22.12.2009 - Alman basınından özetler

Die Welt gazetesi, dini lider Hüseyin Ali Muntazeri'nin cenaze törenine atıfla bulunduğu yorumda “Direniş ölmüyor” başlığını atmış. Yorumda özetle şu görüşlere yer veriliyor.

“ … İran’daki İslam devrimi liderleri Muntazeri’nin yeteneklerini biliyor, ancak O’nun esnek aydınlık kişiliğinden çekiniyorlardı. Başkent Tahran’dan çok uzaktaki Kum kentine bir anlamda sürgüne gönderilmiş olan ve ev hapsinde tutulan Büyük Ayetullah Muntazeri, o şartlarda bile, -gittikçe baskıcı bir rejim haline gelen- İran Yönetimi’ne karşı dini direnişi şekillendirebilmişti. Ancak Muntazeri’nin ölümüyle birlikte direniş de ölmüyor. Cenaze törenindeki kitlesel protestolara güvenlik güçlerinin yeniden şiddetle karşılık vermesi, tam tersine direnişini yaşadığını gösteriyor. Şiiler bir hafta boyunca matem tutuyor. Hafta sonunda da Aşure Günü idrak edilecek. Bu günde dini dikta rejimine karşı duyulan nefret ve acılar öfkeye dönüşebilir. Rejimin korku içinde olması için her türlü sebep mevcut.”

Süddeutsche Zeitung gazetesi de aynı konuda “Devrimci Yas” başlıklı yorumunda, İran’daki rejimin Muntazeri’nin ölümünden sonra da ondan korkmaya devam edeceğini belirtiyor. Yorumu kısaltarak aktarıyoruz:

“ … Muntazeri, kendisini de, İran İslam devriminin lideri Humeyni’yi de yanılmaz kişiler olarak görmüyordu. Rejimin önde gelen dini liderlerinin hiç yapmayacağını yapıp, hataları büyük bir geniş yüreklilikle itiraf etmesini bildi. Tahran’daki Amerikan Büyükelçiliği’nin işgalinin 30.cu yıldönümü konuşmasında, ‘o zamanlar işgal yönünde görüş bildirmiştim, şimdi aynı şeyi düşünmüyorum, o girişim bir hataydı’ diyebiliyordu. İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın politikalarını yorumlarken de, ‘evet, nükleer enerji kullanma hakkımız var, ama başka haklarımızın da olması gerekmez mi’ diye soruyordu. Birkaç yıl önce bir gazetecinin ‘İslam Devrimi’ni bir kez daha destekler miydiniz’ sorusu üzerine Muntazeri uzunca düşünüp ve “Hayır” yanıtını vermişti.”

Kölnische Rundschau gazetesi de İran’da dini lider Ali Muntazeri’nin dünkü cenaze törenindeki kitlesel protestolara atıfta bulunduğu yorumunda, İran’daki muhalif güçlerin direniş hareketini analiz ediyor. Yorumda şu şatırları okuyoruz:

“ … Devlet terörü, muhaliflerin öldürülmesi, hapishanelerde işkence uygulamaları… Tüm bunlar İranlıların özgürlük arzusunu bastıramıyor. Öte yandan İran’daki muhalif güçler -akılcı davranarak- açıktan direniş göstermiyorlar. Devletin şiddet kullanma tekeline karşı böyle bir direniş girişiminin başarısız kalacağı aşikar. Açıktan bir direniş eylemi nihayetinde kan gölüyle sonuçlanır ve muhalefet güçleri yıllar sürecek bir sarsıntı geçirirdi. İran’da rejim sallanıyor, ama henüz gidici değil. Sabır gerekiyor. Zaman, iktidardakilerin aleyhine işliyor.”

Son olarak Leipziger Volkszeitung gazetesinden seçtiğimiz yorum, Afganistan'ın Kunduz yöresinde bir Alman komutanın emriyle Eylül ayında düzenlenen saldırıda çok sayıda sivilin hayatını kaybetmesi olayının devam eden yankıları ile ilgili. Almanya’da bu olay nedeniyle hem muhalefette, hem de hükümet içinde rahatsızlıklar olduğunu belirten gazetenin yorumunda şu görüşlere yer veriliyor:

“ … Şimdilerde Almanya’nın eski Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier de bu olaya ilişkin açıklamalarında zorlanıyor. Ve yine kim, ne zaman ve ne kadar bilgiye sahipti eksenindeki dönme dolap yeniden devreye giriyor. Buna rağmen suçlama histerisinin hedeflenen siyasi amaca hala bir türlü ulaşamadığını, şimdiki Savunma Bakanı zu Guttenberg’in anketlerde hala iyi bir profil çizebilmesi ortaya koyuyor. Ancak Afganistan’daki olay sırasında bir önceki hükümette Dışişleri Bakanı olarak görev yapan Steinmeier’in, Kunduz kapanına yakalanması olası. Zira hükümetteki Hristiyan Birlik partilerinin yanısıra, Steinmeier’in mensubu olduğu Sosyal Demokrat Parti içinde de eski dışişleri bakanını kaldıramayanlar var… .”

© Deutsche Welle Türkçe

Derleyen: Çelik Akpınar

Editör: Murat Çelikkafa