Abbas ve Olmert düzenli olarak görüşecek

Filistin’de Hamas ve El Fetih’in ulusal birlik hükümetini kurmalarından sonra, Ortadoğu’da barış sürecine ivme kazandırmak için uluslararası alanda da çabalar arttı. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon ve ABD Dışişleri Bakanı Condolezzaa Rice eşzamanlı olarak bölgeye yaptıkları ziyaretlerde çeşitli görüşmelerde bulundu.

Rice’in temasları ilk somut meyvesini verdi: İsrail Başbakanı Ehud Olmert ve Filistin Özerk Yönetim Konseyi Başkanı Mahmud Abbas, düzenli olarak 14 günde bir bir araya gelmeyi kararlaştırdı. Ancak ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Pazartesi günkü İsrail temasları sırasında Ortadoğu’da barışın hızlı biçimde sağlanması ihtimalinin düşük olduğunun altını çizdi.

İsrail'den olumlu yaklaşım

Öte yandan İsrail Başbakanı Olmert, Suudi Arabistan’ın Ortadoğu barış inisiyatifine yeşil ışık yaktı. Pazartesi günü Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da, Arap Birliği’ne üye ülkelerin dışişleri bakanlarını toplantısında kabul edilen söz konusu inisiyatif, İsrail’in işgal ettiği topraklardan çekilmesine karşılık, Arap ülkelerinin de İsrail ile ilişkileri normalleştirmesini öngörüyor.

Ancak İsrail yönetimi, Suudi Arabistan’ın 2002 yılında hazırladığı bu barış planına olumlu yaklaşmakla birlikte, planda bazı değişiklikler de talep ediyor. İsrail Başbakanı Ehud Olmert bu konuda “Suudilerin planını inceliyoruz. Bence ilginç bir plan. Suudi Kralı Abdullah’ın iyi ve sorumluluk sahibi bir yönetici olduğu, bu planda da görülüyor. Bazı Arap ülkelerinin de Suudilerin geliştirdiği bu inisiyatifi ilerletme çabalarını olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyorum” diye konuştu.

Olmert’in planla ilgili olumlu ifadelerinde, Suudi Dışişleri Bakanı Suud El Faysal’ın, Arap ülkelerinin İsrail’in değişiklik talebine kafa yoracağı yönündeki açıklamasının etkisi var. Faysal planın güncel gelişmeler ışığında değiştirilebileceğinin sinyallerini verdi. Faysal, Çarşamba günü Riyad’da yapılacak Arap Birliği zirvesinde söz konusu değişiklikleri Arap meslektaşlarının onayına sunacak.

Riyad'a önemli rol

Zira Suudi Arabistan’ın Ortadoğu barış sürecinde önümüzdeki dönemde Ortadoğu Dörtlüsü’nün yanı sıra önemli bir rol oynama ihtimali büyük. Zaten BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon da dün İsrail ziyaretinde bunun sinyalini verdi. Ban, BM, AB, ABD ve Rusya’dan oluşan Ortadoğu Dörtlüsü’nün İsrail, Filistinli yetkililerle yürüteceği barış görüşmelerine bundan böyle dört Arap ülkesinin daha katılmasını önerdi. Bu ülkeleri de Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri olarak açıkladı.

İsrail buna da olumlu yanıt verdi ancak Filistin’de yeni kurulan ulusal birlik hükümetinde radikal dinci Hamas olduğu sürece Filistin hükümetiyle görüşmeyeceğini de vurguladı. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon bunu anlayışla karşıladıklarını söyledi. Ban, “Yeni kurulan Filistin hükümeti konusunda derin bir güvensizliğin hakim olduğunu biliyorum. Ortadoğu Dörtlüsü bu hükümetin şiddetten vazgeçtiğini, İsrail devletinin varolma hakkını tanıdığını ve bugüne kadar sağlanan anlaşmaları da kabul ettiğini görmek istiyor. Ancak ondan sonra hükümetin icraatları dikkate alınacak” dedi.