AB-Rusya anlaşmasına Litvanya vetosu
29 Nisan 2008
AB üyesi Litvanya, 27 üyeli Birlik ile Rusya arasında öngörülen stratejik anlaşmanın müzakerelerine başlanmasını bloke etti.
Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, AB dışişleri bakanlarının toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Litvanya’nın itirazı nedeniyle, konunun Mayıs ayında yapılacak bir sonraki toplantıya bırakıldığını açıkladı.
AB ile Rusya arasında 1997 yılında imzalanan işbirliği anlaşmasının geçerliliği, 10 yıllık süreden sonara geçen yıl sona ermişti. Rusya’nın Polonya’dan et ihracatına ambargo koyması sonucu, Polonya da 2006 yılında Rusya ile yeni bir anlaşma imzalanmasını engellemişti. Ancak şimdiki Polonya Dışişleri Bakanı Radoslav Sikorski, yeni hükümetin Rusya ile görüşmeleri bundan sonra engellemeyeceği sözü verdi.
Baltık ülkesi Litvanya’dan koşul
AB üyesi Litvanya anlaşmaya yeşil ışık yakmak için ilk olarak, Rusya’nın bu ülkeye 2006 yılında durdurduğu Litvanya’ya doğal gaz sevkiyatını yeniden hayata geçirmesini istiyor. Litvanya ayrıca, AB’nin Moskova ile görüşmelere başlama şartının, Güney Kafkasya’daki anlaşmazlıklar konusunu yeniden masaya yatırması olduğunu vurguluyor. AB’den diplomatlar, Litvanya’nın kastettiği şeyin, Güney Kafkasya’da özellikle Gürcistan’dan ayrılma eğilimindeki Abhazya ve Güney Osetya bölgeleri olduğuna işaret ediyorlar.
AB ve Sırbistan arasında yeni dönem
Lüksemburg’da bir araya gelen AB dışişleri bakanları, Rusya konusunda uzlaşma sağlayamazken, Sırbistan ile yeni bir dönemi başlattılar.
Sırbistan, AB üyeliğinin ilk adımını oluşturan İstikrar ve Ortaklık Anlaşmasını imzaladı. Müzakereleri geçen yıl eylül ayında tamamlanan anlaşma, Sırbistan'ın aranan zanlıların yakalanarak teslim edilmeleri dahil eski Yugoslavya uluslararası savaş suçları mahkemesiyle tam işbirliği yapması halinde geçerli olacak.
AB, Sırbistan'da 11 mayıstaki parlamento seçimlerinde İstikrar ve Ortaklık Anlaşması yanında vize serbestisi müzakereleriyle eli güçlendirilen Avrupa yanlılarının milliyetçileri geride bırakmasını umuyor.
Batı Balkanlar'ın AB'ye entegrasyonu için 1999 yılındaki Zagreb zirvesinde hayata geçirilen İstikrar ve Ortaklık Süreci, siyasi, yargı ve ekonomik reformlarla potansiyel aday ülkelerin AB üyelik müzakerelerine hazırlanmasını ve bu kapsamda kişi başına yıllık 30 eurodan az olmamak üzere mali yardımları öngörüyor.
Slovenya dışındaki eski Yugoslavya ülkeleri ve Arnavutluk'u kapsayan süreçte bugüne dek aday ülkeler Hırvatistan ve Makedonya yanında henüz bu statüyü alamayan Arnavutluk ve Karadağ, İstikrar ve Ortaklık Anlaşması imzalandı.
Kalan bölge ülkelerinden Bosna Hersek'in de önümüzdeki ay AB ile İstikrar ve Ortaklık Anlaşması imzalaması beklenirken bağımsızlığı bazı AB üyeleri tarafından tanınmayan Kosova'nın durumu belirsizliğini koruyor.