1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

22 yıllık başbakan sahneden iniyor

Nihat Halıcı / DW31 Ekim 2003

Malezya’nın 22 yıllık Başbakanı Mahathir Muhammed görevinden ayrılıyor. Görevini yardımcısı Ahmed Bedavi’ye devreden Mahathir Muhammed, Güneydoğu Asya’nın en dikkat çekici liderlerinden biriydi. DW’den Nihat Halıcı Mahathir Muhammed’i yazdı...

https://p.dw.com/p/AbWI

Malezya Başbakanı Mahathir Muhammet, aralıksız 22 yıldır görevini sürdürüyordu. Yıllar, Muhammet’in ne popülaritesinde ne de karizmasında bir eksilmeye neden oldu. Tam tersine artık 77 yaşındaki Malezyalı lider, yaşayan bir efsane olarak kabul ediliyor. Asya krizi yıllarında Batı’yı eleştiren, anti-sömürgeci söylemini zaman zaman keskinleştirmede hiç sakınca görmeyen Muhammed, geçtiğimiz yıl gözyaşları dökerek hem hükümetten hem de partisinden istifa edeceğini açıklamış, ancak ikna edilmişti.

Ancak Muhammed bu kez kararından dönmedi ve görevini yardımcısı Ahmed Bedavi’ye devretti. Henüz daha yaşarken insanların bir efsaneye dönüşmesi ender rastlanan bir olaydır. Malezya’nın 22 yıldır başbakanlığını yapan Mahathir Muhammed, tam da böyle biri. 77 yaşındaki tıp doktoru, efsanelere özgü bir şekilde bugün makamını terk etti.

Keskin ifadeleri vardı

Mahathir Muhammed, görev süresince yalnızca ülkesinin yazgısını değil, Güneydoğu Asya bölgesini ve İslam Dünyası’nı da etkileyecek adımlar attı. Karizmatik liderin kullandığı bazı ifadeler uluslararası siyasetin gündemini günlerce işgal etti. Mahathir Muhammed, son olarak, 15 Ekim 2003 tarihinde, Kuala Lumpur’da gerçekleştirilen İslam Konferansı örgütünün zirvesinde büyük yankı toplayan görüşler dile getirdi.

Muhammed, dünyayı Yahudiler‘in yönettiğini savunarak Müslümanlar‘a mücadele için birleşmeleri çağrısında bulunuyor ve “Avrupalılar 12 milyon Yahudi‘den 6’sını öldürdü. Ancak bugün onlar dünyayı vekaleten yönetiyor. Yahudiler, kendileri için can verecek başkalarını buluyor” diyordu.

Malezya Dışişleri Bakanı, bu konuşma sonrası Mahathir Muhammed’in sözlerinin yanlış anlaşıldığını vurgulayarak bir anlamda özür diledi. Ancak Yahudiler‘e yönelik keskin ifadeleri Mahathir Muhammed’in ilk çıkışları değildi. Malezyalı lider, Asya Kaplanları bitap düşüren 1997 yılındaki ekonomik kriz sırasında da sivri diline Batı’yı ve kapitalizmi dolamıştı.

“Aslında Batı yanlısıydı"

Ancak söylemdeki Batı karşıtlığına karşın, Malezya’nın gelişimi ve ekonominin canlanması için her yolu uygun gördü. Uluslararası Şeffaflık Enstitüsü’nün Malezya Şubesi Başkanı Tunku Abdul Aziz, “Söylemine bakmayın. Bir devlet adamı ve Malezya’nın lideri olarak o Batı yanlısı. Onu çok arayacağız” değerlendirmesini yapıyor.

Batı yanlısı olması, bir İslam ülkesi olarak Malezya’yı Türkiye gibi özgün bir konuma getirdi. Buna karşılık Mahathir’in insan hakları karnesinde bazı kırıklar var. Ancak güçlü devlet oluşumu yönünde attığı adımlar, insan hakları karnesinde bazı kırık notlar almasına yol açtı.