AB liderleri bütçe krizine takıldı
18 Haziran 2005
AB devlet ve hükümet başkanları iki gün süren zirve nedeniyle mesai yapmak zorunda kaldı. Birliğin 2007-2013 bütçesinin ele alındığı ikinci günün sonunda sabaha karşı saat birde basın mensuplarına açıklama yapan AB’nin Dönem Başkanı Lüksemburg’un Başbakanı Jean Claude Juncker şöyle konuştu:
“Avrupa Birliği’nin 2007 ila 2013 yılları arasındaki mali bütçesini karara bağlamayı istiyorduk ancak ne yazık ki başaralı olamadık.”
Lüksemburg Başbakanı Juncker başarısızlıkla sonuçlanan zirveyle ilgili espri yapmayı da ihmal etmiyordu:
“ABD Başkanı George Bush’a Avrupa’nın ne kadar güçlü ve kararlı olduğunu anlatmak için Pazartesi günü Washington’a uçuyoruz.”
Bütçe konusunda tartışma
Lüksemburg Başbakanı Juncker bu açıklamayı yapmadan önce AB üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarıyla ikili görüşmeler yaparak bütçe konusunda uzlaşma sağlamayı hedefledi. Ancak Juncker’in işi hiç de kolay değildi. İsveç ve Hollanda birliğe ödedikleri katkı payını azaltma talebini dile getirdi. İngiltere 1984 yılında karara bağlanan geri ödemenin sağladığı avantajlardan, Fransa ise 2002’de yapılan tarım yardımı düzenlemelerinden taviz vermek istemedi.
Blair'den açıklama
İlerleyen saatlerde İngiltere Başbakanı Tony Blair, ülkesinin birliğe yaptığı katkı payında indirime gidilmesi yönündeki öneriyi tartışmaya hazır olduğunu söyledi. Ancak Blair AB’nin yüksek miktardaki tarım sübvansiyonlarını gözden geçirmesinde ısrar etti. Tarım harcamalarının azaltılması önerisine en başta Fransa karşı çıktı. Çünkü sübvansiyonlarda aslan payı Fransız çiftçilere gidiyor. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac zirvede yaptığı açıklamada, tarım sübvansiyonları konusunun İngiltere’nin birliğe ödediği katkı payıyla yakından uzaktan ilgisi olmadığını savundu. Chirac zirvenin başarısız olmasından İngiltere’nin sorumlu olabileceği uyarısında bulunmayı da ihmal etmedi. Fransa Cumhurbaşkanı bu açıklamayı yaparken İngiltere’nin birliğin Dönem Başkanlığı’nı 1 Temmuz’da devralacağını anımsatarak, “İngiltere için hiç de parlak bir başlangıç olmayacak” dedi.
Schröder üzgün
Zirvede açıklama yapan bir başka liderse Almanya Başbakanı Gerhard Schröder’di. Almanya Başbakanı, zirvenin başarısız olmasından duyduğu hayalkırıklığı şu sözlerle dile getirdi.
“Elimizden geldiğince, birlik için en iyi olanı yapmayı denedik. Ne yazık ki başarısız olduk. Ve ben bu nedenle çok üzgünüm.”
AB Anayasası konusunda da zirveden olumlu bir mesaj çıktığı söylenemez. Liderler zirvenin AB Anayasası’nı ele aldıkları ilk gününde, Anayasa’nın onaylanması sürecine bir yıl ara verilmesi konusunda uzlaşmıştı. Bunun üzerine İngiltere’nin ardından Portekiz, İsveç, Danimarka ve Finlandiya da AB Anayasa referandumlarını iptal etme kararı aldılar. Polonya ve Estonya ise Anayasa’nın onaylanması sürecine devam edeceğini açıkladı.
Bu arada Zirve Sonuç Bildirgesi'nde genişleme konusunda 17 Aralık 2004'te verilen taahütlerin bütünüyle yerine getirilmesi gerekliliği hatırlatılarak, Türkiye ve Hırvatistan'a verilen destek dolaylı olarak yinelendi.