TÜR 3003 Todesstrafe Amnesty

Dünya genelinde idam cezalarına ilişkin 2009 yılı rakamlarını açıklayan Uluslararası Af Örgütü, Çin'deki idam sayılarına raporunda yer vermedi. Pekin'in gizlilik politikasını protesto ettiklerine dikkat çeken Af Örgütü'nün Almanya sorumlusu Monika Lüke şunları söyledi:

“Dünya genelinde en fazla kişinin Çin'de öldürüldüğü aşikâr. Bunu biliyoruz, ancak kaç kişinin idam edildiği konusunda elimizde kesin bilgi yok. Çin yönetimi geçmişte, minimum rakamlar söz konusu olmasına rağmen verilerimizi kullanarak bizi suiistimal etti. Karşımızda inanılmaz karanlık bir tablo var. Çok sayıda insan kısa süren ve adil olmayan yargılamalar sonrası iki gün içinde idam ediliyor. Örneğin bu hafta yine kumar bağımlılığı ve zimmete para geçirme suçlamasıyla birisi hakkında idam kararı verildi.”

Çin'deki uygulamalar

Şiddet içeren bir suç olmasa da vergi kaçakçılığı için Çin yasalarında idam cezası öngörülüyor. Bu durumu eleştiren Monika Lüke Çin'e ilişkin rakamlara yer vermeyerek tepkilerini dile getirdiklerini ifade etti.

Lüke, “Çin'e ilişkin istatistiklere yayımlamadık. Ama bu, Çinli yetkililerin iddia ettiği gibi Çin'de iyileşme gördüğümüz anlamına gelmiyor. Eğer gerçekten düzelme söz konusu ise o zaman bunu Çinli yetkililer artık nihayet rakamlarla kamuoyuna duyurmalı” dedi.

Muhalifler idam ediliyor

Uluslararası Af Örgütü'nün raporunda idam cezasının en fazla uygulandığı ülkeler arasında ayrıca Irak, İran, Suudi Arabistan ve ABD'nin adı geçiyor. Ve genellikle adil olmayan yargılamalar sonucu, daha çok yoksul, etnik ve dini azınlıklara mensup kişiler hakkında idam kararı alınıyor.

Çin, İran ve Sudan'da idam kararlarının sıklıkla rejim muhalifi siyasi suçlular hakkında verildiğine dikkat çeken Monika Lüke, bunun bir baskı aracı olarak kullanıldığına işaret ediyor.

İran'daki uygulamalardan örnek veren Lüke, “2009 yılında 388 kişi hakkında idam kararı verildiğini biliyoruz. Ancak daha fazla olduğunu düşünüyoruz, çünkü bu, minimum olarak yayımladığımız rakamlar. Özellikle seçimlerin yapıldığı haziran ayı ve Ahmedinejad'ın devlet başkanlığı görevini yeniden devraldığı ağustos ayı arasında 112 kişi, siyasi gerekçelerle göstermelik yargılamalar sonrası idam edildi ve bunlar arasında 18 yaşının altında olanlar da vardı. Bu, uluslararası hukuka tamamen aykırı” diye konuştu.

ABD'ye çağrı

Uluslararası Af Örgütü'nün Almanya temsilcisi ABD'ye de eleştiriler yöneltti. Washington yönetiminin ölüm cezasını bir an önce kaldırması gerektiğine dikkat çeken Monika Lüke sözlerini şöyle sürdürdü:

“ABD'de de idam sayısı arttı. 2008 yılında 30'tan fazlaydı, şimdi ise 50'nin üzerine çıktı. ABD'de şu anda 3 binden fazla kişi hücresinde ölümü bekliyor ve hala 35 eyalette idam cezası uygulanıyor. Şunu açıkça söylemek gerekiyor. Şimdiki Amerikan Başkanı Obama da ölüm cezasına karşı değil. Böyle olduğu sürece, Çin ya da Japonya'ya bu konuda baskı yapmak doğal olarak zor.”

Avrupa Birliği üyesi olmayan bazı Avrupa ülkelerinde de idam cezası söz konusu. Ancak Af Örgütü'nün bu yılki verilerine göre 2009 yılında Avrupa'da hiçbir idam cezası uygulanmadı.

© Deutsche Welle Türkçe


Sabine Ripperger / Çeviri: Hülya Köylü

Editör: Değer Akal