Kako se postaje Nemac

U Nemačkoj važi zakon o poreklu (Jus sanguinis), što konkretno znači da osoba kojoj je majka ili otac nemački državljanin automatski rođenjem postaje Nemac. Nadalje, ako jedan roditelj ima drugo, ne-nemačko državljanstvo, dete može zadržati oba i ne mora da se odrekne nijednog državljanstva.

Pri tom je od 2000. godine na snazi odredba o mestu rođenja: onaj ko je rođen u Nemačkoj, a čiji roditelji nisu Nemci, ima pravo na nemačko državljanstvo ako ispuni određene uslove. Ako ta osoba ipak želi zadržati državljanstvo svojih roditelja, sa 18 godina mora odustati od nemačkog. Prema ovom modelu, ljudi imaju pravo samo na jedno državljanstvo, ili ono od roditelja ili pak nemačko.

Postupak dobijanja državljanstva

Ovaj proces nije nimalo jednostavan. Nakon jednog dobrovoljnog savetovanja sa službom za dodeljivanje državljanstva, zainteresovana osoba mora da podnese zahtev. Oni mlađi od 16 godina za to moraju opunomoćiti svoje roditelje. Bitno je napomenuti da čitav postupak uopšte nije jeftin – košta 255 evra.

Da bi se zahtev odobrio treba ispuniti čitav niz uslova, od kojih je najvažniji da se osoba odrekne svog dosadašnjeg državljanstva. Takođe je potrebno dokazati znanje nemačkog jezika. Uz to podnositelj zahteva za državljanstvo mora da položi i „test za dobijanje državljanstva“ u kojem se proverava poznavanje nemačkog pravnog i društvenog sistema. Za prolaznu ocenu potrebno je tačno odgovoriti na 17 od 33 postavljena pitanja na temu religije, pravne države i društvenih obaveza.

Pravila i izuzeci

U posebnim situacijama, ako nadležne državne službe procene da je dodeljivanje državljanstva u opštem interesu nemačke javnosti,ono se može dodeliti i nešto ubrzanim postupkom. To je na primer slučaj kod vrhunskih sportista, ali i kod izbeglica različitog tipa. Takođe, po prilici, postupak se može olakšati građanima Evropske unije, rodbini onih koji su podneli zahtev a ispunili sve uslove, supružnicima Nemaca ili starijim osobama koje zadovoljavaju zadate uslove.

Ali u stvarnosti za većinu slučajeva važi poduža lista uslova: osoba mora da poseduje neograničeno pravo stanovanja u Nemačkoj i treba najmanje osam godina da boravi u Nemačkoj pre podnošenja zahteva.

Sledeća, vrlo bitna stavka jeste da je osoba finansijski nezavisna, odnosno da je u stanju u najvećoj meri samostalno da se finansira. Samo u posebnim, teškim slučajevima dopušteno je korišćenje socijalne pomoći. Ovo pravo imaju osobe koje su dobile otkaz zbog propasti kompanije u kojoj su bile zaposlene, osobe koje izdržavaju malu decu ili osobe koje se trenutno obrazuju. Vrlo je važno da nisu prethodno kažnjavane i da su službeno prihvatile liberalno, demokratsko političko uređenje.

Dvojno državljanstvo samo u izuzetnim slučajevima

Uprkos pravilu o dvostrukom državljanstvu, koje propisuje da stanovnici moraju da se odluče za jedno ili drugo državljanstvo, postoji niz izuzetaka koji ipak omogućavaju građanima da zadrže prethodno i dobiju još i nemačko državljanstvo.

Tako građani Evropske Unije imaju pravo na dva pasoša. Naime, zemlje članice EU osigurale su da prilikom prihvatanja novog njihovi građani imaju pravo zadržati i svoje originalno državljanstvo. Ovo pravilo odnosi se i na Marokance i Irance, kojima prema zakonu njihovih domovina nije moguće oduzimanje državljanstva te mogu zadržati oba.

Prema statističkim podacima državne službe za dodeljivanje državljanstva više od polovine građana koji su 2010. godini postali nemački državljani (brojka se vrti oko 101.000) zadržalo je i novo i staro državljanstvo.

Autor: Dafne Gratvol / Lea Talijančić
Odg. urednik: Nemanja Rujević