Të huajt në Shqipëri

Autoritetet në Shqipëri kanë miratuar një ligj të ri për mënyrën e trajtimit të shtetasve të huaj që ndodhen brenda territorit të saj. Shkaku ka qenë një sërë pengesash dhe procedurash të shtuara administrative, të cilat binin në kundërshtim edhe me standardet e BE, apo dhe konventave e marrëveshjeve ndërkombëtare ku Shqipëria është palë. Në të gjithë procesin e diskutimit të këtij kuadri ligjor ka pasur asistencë të drejtëpërdrejtë nga ekspertët dhe këshilltarët e misioneve ndërkombëtare, si IOM e PAMECA. Me synimin për të realizuar njehsimin në aspekte të tilla si punësimi i të huajve, leja e qëndrimit në territorin e Republikës së Shqipërisë, hyrje daljet etj, duke ndikuar dhe në parandalimin dhe ndëshkimin e rasteve të abuzimeve dhe përfshirjes në trafiqe të paligjshme.

Specifikime ka për konsiderimin hyrje e paligjshme e shtetasve të huaj, apo kur ata nuk do të lejohen të dalin nga territori i Shqipërisë. Gjithashtu ligji ka ndryshime në mënyrën e pajisjes me viza për shtetasit e huaj, për rastet e refuzimit apo anulimit të vizave, në bazë të Kodit të ri Shengen, gjithashtu duke përfshirë dhe procedurat që parashikon ky Kod për dhënien e vizave në pikat e kalimit kufitar.

Respektohen marrëveshjet rajonale dhe ato bilaterale

Kastriot Sulka, zëvendësministri i Punës, Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta thotë për DW se nevoja e përmirësimit të lëgjislacionit ishte pjesë e rekomandimeve që janë bërë në dy Progres Raportet e fundit të Komisionit Europian, një adoptim i direktivave europiane në këtë fushë me asistencën e ekspertëve të specializuar, për të zgjeruar hapësirat për punësimin e të huajve, integrimin dhe mbrojtjen sociale të tyre.

"Eshtë synuar një ligj afatgjatë që të ishte në sinkroni dhe kohezion me ndryshimet në Kodin e Punës apo ligje të tjera që lidhen me to. Nëse do të flisja konkretisht do përmend psh thjeshtëzimin e procedurave për punësimin e shtetasve të huaj që ndodhen në Shqipëri. është hequr pajisja me leje pune e tyre dhe është vendosur zbatimi i marrëveshjeve rajonale, ku njera prej tyre psh është CEFTA, apo marrëveshjet bilaterale mes shteteve. Pra, firma dhe sipërmarrje të ndryshme që kanë aktivitet në territorin e vendit tonë dhe angazhojnë shtetas të huaj nga vendet e BE-së dhe Zvicra, tashmë janë të lehtësuar totalisht nga një sërë procedimesh për leje pune, për ripërtëritjen e tyre etj."

Modifikohet procedura e lejeve të qëndrimit

Në këtë mënyrë sipas ekspertëve të fushës eleminohet dhe diskriminimi në tregun shqiptar të punës për të huajt, që më herët u duhej të trokisnin për aplikim dhe miratim në disa zyra për të siguruar lejen e punës a ripërtëritjen e saj, praktikë që nuk ndodhte me shtetasit shqiptarë. Marrja e një leje pune për të huajt në Shqipëri ka qenë gati e barazvlefshme me procedurat e marrjes së shtetësisë.

Në bazë të ligjit të ri për të huajt ka dhe një ricilësim të lejeve të qëndrimit duke futur konceptin e asaj që njihet si “kartë blu”, kur kemi të bëjmë me rastin e punonjësve të huaj tepër te kualifikuar. Leja e qëndrimit është modifikuar me përmirësim dispozitash në rastet e pajisjes me leje qëndrimi të atyre që konsiderohen si viktima të trafikut të qenieve njerëzore, por dhe atyre të trafikimit në punë. Gjithashtu lehtësime ka dhe për lëshimin e lejeve të qëndrimit për punonjësit vullnetarë, shkëmbimet rinore, kërkuesit shkencorë, të trajnuarit pa pagesë, etj. Ligji jep mundësinë e bashkimit familjar dhe për të huajt që bashkëjetojnë, si dhe i sanksionon çdo të huaji që është regjistruar si rezident në Shqipëri, të kërkoje bashkimin familjar.
Në bazë të të dhënave që kanë autoritetet zyrtare gjatë vitit të kaluar në territorin e Shqipërisë figuronin si të regjistruar rreth 2500 punonjës të huaj.