Teško do dvojezičnosti

Proces bi trebalo da traje jednu generaciju. Nakon toga bi, barem mlađi žitelji nemačke Sarske oblasti, trebalo da tečno vladaju francuskim i nemačkim. U toj maloj saveznoj državi uz samu granicu sa Francuskom bi, prema zamislima lokalne vlade, francuski trebalo da postane ravnopravan sadašnjem zvaničnom jeziku – nemačkom. Time bi Sarska oblast postala prva dvojezična savezna država.

Dvojezičnost kao prednost

„Naša je želja da deca koja su sada rođena od malih nogu odrastaju dvojezično“, objašnjava Kristine Kloz iz kancelarije premijerke Sarske oblasti Anegret Kramp-Karenabuer. Pripreme za taj projekt već traju. U vrtiću bi najmanje jedna vaspitačica trebalo da govori francuski, a i u osnovnoj školi bi obavezna nastava francuskog trebalo da započne već u prvom razredu. U višim razredima učenici bi veliki deo nastave trebalo da pohađaju na francuskom. No, već sada stanovnici te nemačke savezne države svakodnevno žive u kontaktu sa oba jezika. Svakodnevno preko 18.000 žitelja francuskog Lotringena (na francuskom Lorena) prelazi granicu i radi u Sarskoj oblasti. Dvojezičnost mnogih žitelja Sarske oblasti, koja je u prošlosti često menjala pripadnost jednoj od dveju država i danas je velika prednost. Tu su sedišta mnogih francuskih preduzeća koja se osećaju „kao kod kuće“.

Previsoki troškovi

No, uprkos tome, ideja o uvođenju dvojezičnosti ne nailazi samo na oduševljenje. Opozicija u lokalnom parlamentu ideju, doduše, smatra dobrom, ali isto tako smatra da ta mala savezna država, koja ekonomski ne stoji baš najbolje, ne sebi može da priušti. Sarska oblast je godinama bila centar rudarske industrije nakon čijeg gašenja je mnogo građana ostalo bez posla. Vladajući demohrišćani i socijaldemokrate smatraju da dvojezičnost ne bi koštala više nego sadašnji jednojezični sistem. „Na kraju krajeva, u svakom vrtiću nam treba više vaspitačica, pa zašto onda ne bi jedna od njih govorila francuski“, kaže Kloz za Dojče vele.

Engleski pobeđuje

No stručnjaci ne dele optimizam političara. „Mislim da Sarsku oblast čeka ogroman posao, kako u dodatnoj kvalifikaciji pedagoškog osoblja tako i u upravi“, smatra Frank Bazner, direktor Nemačko-francuskog instituta u Ludvigsburgu. „Sve ukazuje na to da bi i zaposleni u javnoj upravi trebalo da uče francuski, ali nije svako rođen za jezike i tu će biti problema“, kaže Bazner.

Ideja o francuskoj dvojezičnosti je propala u susednoj, mnogo većoj saveznoj državi Baden-Virtembergu gde su roditelji sudskim putem „oterali“ francuski kao prvi strani jezik i odlučili se za engleski. Sličan razvoj događaja Bazner očekuje i u Sarskoj oblasti. „Političkim pritiskom se ništa ne postiže“, dodaje. Iako je Sarska oblast do 1957. Bila praktično u sklopu Francuske, pa je tek referendumom odlučeno da se pripoji Nemačkoj, i tu je drugi jezik – engleski, daleko ispred francuskog.

Bazner smatra da Sarska oblast tim potezom samo želi da se na saveznom nivou profiliše. Zvanični jezik u Nemačkoj na saveznom nivou je nemački, ali u saveznim državama gde ima (priznatih) manjina u zvaničnim dopisima smeju da se koriste i danski, frizijski, romski ili lužičkosrpski.

Autori: Štefani Hepner / Nenad Krajcer
Odgovorni urednik: Ivan Đerković