AB Zirvesi'nde bütçe krizi

AB liderler zirvesinde bütçe kriziyle ilgili henüz bir uzlaşma çıkmadı. 2007-2013 bütçesiyle ilgili temel anlaşmazlık konusu, İngiltere’ye uygulanan özel indirimin geleceği. İngiltere, AB kasasından ödenen tarım teşviklerinden diğer ülkeler gibi yararlanmadığı için Margaret Thatcher döneminde bütçe katkı payında özel indirim hakkı kazanmıştı. Ancak diğer üye ülkeler bu indirimin artık kaldırılmasını ya da önemli ölçüde aşağı çekilmesini istiyor.

Dönem Başkanı İngiltere sunduğu öneride bu indirimden tasarruf ettiği miktarın 8 milyar euroluk bölümünden vazgeçmeye hazır olduğunu belirtmişti. Üye ülkelerin çoğu ise bu öneriyi yeterli bulmuyor. Bir uzlaşma için umutlar bugüne kaldı. İsveç Başbakanı Goran Persson görüşmelerin durumuyla ilgili şunları söyledi:

“Bütçeyle ilgili tartışmalar sert geçti. Zaten daha farklı bir durum beklemiyordum. Bu ilk tartışma oturumuydu. Müzakereler asıl şimdi başlıyor. Üye ülkeler arasında çok büyük görüş ayrılıkları olduğu görülüyor. Ama hepimiz şu an bir uzlaşmaya varılamazsa seneye durumun daha iyi olmayacağının farkındayız. Bu nedenle zirveden bir anlaşma çıkması olasılığı yüksek diye düşünüyorum.“

Barroso ve Merkel’ın açıklamaları

Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso da bir uzlaşmaya varılmasını umduğunu, ama bunun, İngiltere’nin daha fazla ödün vermesiyle mümkün olacağını vurguladı. Barroso, “İngiltere’nin daha iddialı yeni bir öneri getireceğine inanıyorum. İngiliz tarafının harekete geçmesi gerek“ diye konuştu.

AB ülkelerinden muhafazakar ve liberal liderler de İngiltere Başbakanı Tony Blair’den önerilerini iyileştirmesini talep etti. Almanya Başbakanı Angela Merkel, zirvenin hemen öncesinde yaptığı açıklamada tutumlarını şöyle açıkladı: “Konuya yapıcı bir şekilde yaklaşacağız. Ama Almanya için de ne pahasına olursa olsun bir uzlaşma tabii ki söz konusu olamaz.“

Almanya, birleşmenin ardından Doğu eyaletlerine AB kasasından ödenen teşvikleri tehlikeye atmak istemiyor. Başbakan Merkel, bu nedenle İngiltere’nin, 2013 yılına kadar Doğu Almanya için öngördüğü 13 milyar euroyu yeterli bulmuyor.

Polonya’dan veto tehdidi

İngiltere’nin genel bütçeyi kısma planı, özellikle Doğu Avrupalı yeni üye ülkeleri etkileyecek. Bu nedenle Polonya bu haliyle bütçe önerisini veto edeceği tehdidinde bulundu. Fransa ise başta kendisinin yararlandığı yüksek tarım teşviklerini kaybetmemek için mücadele ediyor.

Sonuçta AB’de milli çıkarlar ile Birlik’in çıkarları karşı karşıya. Dönem Başkanı İngiltere’nin Başbakanı Tony Blair durumu şöyle özetliyor: “Prensipte herkes uzlaşma istiyor. Ama pratikte herkesin temsil ettiği kendi hedefleri var.“