Şark Ekspresi tiyatro için Avrupa yolunda

Bir zamanlar Paris-İstanbul arasında sefer yapan ünlü Şark Ekspresi bu kez tiyatro için Avrupa yoluna çıkıyor. Türkiye Devlet Tiyatroları, Devlet Demir Yolları ve Avrupa Tiyatro Konvansiyonu’nun (ETC) işbirliğiyle gerçekleştirilen projeyle, Ankara’dan yola çıkarak 6 ülke ve 11 şehirde oyunlarını sergileyecek olan tiyatro treni Şark Ekspresi 5 Temmuz’da Stuttgart’a ulaşacak.

Son durak Almanya

Hakkında bir çok hikaye anlatılan, hatta romanlara konu olan Şark Ekspresi, şimdi de tiyatro treni olarak yola çıkıyor. 14 Mayıs’ta Ankara’dan yola çıkacak olan tren, Romanya, Sırbistan, Hırvatistan ve Slovenya'da duracak, garlarda oyunlarını sergileyecek ve daha sonra Almanya’ya ulaşacak. Freiburg Garı'nda sahnelenecek oyunların ardından tren, son olarak Stuttgart'ta duracak ve trende sahnelenen bütün oyunlar Stuttgart Uluslararası Tiyatro festivaline katılacak. Dünyada bir ilk olma özelliği taşıyan bu projenin nasıl ortaya çıktığını Türkiye Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler ve Festival Birimi Sorumlusu Sükun Işıtan şöyle anlatıyor:

“Bizim katıldığımız ilk ETC genel kurulunda ortaklarımız farklı projelere ihtiyaç duyduklarını söylediler. Biz de onlara dedik ki bizim bir vagon-sahnemiz var. Sonra acaba buradan yola çıkarak çok ortaklı, çok uluslu, çok kültürlü bir proje yapabilir miyiz dedik. Bu anlamda ETC’deki ortaklarımızın da projeye ilgi duyması ve Devlet Tiyatrosu’nun da bu anlamda hem yapısının hem gücünün bütün bu projeyi oluşturabilecek nitelikte olması bu projenin ortaya çıkış sebebi oldu. “

“Eşsiz bir proje”

Proje Koordinatörü Pierre-Yves Bazin, eşsiz bir proje olarak tanımladığı Şark Ekspresi’ne neden katıldığını şu sözlerle dile getiriyor:

“Bu, eşsiz bir proje. Daha önce bu şekilde 6 tiyatronun bir araya gelip dolaştığı ve bir şeyler ürettiği bir proje hatırlamıyorum. Bana çok ilginç geldi ve bu yüzden bu projenin bir parçasıyım.”

Devlet Tiyatroları’nın Tiyatro Treni konusunda deneyimli olduğunu anlatan Işıtan, trenin geçtiğimiz yıl Türkiye’nin doğusuna yaptığı seyahatin gördüğü ilgiye dikkat çekiyor:

“Arkadaşlarımız ‘Düğün ya da Davul’ adlı oyunla Ankara’dan yola çıkıp Tatvan’a kadar 8 şehirde oyun oynadılar. Çok ciddi bir seyirci potansiyelimiz vardı. Ayrıca yine ETC’den ortak ülkelerimizden birer temsilci Türkiye’deki turun belli kısımlarına katıldılar. Elbette bizim için çok iyi bir şekilde kendimizi sınama olanağıydı bu.”

Şark Ekspresi’nin durduğu her şehirde, bulunulan ülkenin bir tiyatrosu ve ayrıca Türk ekibi bir oyun sahneye koyacak. Bazin, trenin durduğu her şehirde bütün oyunları sahnelemek istediklerini ancak bunun mümkün olmadığını şöyle anlatıyor:

“Bütün tiyatro oyunlarını her ülkede göstermeyi isterdik ama lojistik ve mali sebepler yüzünden bu mümkün olmadı.”

Dünya tiyatrosuna 6 yeni oyun

Sükun Işıtan ise, Şark Ekspresi’yle dünya tiyatrosunun 6 yeni oyun kazanacağını belirtiyor:

“Bu projenin en önemli açılımlarından biri de; her ülke bu proje için yeni, sıfır bir oyun yazdıracak ve bu oyunlar ilk defa bu projede sahnelenecek.“

Proje Koordinatörü Bazin yeni yazılan oyunların teması hakkında şunları kaydediyor:

“6 tiyatro da göç, sürgün, insanların dolaşımı, ülke ve kültür değişimi gibi konularda oyunlar yazılmasına karar verdi. Tüm oyunların ana teması bu. Bu konu hakkında önemli, ilginç bir bakış açısını anlatıyorlar. Ben tüm oyunların bu konuda ne söyleyeceğini merak ediyorum. Trende konu hakkında fikir alış-verişinde bulunacağız. Bunun için mutluyum ve seyircinin tepkisini merak ediyorum.”

Almanya’nın oyununu da anlatan Bazin, seyircinin oyuna tepkisini merak ediyor:

“Alman oyunu, Almanların yabancılara dair birçok önyargısına, klişelere ve yabancıların Almanya’dan beklentilerine temas ediyor. Ben Türk seyircisinin Almanların oyununa vereceği tepkiyi de merakla bekliyorum.”


Hüseyin Hayatsever - Ankara
Editör: Ahmet Günaltay