1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

041111 Euro-Austritt Griechenland

6 Kasım 2011

Derin mali ve siyasi kriz yaşayan Yunanistan’ın Euro’yu terk etmesi, Drahmi’ye dönmesi tartışılıyor. Ancak hukukçulara göre bu ancak Yunanistan’ın AB üyeliğinden ayrılmasıyla mümkün.

https://p.dw.com/p/135vs
Fotoğraf: European Union, 2011

Almanya’nın en çok satan bulvar gazetesi “Bild” bir süre önce “Yunanların elinden euroyu alın!” manşetiyle çıkmış, Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden çıkarılmasını önermişti.

Başbakan Yorgo Papandreu'nun, Avrupa Birliği ve IMF tarafından hazırlanan kurtarma paketinin referanduma götüreceğini açıklaması, Avrupa başkentlerinde bu önerinin daha ciddi olarak düşünülmesine neden oldu. Papandreu referandum planından çark etmiş gözükse de, siyasi kriz Avrupa’dan sert tepkilere neden oluyor. Tartışmalar tek bir noktayı açıklığa kavuşturmuş görünüyor. Artık hiç kimse Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nde kalması için yüksek bedeller ödemeye hazır değil. Lüksemburg Başbakanı ve Euro Bölgesi Başkanı Jean-Cladue Juncker şu sözlerle ikazda bulundu:

 “Bir Euro Bölgesi üyesinin, para birliğinden ayrılmaması için elimizden gelen her şeyi yapmamız gerektiğini düşünüyorum, fakat Yunanların isteği aksi yönde olursa, biz de onları bu kararlarından vazgeçmeye zorlayamayız.”

Euro Bölgesi’nden ayrılmak zor

Hukuki olarak bakıldığında Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nden çıkması oldukça zor.  Avrupa Birliği’nin temel antlaşmalarında, para birliğine üye olan ülkelerin, ayrılmasına ilişkin bir düzenleme yer almıyor. Bunun en önemli nedeni, Euro Bölgesi’nin Avrupa Birliği’nin temel oluşumları arasında sayılması. Avrupa Birliği’nin temel antlaşması, Lizbon Antlaşması’nın 3’üncü maddesinde şu ifadeler göze çarpıyor:

 “Birlik, para birimi Euro olan ekonomik ve parasal birliği kurar.”

Hâlihazırda 27 AB ülkesinden yalnızca 17’si, Euro Bölgesi’nin üyeleri. Danimarka ve İngiltere gibi AB üyeleri, geçmişte temel antlaşmalarda “istisna” elde etmiş, kendi talepleriyle Euro’nun dışında kalmıştı. Diğer AB üyeleri ise, ekonomik kriterleri yerine getiremedikleri için, henüz Euro Bölgesi’ne üye olabilmiş değil.

Merkezi Brüksel’de bulunan düşünce kuruluşu Avrupa Politika Merkezi’nin Başkanı Josef Janning, bir kez Euro’yu kabul etmiş ülkeler için bu kararlarından geri dönüşün söz konusu olmadığını belirtiyor ve şunları kaydediyor:

 “Euro Bölgesi ülkelerinin para birliğinden ayrılmasına ilişkin hukuki düzenlemeler mevcut değil, çünkü para birliği Avrupa Birliği’nin bütün üyelerini kapsayan, kalıcı bir oluşum şeklinde düşünülmüştü.”

Tek yol AB üyeliğinden ayrılmak

Mevcut koşullar altında Yunanistan için Euro Bölgesi’nden çıkmanın tek yolu, Avrupa Birliği üyeliğinden de vazgeçmek. Lizbon Antlaşması’nın 50’nci maddesinin konuya ilişkin düzenlemesi şöyle:

 “Her üye devlet, kendi anayasal kurallarına uygun olarak Birlik’ten ayrılmaya karar verebilir.”

Yeni bir formül olabilir mi?

Siyaset bilimci Josef Janning, hukuki zorluklara karşın, gelecek günlerde gündeme gelebilecek yeni siyasi formüllerle, Yunanistan’a Drahmi’ye dönüş yolunun açılabileceği görüşünde:

 “Euro Bölgesi’ne üye olmak isteyip de olamayanlar, üye olabilecek durumdayken istemeyenler için istisnalar varken, Euro Bölgesi’nden çıkmak dışında başka çözüm yolu olmayan Yunanistan gibi bir ülke için neden istisnai bir uygulama olmasın?”

Drahmi’ye dönmek sorunları çözmüyor

Ancak Drahmi’ye dönüşün Yunanistan’ın sorunlarını çözmeyeceği de ifade ediliyor. Zira değeri düşen yeni Drahmi ile Euro cinsinden borçları ödemenin daha da zorlaşacağı, böyle bir politikanın başarılı olmasının tek yolunun borçların büyük bir bölümünün silinmesi olduğu belirtiliyor.

Ülkenin yeniden ayağa kalkabilmesi için bir yandan da Avrupa Birliği yapısal fonlarının da Yunanistan’a aktarılması gerektiği ifade ediliyor. Siyaset bilimci Josef Janning, Avrupa Birliği içindeki dengelerin de gözetilmesi gerektiğine dikkat çekiyor ve şunları söylüyor:

 “Avrupa Birliği üyesi olarak, Avrupa Birliği fonlarından faydalanırken yükümlülükleri yerine getirmemek çok riskli bir adım olur. Bu, Avrupa Birliği içindeki dayanışmayı zora sokar.”

Janning, Yunanistan’ın Avrupa Birliği’nden ayrılmasının ise Birlik üzerinde çok olumsuz etkileri olabileceğini belirtiyor. Uzmana göre, "Avrupa" fikri üyelerin her koşulda dayanışma içinde olması şartına dayanıyor. Janning, bu ilkenin ihlal edilmesinin, toptan Avrupa Birliği projesinin sorgulanmasına neden olacağını söylüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Wolfgang Landmesser / Çeviren: Başak Özay

Editör: Ayhan Şimşek