15 Kasım: Dünya Hapisteki Yazarlar Günü

Bu yılın 21 Haziran’ında tutuklanan İranlı gazeteci, yazar ve rejisör Maziar Bahair kimseyle görüştürülmediği gibi avukat da tutamıyor. İran haber ajansı tutuklamadan bir gün sonra yayınladığı haberde, yazarın Batı’nın İran aleyhindeki medya kampanyasına katıldığı şeklindeki ifadesine yer verdi. Bu itirafın Bahair’den işkenceyle alındığı tahmin ediliyor.

Dünya yazarlar birliği PEN’in Almanya merkezi 15 Kasım Dünya Hapisteki Yazarlar Günü dolayısıyla yayınladığı haberde İran’lı gazeteciden o günden beri haber alınamadığını bildirdi.

“Gazeteci ve yazarların durumu kötüleşiyor”

Dünya yazarlar birliği PEN’in Londra’daki merkezinden yapılan açıklamaya göre 2009 yılının ilk yarısında bütün dünyada 650 yazar ve gazeteci takibata uğradı. PEN’in saptamalarına göre bunlardan 20’si öldürüldü, birçoğu kayboldu ve büyük bir bölümlü de hapsedildi. PEN Almanya merkezi başkan yardımcısı gazeteci Dirk Sager bütün dünyada gazeteci ve yazarların durumunun iyileşmek yerine daha da kötüleştiğini söyledi. Sager, “Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana bir dizi yeni çatışma ortamı doğdu. Milliyetçiliğin tırmanması yüzünden azınlıklar ve farklı düşünenler üzerindeki baskı artıyor. Yasa ve kural ihlalleri de.”dedi

PEN Almanya merkezi başkan yardımcısı Dirk Sager Soğuk Savaş yıllarında politikacıların Moskova’ya giderek rejim aleyhtarları için ricada bulunabildiklerini ve siyasi ortama göre bu ricaların işe de yaradığını, günümüzde ise ekonomik bakımdan güçlenen ülkelerin yapılan ricaları kulak ardı edebildiğini dile getirdi. Sager, “Aralarında günümüz Rusya’sı ile Çin’in de bulunduğu birçok ülke, farklı bir yol izledikleri gerekçesiyle uluslararası kurarlarla aldırış etmiyor. Tuttukları bu özel yol sanki onlara, farklı düşünenlere farklı muamelede bulunma hakkını veriyor” diye konuştu.

“Kamuoyu aydınlatılmalı!”

Alman gazeteci Sager iktidardaki zümrenin devlete yararlı değil de milli birlik açısından tehdit unsuru saydığı aydınların zor durumda olduklarını söyledi. ”Örneğin, Çin’de Tibet ya da Uygurlar için daha fazla özerklik istemek takibata uğratılmaya yetiyor” diyen Sager sözlerini “Hukuk devletinin işlemediği Çin’de birçok Uygur idam cezasına çarptırıldı. Kabul edilemez bu durum karşısında direnmeli, dünya kamuoyunu aydınlatmalıyız” şeklinde sürdürüyor.

PEN Almanya bu yılı İran’a ayırdı

Dirk Sager hapistekilerin unutulmasının, işkence ve hapishane duvarlarının arkasında yaşananlardan çok daha vahim olduğunu vurguladı. Dünya yazarlar birliği PEN de, takibata uğratılan ve hapishanelerde işkence gören bütün dünyadaki yazar ve gazetecilerin durumuna dikkat çekmek amacıyla 15 Kasım’ı hapisteki yazarlar günü ilan etmişti. PEN Almanya merkezi bu yılın anma gününü İran’a ve yaz aylarında bu ülkede yaşanan olaylara ayırdı. Cumhurbaşkanlığı seçimine hile karıştırılmasını protesto edenlerin üzerine polis sürülmüş, 50 gösterici öldürülmüş, birçoğu da hapsedilmişti. Sager, “Bu gelişmenin kurbanlarını anıyoruz. Amacımız aynı zamanda görüş açısını da genişletmek ve bakışları bu ülkeye çekmek. Yaz aylarında televizyondan izlediğimiz protesto gösteriler kadar İran edebiyatının zenginliğine ve güzelliğine de dikkat çekmeye çalışıyoruz” dedi.

İran edebiyatı son elli yılda farklı yönetimlerin baskı rejimini takip etmiş ve yorumlamıştı. PEN Almanya merkezinin başkan yardımcısı Dirk Sager, ‘İran edebiyatının bu ülkeyi dışarıdan da tanımaya, anlamaya ve o ülkede insanların acı ve sevgilerini anlatan şairlerin bulunduğunu öğrenmeye yardımcı olduğunu vurguladı.

© Deutsche Welle Türkçe

Silke Bartlick / Çeviri: Ahmet Günaltay

Editör: Meltem Karagöz