AB mali denetim için harekete geçti
25 Şubat 2009
AB’nin gelecekte mali krizlere karşı oluşturmaya çalıştığı mali denetim mekanizması şekillenmeye başlıyor. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso’nun talimatıyla Ekim ayında çalışmalarına başlayan çalışma grubu ilk önerilerini Brüksel’de açıkladı. Eski IMF başkanlarından Jacques de Laroserie başkanlığındaki uzmanlar ekibi, Avrupa çapında iki yeni konsey oluşturulmasını öngörüyor.
İlki, “Avrupa Mali Denetim Sistemi” adını taşıyor. Sistemin merkezi değil, Avrupa çapına yayılmış bir ağ olarak yapılanması öngörülüyor. Sınırötesi mali denetim görevini üstlenmesi planlanan sistem siyasi olarak bağımsız yapıda olacak. Bir bankanın denetiminde, bankanın merkezinin bulunduğu ülkenin denetim kurumu ilk muhatap olmaya devam edecek. Avrupa Mali Denetim Sistemi ise Avrupa çapında denetim standartlarının koordinasyonunu sağlayacak.
Avrupa Mali Denetim Sistemi dışında, “Sistem Kaynaklı Risklere Karşı Avrupa Konseyi” adıyla ikinci bir yapı daha hayata geçirilecek. Bu oluşuma AB’ye üye tüm ülkelerin merkez bankalarından temsilciler ile bankacılık, sigorta ve değerli kağıtlarla ilgili resmi birimler de dahil olacak. Konseyin başkanlığını da Avrupa Merkez Bankası Başkanı yapacak. Mali sistemin istikrarını kontrol etmek için tüm veri ve bilgiler bu konseyde toplanacak.
“İşbirliği yeterli değil”
Çalışma grubunun oluşturduğu taslakta, şimdiye kadar geçerli olan ulusal denetim mekanizmaları arasında işbirliğinin, mali sistemde istikrarı güvenceye almak için artık yeterli olmadığı da vurgulanıyor. Avrupa’da mali varlıkların yüzde 70’i sadece 45 bankanın elinde bulunuyor.
Fransız BNP Paribas, Alman Deutsche Bank gibi büyük bankalar, rapor yükümlülüğünün getirdiği masrafları kısmak amacıyla uzun süredir Avrupa çapında bir denetim mekanizmasının oluşturulmasını talep ediyordu.
Çalışma grubunun başkanı Jacques de Laroserie, denetimdeki boşlukların, mevcut krizin derinleşmesinde büyük rol oynadığını vurgulayarak “Tüm bu yaşadığımız mali dramın gerçek nedeni ne? Temel neden, alarm çanlarının yeterince yüksek sesle çalınmamış, gerekli somut önlemlerin zamanında tavsiye edilmemiş olması” dedi.
AB’deki tartışmalar
Avrupa çapında bir denetim mekanizması, geçtiğimiz Pazar günü Berlin’de yapılan mali zirvenin de ağırlıklı konusuydu. Ancak pekçok AB üyesi, sonuçta iflas tehlikesi karşısında vergi mükelleflerinin parasıyla müdahale edileceğini belirterek mali denetim konusunda yetkilerin devredilmesine karşı çıkıyor. AB devlet ve hükümet başkanları, çalışma grubunun önerilerini 19-20 Mart tarihlerinde yapılacak olağan zirvede değerlendirecek.