Evropska unija: Teme i dileme u 2014.
Stiče se utisak da je Evropska unija (EU) prebrodila privrednu krizu - stručnjaci za 2014. godinu predviđaju ponovni privredni rast u evro-zoni. Međutim, mnogo problema u EU i dalje čeka na pravo rešenje.
Gradilišta u EU
EU je konstantno u promenama. Na sve strane se nešto ruši i gradi novo ili postojeće nadograđuje. Gradilišta su bučna i prašnjava, ali ona istovremeno donose i nova radna mesta. Naručioci građevinskih radova ih plaćaju i po logici stvari određuju kako će se raditi. Prolaznicima preostaje samo da to istrpe i čekaju da se radovi završe.
Evropljani mogu da biraju i/ili bojkotuju izbore
Što kriza u Evropi duže traje, to je veća odbojnost prema Uniji. Po svoj prilici, to će se odraziti i na izborima za Evropski parlament u maju. Već godinama se na tim izborima beleži mali odziva birača. Ovaj put kandidati čine sve što je u njihovoj moći ne bi li privukli pažnju građana. Neki kandidati za najvažnije položaje odmeriće snage i u TV duelima.
Iznenađenja na izborima?
I stranke koje su vrlo kritički nastrojene prema EU učestvuju na izborima za parlament. Bez obzira da li se radi o britanskom UKIP, o francuskom Nacionalnom frontu ili Alternativi za Nemačku - svi se one zalažu za "manje Evrope". Ipak, time su njihove sličnosti uglavnom iscrpljene. Hoće li možda oformiti stabilni savez u Parlamentu?
Prevladavanje krize
Programi za spasavanje, vredni milijarde evra, stabilizivali su posustalu evro-zonu. Uz pomoć Unije i oštrih reformi, Irska je već izašla iz jednog programa pomoći. U drugim državama tek predstoje neugodne mere štednje i konsolidacije. A Francuskoj preti ozbiljna privrednarecesija.
Čarobno sredstvo protiv krize?
Prevladavanje krize moralo bi da počne na njenim izvorima - a to je bankarski sistem. Ubuduće više ne bi smelo da se dogodi da banke sa sobom u ponor povuku čitave države. A i građani ne bi trebalo da spasavaju banke svojim novcem. Planirana bankarska unija omogućiće bolju kontrolu. Pravovremeno će upozoravati na opasnost koja preti i odreagovati.
Perspektiva za nezaposlene
Od jačanja privrede i tržišta unutar EU, posebno bi koristi trebalo da imaju nezaposleni. Njihov broj u EU popeo se na više od 26 miliona. Oni posebno kritikuju mere štednje koje im nameće Brisel, ali i Svetska banka i Međunarodni monetarni fond. EU planira posebnu pomoć za mlade bez posla.
Veća konkurentnost
EU mora da ojača svoju privredu, kako bi mogla da preživi u uslovima oštre konkurencije na globalnom tržištu. Evropska komisija pokušava da uklani barijere na tržištu unutar Unije, ugovorima o slobodnoj trgovini sa državama Trećeg sveta. Ali preduslovi za povećanje konkurentnosti je da svaka zemlja najpre obavi "domaće zadaće" na svom terenu.
Zaštita ličnih podataka
Unutar EU trenutno je dozvoljeno da se i do dve godine čuvaju lični podaci građana koji sadrže informacije o telefonskim kontaktima i vezama na Internetu. Međutim, na proleće će Evropski sud tu praksu najverovatnije proglasiti nevažećom. Jer takvo čuvanje podataka bez postojanja konkretne sumnje, predstavlja kršenje prava građana na privatnost.
Izbeglice traže utočište u EU
Sadašnja politika EU prema izbeglicama i potražiocima azila na meti je oštrih kritika. Uniji se prigovara da zatvara granice pred ljudima koji traže zaštitu. Promenu te politike šefovi država i vlada odbijaju i pored toga što se stotine izbeglica udavilo u Sredozemlju. Umesto toga EU predlaže bolju saradnje sa državama porekla, uključujući i njihovo vraćanje sa granica EU.
Početak pregovora
Prvi mesec Nove godine obeležiće i početak pregovora sa Srbijom. Doduše, verovatno i ostatak godine, zavisno od toga, kako će Beograd napredovati u ispunjavanju kriterijuma za ulazak u Evropsku uniju, i daljem sprovođenju neizbežnih reformi. Očekuje se i nastavak dijaloga sa Prištinom, kao i dalji pomaci u primeni Briselskog sporazuma od prošle godine.