1. Idi na sadržaj
  2. Pređi na glavni meni
  3. Idi na ostale ponude DW
Novi video-prilozi
U fokusu
Srbija i regionJevreji u EvropiZapisi sa Ušća

Pad gvozdene zavese

B. Gräßler21. decembar 2007.

U istočnoevropskim zemljama današnji ulazak u šengensku zonu smatraju konačnim padom gvozdene zavese, a najznačajni doprinos tom procesu dala je nekadašnja Zapadna Nemačka priznavanjem granice sa Poljskom na Odri i Nisi.

https://p.dw.com/p/CeRk
"Granica mira"- nemačko-poljska granica
"Granica mira"- nemačko-poljska granicaFoto: AP
Utvrdjivanjem granice na Odri i Nisi od strane sila pobednica u Drugom svetskom ratu Nemačka je izgubila četvrtinu teritorije, a milioni ljudi izgubili su domovinu.Granicu je 1950. te priznala jedna jedina država – Nemačka Demokratska Republika i to više po diktatu Moskve.440 kilometara duga granica izmedju dve bratske socijalističke zemlje – NDR i Poljske – zvanično se zvala granica mira, ali je do nestanka istočnonemačke države 1990.te bila strogo kontrolisana.Svako je morao da ima vizu i carinici su vrlo prilježno tražili evenutalno švercovanu robu. U Zapadnoj Nemačkoj udruženja prognanih, onih koji su morali da napuste područje nekadašnje istočne Pruske, i konzervativne stranke CDU i CSU dugo su se protivili priznanju granice na Odri i Nisi.Tek 1970.te socijalno-liberalno vlada na čelu sa Vilijem Brantom učinila je odlučujući korak: „Došao je trenutak da se podvuče crta i krene ispočetka.Rat i njegove posledice imale su mnogo žrtava u obe zemlje.Sada je reč o mirnoj budućnosti dva naroda“, rekao je Brant. Zapadna Nemačka je 1970.te priznala granicu na Odri i Nisi kao zapadnu granicu Poljske i pružila uveravanja da nema nikakve teritorijalne pretenzije prema Poljskoj.Slika Vilija Branta kako kleči pred spomenikom žrtvama varšavskog geta obišla je svet.Zauzvrat, velikom broju Nemaca i njihovih potomaka koji su još živeli u Poljskoj vlasti su dozvolile da se isele. Tema granice ponovo je postala aktuelna posle pada Berlinskog zida.Poljaci su strahovali da bi ponovo ujedinjena Nemačka mogla da zatraži reviziju granice. U novembru 1990.te Poljska i Nemačka potpisale su ugovor kojim je granica odredjena 1945.te priznata kao konačna, a tadašnji ministar spoljnih poslova Hans Ditrih Genšer je izjavio: „Mi Nemci svesni smo da se danas potpisanim ugovorom ne ustupa ništa što već odavno nije izgubljeno kao posledica jednog zločinačkog rata i kriminalnog sistema“. Ugovorom koji je potpisan u Varšavi granica na Odri i Nisi postala je obična evropska granica i tako je otvoren put za ukidanje kontrole i u pravcu istoka Evrope.