AB ülkelerinden Suriye’ye sert uyarı

Suriye’de muhaliflerin üzerine ordu birliklerin gönderen Beşar Esad yönetimi üzerinde uluslararası baskılar artıyor. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde Suriye konusunda görüşmeler devam ederken, BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon, Esad yönetimini sert bir dille eleştirdi.

Ban, “Barışçıl göstericilere karşı devam eden şiddeti, özellikle de tankların kullanılmasını, ateş açılmasını, yüzlerce kişinin ölümüne ve yaralanmasına yol açan hareketleri tümüyle kınıyorum. Sivilleri korumak ve uluslararası insan haklarına saygı göstermek Suriye yönetiminin yükümlülüğüdür. İfade özgürlüğü, barışçıl gösteri hakkı da bu kapsamdadır. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri’yle aynı görüşteyiz, olaylar hakkında bağımsız, şeffaf ve etkin bir soruşturma yapılmalıdır“ dedi.

Suriye'den anında ret

Suriye yönetimi ise BM’nin bağımsız soruşturma çağrılarını anında geri çevirdi. Suriye’nin BM’deki temsilcisi Büyükelçisi Beşar Caferi, kendilerinin olaylar hakkında soruşturma yürüttüklerini savunarak, “Suriye’de devlet, hükümet iş başındadır. Herhangi bir soruşturmayı tek başımıza, şeffaflık içerisinde yapabilecek durumdayız. Gizleyecek hiçbir şeyimiz yok” dedi.

İnsan hakları örgütleri, 6 haftadır süren gösterilerde yaklaşık 450 kişinin öldüğünü belirtiyor. Ordu birliklerinin, gösterilerin en yoğun sürdüğü Dera’daki operasyonları sürerken, bölgeden yeni ölüm haberleri geliyor.

Sarkozy'den çok sert açıklama

Gelişmeler, Avrupa Birliği ülkelerini harekete geçirdi. Almanya ve Fransa’nın başı çektiği beş ülke, Suriye’nin temsilcilerini bakanlıklara çağırarak uyardı ve göstericilere uygulanan şiddete derhal son verilmesini talep etti.

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy çok sert açıklama yaparak, “Burada çifte standart uygulayamayız. Arap ülkelerinde halklar özgürlük ve demokrasi talep ediyor. Barışçıl göstericilerin üzerine tankların gönderilmesi, ateş açılması, böyle bir vahşet kabul edilemez” dedi.

Almanya, AB'yi harekete geçirdi

Almanya hükümeti de Esad yönetimine karşı tutumunu sertleştirdi. Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, Suriye’de ciddi insan hakları ihlalleri yaşanmakta olduğunu belirterek, Avrupa Birliği’nin Şam yönetimine karşı yaptırımlar uygulamasını istedi.

Avrupa Birliği, Berlin’in girişimiyle Cuma günü Suriye konusunu masaya yatıracak. Alman hükümeti somut yaptırım önerilerini bu toplantıda gündeme getireceğini duyurdu.

ABD'den temkinli politika

Amerika Birleşik Devletleri ise Suriye konusunda temkinli bir politika izlemesi ipleri koparmak istememesiyle dikkat çekiyor. Amerikalı diplomatlar, diplomasiye fırsat tanımak istediklerini, yeni bazı yaptırımların söz konusu olabileceğini ancak şu an için ABD’nin Şam Büyükelçiliği’nin kapatılmasının gündemde olmadığını kaydettiler.

Obama yönetiminin bu temkinli politikası eleştirilere yol açıyor. Etkili düşünce kuruluşlarından Dış İlişkiler Konseyi’nin uzmanlarından olan ve eski yönetimlere danışmanlık yapmış olan Abrams Elliott, “ABD olarak, belki gelecek günlerde ya da haftalarda bir şeyler yapabiliriz diyoruz. Başkan Obama ise ortalıkta yok. Sadece kendi adına bir yazılı açıklama yaptı o kadar. Peki Başkan Suriye konusunda nerede?” diyerek izlenen politikayı eleştirdi.

Eski Başkan adayı Cumhuriyetçi Senatör John McCain, acımasız bir diktatör olarak nitelendirdiği Beşar Esad’a karşı sert bir tavır alınmasını istiyor. Bağımsız senatör Joe Lieberman da her halükarda Washington yönetiminin Suriye politikasını değiştirmesi gerektiğini belirterek, “Suriye’ye karşı daha sert olmak gerekiyor. Şu ana kadar sadece laf kalabalığı yapıldı, çok az somut adım atıldı” dedi.

Yaptırım olasılıkları

ABD yönetimi yeni bazı yaptırımların ele alınmakta olduğunu belirtiyor. Bu yaptırımların Esad ve yakın çevresini mi yoksa Suriye ekonomisini mi hedef alacağı belirsizliğini koruyor. Wall Street Journal gazetesi, Suriye yönetiminin hesaplarının dondurulabileceğini yazdı. Ancak Suriye yönetiminin ABD bankalarında ciddi bir mali varlığının olmadığı belirtiliyor.

ABD'den daha sert bir politika istense de Washington yönetiminin Suriye üzerinde etkisi oldukça sınırlı. Şam yönetimini Hizbullah ve Hamas’a destek vermekle suçlayan, Suriye’ye ekonomik yaptırımlar uygulayan ve 6 yıl boyunca bu ülkeye büyükelçi göndermeyen ABD, son aylarda başlayan yeni süreçte Ocak ayında Şam’a büyükelçi atamıştı.

Tunus ve Mısır’dan farklı olarak Batı’nın güçlü etkide bulunamadığı Suriye’yi ikna etme konusunda gözler Türkiye’ye çevrilmiş durumda. Türk Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Şam’a Perşembe günü bir heyet göndereceğini belirterek, "Şu anki süreç bizler için rahatsız edici bir süreçtir" dedi.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/dpa/AFP/Reuters, AŞ/AG