AB, İsrail'e baskıyı artırıyor

İsrail ve Filistin taraflarını müzakere masasına yeniden çekebilmek için diplomatik çabalar sürüyor. Sonbaharda başlayan müzakereler, İsrail’in, Eylül ayı sonunda Filistin bölgelerindeki Yahudi yerleşim inşaatlarına yeniden başlamasıyla rafa kaldırılmıştı. Filistin tarafı inşaatlar durmadıkça müzakere masasına geri dönmeyeceğini açıklamış, ABD ve AB de inşaat moratoryumunu uzatması için İsrail hükümetine yoğun baskı uygulamıştı.

ABD’nin, müzakerelere yeniden başlanması için inşaatların durdurulmasını bir önkoşul olarak görmekten vazgeçtiğini açıklaması İsrail tarafında memnuniyetle karşılandı. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, “Amerikan yönetimi 1,5 yıllık aradan sonra, Yahudi yerleşimleri gibi ‘tali bir konuyu' tartışmanın hiçbir şey getirmediğini ve asıl önemli konulara odaklanılması gerektiğini görmüştür' diye konuştu.

AB'den sert mesajlar

Washington yönetiminin bu geri adımını AB'den gelen sert mesajlar izledi. Dün Brüksel’de toplanan AB Dışişleri Bakanları, inşaatların durması konusunda ısrarcı tutumunu sürdürdü.

Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle barışın sadece iki devletli çözümle mümkün olduğunu vurgulayarak, bu nedenle AB ve Alman hükümeti olarak devam eden inşaatlara ‘çok eleştirel’ baktıklarını söyledi. Westerwelle müzakerelerin toptan rafa kaldırılmasının alınabilecek en kötü sonuç olduğu uyarısında da bulundu.

'Yerleşimler kalıcı provokasyon'

Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn da ‘kalıcı bir provokasyon’ olarak nitelendirdiği Yahudi yerleşim inşaatlarının uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirterek, “inşaatlar durmadıkça AB olarak hiçbir şey olmamış gibi normal gündeme geri dönemeyiz” diye konuştu. Asselborn, “Yerleşim politikası, kendine ait olmayan bir toprakta inşaat yapmak demektir. Ve bu kalıcı bir provokasyondur. Bir de etrafına örülen duvarla birleştirdiğinizde, bu, Amerikalılar'ın da bizim de istediğimiz iki devletli çözüme götüren bir yol değildir” dedi.

'Filistin devleti' vurgusu

AB Dışişleri Bakanları toplantısının sonuç bildirisinde, iki devletli çözüm konusunda da İsrail'e diplomatik baskı artırılıyor, kurulacak bir Filistin devletine taslağın çeşitli yerlerinde atıfta bulunuluyor. AFP ajansında yer alan habere göre sonuç bildirge taslağında ‘AB'nin uygun bir zamanda, kurulacak bir Filistin devletini tanımaya hazır olduğu’ belirtiliyor. Sonuç bildirgesinde, Dünya Bankası'nın Filistin bölgelerindeki durumla ilgili değerlendirmelerine atıfta da bulunuluyor ve “Filistin Özerk Yönetimi'nin kurumların oluşturulmasında attığı büyük adımlar, yakın bir gelecekte bir devlet oluşumunu mümkün kılacaktır” değerlendirmesinin memnuniyetle karşılandığı belirtiliyor.

'Tek taraflı adım atmayacağız' mesajı

Ancak kurulacak bir Filistin devletinin tanınmasına yönelik tek taraflı adımların şu aşamada anlamı olmayacağı konusunda bakanlar hemfikir. Finlandiya Dışişleri Bakanı Alexander Stubb, önceliğin müzakerelerin devamına verilmesi gerektiğini vurguladı, ancak Filistin yönetimiyle ilişkilerin bir üst düzeye taşınabileceğini belirtti. AB Dönem Başkanı İsveç'in Dışişleri Bakanı Carl Bildt ise İsveç olarak kurulacak bir Filistin devletini tanımaya hazır olduklarını belirterek, “Koşullar yerine getirildiğinde bunu yapmaktan memnuniyet duyarız. Ama şu an o noktada değiliz. Koşul, Filistinliler'in İsrail'i tanımasıdır. Ve bunun için çabalıyoruz” diye konuştu.

Filistin Özerk Yönetimi’nin başmüzakerecisi Saib Erekat ise, AB’nin tutumundan memnuniyet duyduklarını belirtti. Erekat, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton’a yazdığı mektupta AB üyesi devletleri, İsrail’in 1967 yılındaki işgali öncesi sınırlarda kurulacak bir Filistin devletini tanımaya çağırdı.

© Deutsche Welle Türkçe

DW, dpa,AFP/BK,BE