Çin'de enerji tüketimi hızla artıyor

Çin ekonomisinin kalbinin attığı Şangay’da yayaların yüzünü ıslatan damlalar her zaman yağmurdan kaynaklanmıyor. Isıyı düşürüp, 20 milyonluk Şangay’ın yaz sıcağındaki enerji ihtiyacını azaltabilmek için belediyenin kiraladığı uçaklarla şehire oksidan maddeyle karıştırılmış buzlu tuz püskürtülüyor. Gölgede sıcaklığın 35 dereceyi bulduğu Şangay’ın rutubetli havasında 24 saat çalıştırılan klima cihazlarına elektrik yetiştirilemiyor.

Çin Halk Cumhuriyeti’nin enerji tüketimindeki artış hızı son yıllarda ekonomik büyüme oranının bir katına çıktı. Pekin yönetimi, enerji darboğazının 2006 yılından önce aşılamayacağı yolunda yabancı yatırımcıyı uyarıyor. Pekin, Şangay ve Guangdong gibi büyük merkezlerin enerji açığını kapatacak dev elektrik santralleri iki yıl sonra tamamlanıp hizmete sokulacak.

Sadece Şangay’da faaliyet gösteren 2000’in üzerindeki şirket üretimi kısmen hafta sonlarına ve resmi tatil günlerine kaydırmak zorunda kaldı. Enerji krizinin arazlarıyla mücadele anlamına gelen bu gibi zorlayıcı uygulamalar krizin atlatılmasına ise yardımcı olmuyor.

Enerji tasarrufu yapılmıyor

Çinli yetkililer, çoğu binadaki enerji tüketiminin aynı iklim kuşağındaki üçüncü dünya ülkelerinin sarfiyatından bir misli fazla olduğunu belirtiyorlar. Enerjiden tasarruf etme imkanlarının değerlendirilmediği Çin’de büyük gökdelenler prestij nedeniyle elektriğin yetmediği zamanlarda bile ışıl ışıl aydınlatılıyor. Modern binaların dış cephesi ince camla kaplanıyor ve yalıtım malzemesi hemen hemen hiç kullanılmıyor. Merkezi ısıtma sistemine geçişin de zaman alacağını belirten, Şangay’daki Albert Speer ve Ortakları adlı mimarlık şirketinden Johannes Dell sözlerini şöyle sürdürüyor:

”Bu, yatırım maliyetleri açısından önemli bir argüman olabilir. Büyük bir binayı tamamladıktan sonra enerjiden tasarruf etmek için yatırım aşamasında daha fazla parayı gözden çıkarıp, kaliteli ve verimli bir donanım kurmanız, enerji yalıtımına da önem vermeniz gerekir. Hızla yükselen enerji fiyatlarına bakarsanız, bu ek yatırımın kısa zamanda amortize olacağını anlarsınız. Ancak enerji sarfiyatının azalmasından kâr etmeyeceği için gayrımenkulu satan açısından bu faktör önemsiz sayılır.”

Çin’de Alman standartlarında gökdelen

Albert Speer, mimarlık ve müteahhitlik şirketi Şangay’ın merkezinde Alman standartlarına uygun bir gökdelen inşa etti. Bina enerjiden en iyi ve tutumlu şekilde yararlanacak tarzda yapıldığı için kiralar yüksek, bu nedenle de mal sahibi kiracı bulmakta zorlanıyor. Ama mimar Dell, enerji maliyetlerinin yakında Çin’de de önemli rol oynayacağını söylüyor:

”Bu konu tartışılmaya başlandığı için işlerin açılacağını söyleyebilirim. Bu binanın avantajları ve teknolojik kalitesi diğer projelere de sıçrayacak ve avantajları somut rakamlarla ifade edilebilecek. Enerji sıkıntısının hayatı geniş ölçüde etkilediği bu ülkede darboğazın teknolojiyle aşılabileceğini göstermek modern binaların alıcı bulmasını kolaylaştıracaktır.”

Yasal düzenlemeler gerekiyor

Çinli ekonomistler, ham petrol fiyatlarındaki artışın büyüme hızını bir puan düşüreceğini hesaplamışlar. Aynı zamanda elektrik fiyatı da arttığı için mevcut enerji tasarrufu imkanlarının daha iyi değerlendirilmesine yönelik yasal düzenlemeler yapılması isteniyor. Ancak mimar ve mühendisler enerji dostu binaların bir kuşak sonrasının projelerinde benimseneceğini ve mevcut binaların modernizasyonunun son derece pahalıya malolacağını belirtiyorlar.