Procvat turizma u Vijetnamu

U Hanoju je podignut spomenik napravljen od oborenih aviona. Amerikanci su izgubili preko 4 hiljade aviona iznad Vijetnama. Prilikom pozdravljanja Trang pruža patrljak ruke. On je prilikom jednog vazdušnog napada izgubio ruke, desnu nogu i levo oko. Od tada je prošlo 30 godina, Trang je tada bio dete. On danas radi u dvorištu Muzeja rata u gradu Ho Ši Min, medju trofejima vijetnamske pobede, avionima i tenkovima koje nagriza rdja. Dok oslovljava posetioce Trang nikada ne kaže Sir, ili Madam, što ga razlikuje od taksista na motorciklima, prodavaca suvenira i onih koji turistima nude usluge u gradu. Trang prodaje knjige. On nudi isključivo štiva o Vijetnamskom ratu na engleskom jeziku. Sve ove knjige su ilegalno štampane. Amerikanci su najbolji kupci, tvrdi Trang, svejedno da li su mladi ili stari. Oni se ne cenjkaju, iako knjige nisu jeftine. Trang ne dozvoljava da ga fotografišu, a na rastanku dobacuje "Lepo se provedite u Vijetnamu."

Niko sa sigurnošću ne može da kaže koliko je tačno žrtava palo u Vijetnamskom ratu. Samo u ratu sa Amerikom od 1974 do 1978, na Vijetnamskoj strani je živote izgubilo oko 3 miliona ljudi. Broj invalida je dvostruko veći. Na Američkoj strani poginulo je 58 000 vojnika. Amerikanci su na Vijetnam bacili 8 milona tona bombi. Tri puta više nego u Drugom svetskom ratu. Neko je jednom prilikom izračunao da je po glavi svakog stanovnika Vijetnama izbačeno 50 kilograma eksploziva. Zemlja je zagadjena milionima tona hemijskih bojnih otrova, kao što je ozloglašeni ubica dioksin, koji je korišćen za uništavanje rastinja u džungli. Još i danas od posledica upotrebe bojnih otrova u ratu radjaju se deca sa genetskim oštećenjima.

Većina Vijetnamaca nije lično doživela užase rata. Više od polovine današnjeg stanovništva je mladje od 30 godina. Oni rat poznaju pre svega iz priča preživelih i iz škole. Komunistička partija Vijetnama svoj legitimitet za jednopartijsku vladavinu crpi iz pobede nad Francuzima i Amerikancima. Ali rat i stare slike neprijatelja više se ne uklapaju u savremeni trenutak. Vlada u Hanoju se do sada čak uzdržavla da osudi rat u Iraku. Rat koji je odavno završen više ne interesuje omladinu, kaže 24. godišnja Lin iz Hanoja. Ona radi 28 dana u mesecu da bi sebi mogla da priušti sticanje dilome na studijama ekonomije. Lin želi da dobije posao u nekoj velikoj stranoj firmi, možda u Američkoj, kako kaže. Naravno da je rat još uvek prisutan u sećanjima preživelih.

U medjuvremenu više od 3 miliona turista dolazi u Vijetnam. Prema klijenteli Vijetnamci se odnose sa pragmatizmom.

Jedan popularni lanac restorana zove se "Good morning Vietnam", domaći i stranci u Ho Ši Min gradu zabavljaju se u baru "Apokalipsa nau", a pre kratkog vremena bar istog imena otvoren je i u Hanoju. Na pijacama se još uvek može kupiti sva moguća vojna oprema iz nekadašnjih poseda američke armije.

U apsolutno važne posete spada pohod tunelu Cu Chi, koji se nalazi 60 km iznad Sajgona gde su tokom rata američki vojnici i komunistička gerila vodili ogorčene borbe koje su trajale više od godinu dana. Na zemlji i tokom dana vladali su Amerikanci, a pod zemljom i u pomrčini Vijetkong, u jednoj 250 kilometara dugoj i delimično trospratnoj mreži tunela. Danas je ovo veoma prometno mesto teško povezati sa ratištem na kojem je poginulo na desetine hiljada ljudi. Tuneli su postali turistička atrakcija. Oni su bagerima prošireni kako bi i gojazni turisti mogli u njih da udju.

DW Online