı Charles Swift, müvekkilinin bu görevi nedeniyle doğrudan teröristlerin işbirlikçisi olarak değerlendirilemeyeceği düşüncesinde.

“Usame bin Ladin’in şoförünün, ABD’deki hedeflere yönelik saldırılarla ne gibi bir ilişkisi olabilir ki?” diyen Swift, müvekkilinin hatasının korkunç bir işverenin yanında çalışmayı tercihinden kaynaklandığını, ancak bunun, onun da korkunç bir insan olduğuna kanıt sayılamayacağını savunuyor. Washington’daki Temyiz Mahkemesi’nin şimdi bu konuyu önümüzdeki haftalarda açıklığa kavuşturması bekleniyor.