Expo Geschichte

Expo Dünya Fuarı fikri ilk kez İngiltere’de ortaya çıktı. Düzenlendiği ilk günden beri, ekonomi, bilim, teknoloji ve kültürel alandaki temalarıyla insanlığa fikir alışverişi sağlayan ve yenilikleri tanıtan en büyük platform olma özelliğini taşıdı. Dünya Fuarı bu yıl, Çin’in en büyük ve en önemli liman kenti Şanghay’da düzenleniyor. Sloganı "Şehir Yaşamı Güzelleştiriyor" olan fuarı yaklaşık 70 milyon kişinin ziyaret etmesi bekleniyor.

1852 yılında Londra’daki ilk fuarın hedefi, “dünyayı bir çatı altında toplamaktı”. İlk fuar için çok özel bir bina inşa edildi. İlk Dünya Fuarı, Londra’daki Kristal Saray olarak adlandırılan yerde düzenlendi. Demir, çelik ve cam konstrüksiyon binanın boyutları o dönem koşulları için nefes kesiciydi. Kristal Saray, 563 metre uzunluğa ve 33 metre yüksekliğe sahipti.

1867 yılına gelince, ilgi o kadar artmıştı ki o dönem Paris’teki fuarın tek bir binaya sığdırılması mümkün değildi. O dönemden beri, fuarda ülkeler standı bulunuyor. Tüm dünya fuarları, ilk andan itibaren çağının ruhunu yansıttı. Sanayileşmeyle birlikte gelen teknolojik ilerlemelerden, günümüzün çevre sorunu ve kalıcı kalkınmaya ilişkin problemlere dek fuarlarda değişik temalar ele alındı.

Dünya Fuarı'nın üç evresi

Dünya fuarlarının tarihi üç evrede ele alınabilir. İlk aşamanın odağında sanayileşme vardı. 19'uncu yüzyılda, fuar katılımcıları, buharlı makineleri ve lokomotifleri, büyük bir şaşkınlık ve hayranlıkla izliyordu. 1862 yılında Londra’da ilk dikiş makinesi, 1876 yılında ABD’nin Philadelphia kentinde ise ilk telefon sergilenmişti.

Ayrıca, Paris’in bir numaralı sembolü Eyfel Kulesi de 1889 yılında, çelik kafes inşaat tekniğinin bir örneği olarak, Dünya Fuarı için inşa edilmişti. 1893 yılında ise Chicago'da fermuarın yanı sıra elektrikli sandalye de sergileniyordu.

1939'dan itibaren dünya fuarlarının karakteri değişti. Fuarlar, endüstriyel ve teknolojik başarıların gösterildiği bir sergi olarak kalmaya devam etse de artık tek bir slogan altında düzenleniyordu. 1939 yılında New York’taki fuarın sloganı “Yarının dünyasını inşa etmek“ti.

Almanya'daki fuarda hayal kırıklığı

Resmî rakamlara göre, o dönemki fuarı 40 milyondan fazla kişi ziyaret etti. En fazla ziyaret edilen dünya fuarlarından biri ise 1967 yılında Kanada’nın Montreal kentindeki, “İnsan ve dünyası“ sloganlı fuardı. Serginin üçüncü gününde 567 bin ziyaretçi Kanada Expo sergi alanına akın etmişti. Bu rekor bugüne dek hâlâ kırılamadı.

Yaklaşık 30 yıldan bu yana ise fuarların vurgusu yeniden şekillendi. Dünya fuarları, gerçi düzenlendiği yıllar boyunca hep ulusal değerlerin ya da gelişmelerin ön plana çıkarıldığı bir yerdi. Ancak son yıllarda katılımcı devletler, stantları ülke imajlarını iyileştirebilmek amacıyla kullanır hale geldi.

Şu ana kadar Almanya’daki tek Dünya Fuarı, 2000 yılında Hannover’de düzenlendi. “İnsan, doğa ve teknik – Yeni bir dünya doğuyor“ sloganı altında düzenlenen fuarı 18 milyon kişi ziyaret etti. Ancak başta 40 milyon ziyaretçinin beklendiği fuarın katılımcı sayısı hayal kırıklığı yarattı.

Expo 2015'te Milano'da

Expo dünya fuarları 1928 yılından bu yana Paris’teki Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) tarafından organize ediliyor. 152 üye ülke, beş yılda bir gerçekleştirilen Dünya Fuarı’nın söz konusu yılda nerede düzenleneceğine oy çokluğuyla karar veriyor. Bunun yanı sıra daha küçük ve özel uluslararası sergilerin yeri de burada kararlaştırılıyor. Şanghay’dan sonraki Dünya Fuarı, 2015 yılında İtalya’nın Milano kentinde düzenlenecek. Bu fuarın teması ise “Gezegeni beslemek, Hayat için Enerji“ adını taşıyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Matthias von Hein / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Beklan Kulaksızoğlu