AB İran’a yaptırıma karşı
2 Eylül 2006
Finlandiya'nın Lappeenranta kentinde düzenlenen AB dışişleri bakanlarının gayriresmi toplantıları sona erdi. İki gün süren toplantılarda, İran'ın nükleer enerji programıyla ilgili kriz ve Orta Doğu'daki son gelişmeler de ayrıntılı bir biçimde ele alındı. AB'li bakanlar yaptıkları açıklamalarda, İran'a müeyyide uygulanmasını tartışmak için erken olduğu mesajını verirken, Tahran yönetiminin vakit geçirmeden en kısa zamanda kapsamlı müzakereler için masaya oturması çağrısında bulundu.
AB Ortak Savunma ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana, AB’nin, nükleer enerji programı konusunda çıkan sorunu görüşmek üzere İran'a “kısa bir mühlet“ verdiğini söyledi. Solana, İran'ın nükleer enerji konusundaki baş müzakerecisi Ali Laricani ile çok sayıda görüşmeye de ihtiyaç olmadığını sözlerine ekledi. Solana, 6 Eylül’de Almanya'nın başkenti Berlin'de İran'ın baş müzakerecisi Ali Laricani ile görüşecek.
Ayrıca bakanlar, Filistin'de Hamas ile temas kurulması için daha önce sunulan üç ön koşulun, yani Hamas’ın şiddetten vazgeçmesi, İsrail devletinin varlığını tanıması ve daha önce yapılan Oslo Anlaşmaları’na uyması şartlarının değişmediğini vurguladı.
Rusya ile işbirliği
Öte yandan Avrupa Birliği dışişleri bakanları, Rusya ile yeni ortaklık ve işbirliği anlaşması imzalanması konusunda görüş birliğine vardı. Finlandiya Dışişleri Bakanı Erkki Tuomioja, Rusya ile daha önce yapılan ve süresi gelecek yıl dolacak anlaşmanın yenilenmesi konusunda bakanların hemfikir olduğunu söyledi. Rusya ile yeni yapılacak anlaşmayla ilgili müzakerelerin uzun sürmesinin beklemediğini belirten Tuomioja, bununla birlikte üye ülke parlamentoların bu anlaşmayı onaylamasının uzun sürebileceği uyarısında bulundu.
Rusya ile yapılacak yeni anlaşma, siyasi, ekonomik, ticari ve adli alanda yakın işbirliğini öngörüyor. Hazırlanan taslak anlaşmada, kaçak göç ve terörle mücadele konuları da ayrıntılı olarak yer alıyor. Anlaşma, enerji alanında yapılacak işbirliğiyle Rusya'nın AB ülkelerine yapacağı enerji sevkiyatı için uzun dönemde daha somut güvenceleri de kapsıyor.
AB ek protokolde ısrarlı
Bu arada basın toplantısında Türkiye ile ilgili bir soruyu yanıtlayan Finli bakan, Türkiye'nin taahhütlerini yerine getirmemesinin “ciddi bir durum yaratacağını“ söyledi. Tarafların kriz çıkmaması için ellerinden geleni yapmaları gerektiğini ifade eden Tuominija, "Kriz çıkması kaçınılmaz değil" diye konuştu. Finli bakan, Türkiye'nin taahhütlerini yerine getirmemesi halinde, en azından tek pazarla ilgili başlıkların açılmamasının gündeme gelebileceğini ifade etti. Tuominija, toplantılar sırasında Türkiye konusunun gündeme gelip gelmediği yolundaki bir soruyu ise yanıtsız bıraktı.