1. Idi na sadržaj
  2. Pređi na glavni meni
  3. Idi na ostale ponude DW
Novi video-prilozi
U fokusu
Srbija i regionRat u UkrajiniZapisi sa Ušća

60 godina Severne Koreje

Zilke Balveg 9. septembar 2008.

Severna Koreja je poslednja staljinistička zemlja na planeti. To je zemlja u kojoj je turistima dozvoljeno da vide samo onaj ispolirani deo javnosti, i u kojoj vlast kontroliše sve. A nastala je pre tačno 60 godina.

https://p.dw.com/p/FEca
Osnivač Severne Koreje Kim II SungFoto: AP

Koreja je od 1910. godine bila japanska kolonija. Kada su Amerikanci bacili atomske bombe na Hirošimu i Nagasaki, 1945, bilo je jasno da je Japan kapitulirao.

Jerg Fridrih stručnjak za Istočnu Aziju i autor knjige: „Jalta. Na obalama Trećeg svetskog rata“ kaže: „U noći kada je kapitulirao japanski car Staljinove trupe su upale u Mandžuriju i uspele da uvedu red za 12 dana."

Bez plana o ujedinjenju

Amerikanci su pokušali da rusko osvajanje ublaže iznalaženjem političkog rešenja. Postignut je dogovor sa Staljinom da se Koreja podeli duž 38. paralele na severni deo koji bi bio pod uticajem Sovjetskog saveza i južni deo koji je potpao pod američki uticaj. Prvobitno je postojao i plan da se Koreja naknadno ponovo ujedini ali kad i na koji način velike sile se nisu dogovorile. Jerg Fridrih kaže: „Tehnički gledano radilo se o razgovorima u kome pobedničke sile odlučuju kako da regulišu ponovno ujedinjenje Nemačke i Koreje. Međutim, u stvarnosti se radilo o krajnje zaoštrenom razgovoru suprostavljenih sila i tako su nastale nove linije fronta, istočni i zapadni blok“.

Staljinov zamenik uspostavio državu

Tako je iz podele duž 38. paralele nastala sistemska granica. 1947. godine donešena je rezolucija UN koja je dozvoljavala slobodne izbore i osnivanje vlada. Bilo je planirano da okupacione trupe napuste zemlju. Međutim, jaz između dva bloka je bio predubok. Izbori su održani samo na jugu i proglašena je Republika Koreja da bi potom u severnoj provinciji bila proglašena Demokratska narodna republika sa Kim Il Sungom kao premijerom. Jerg Fridrih kaže: „Kim Il Sung je bio oficir Sovjetske armije. Godinama je bio u Sibiru gde se školovao u vojnim školama. To znači da je Staljinov zamenik uspostavio tu državu“.

Dve godine posle 25. juna 1950. godine međusobna zategnutost je dovela do početka Korejskog rata koji je trajao tri godine. 1991. godine Demokratska Republika Koreja i republika Koreja primljene su u UN. 1993. je objavljeno da Severna Koreja proizvodi atomsko oružje, pregovori se oko toga vode i danas.