Lufta kundër korrupsionit në Shqipëri - Dritë-hijet e një procesi të pazakontë

Gjykata e Lartë në Tiranë shqiptoi vendimin në çështjen ndaj njërës prej figurave më të rëndësishme politike të periudhës së tranzicionit në Shqipëri, Ilir Metës, kryetar i Lëvizjes Socialiste për Integrim. Pas këtij procesi më e rëndësishmja nuk është çështja e fajit, apo mosfajit, por sfida e korrupsionit, dhe mënyra se si përballet me të shoqëria në Shqipëri.

Ndonëse vendimi u dha çështja mbetet e hapur dhe për opinionin shumë pikëpyetje nuk kanë marrë ende përgjigje. Çështja Meta ka lënë gjurmë në jetën politike e shoqërore të Shqipërisë, sepse ishte pikërisht ky rast prej nga mori shkas një nga protestat më famëkeqe në vend, ajo e 21 janarit 2011. Pas publikimit të videos, ku flitej për manipulim tenderi me shuma marramendëse për shqiptarin e thjeshtë, mungoi analiza e kthjellët dhe konstruktive për përmbajtjen e saj. Debati u përqëndrua vetëm tek vërtetësia apo jo e imazheve.

I pandehuri, i shpallur i pafajshëm, Ilir Meta ka mbajtur postet më të rëndësishme në ekzekutivin shqiptar duke qenë madje edhe kryeministër, dy herë zëvendëskryeministër, ministër i Jashtëm dhe i Ekonomisë. Ai është më shumë i njohur në jetën politike shqiptare me qëndrimet e tij konfliktuale me Partinë Socialiste, që çuan si rrjedhojë në krijimin e Partisë Lëvizja Socialiste për Integrim. Pozicionimet mjaft elastike, por të diskutueshme të Metës bënë që ai të luajë rolin përcaktues në zgjedhjet e fundit parlamentare. LSI-ja, ndonëse votat i merr duke propaganduar një program politik të majtë, bëri spostimin spektakolar duke u futur në koalicion me partinë demokratike, një parti të djathtë. Deri më sot nuk janë të qarta kompromiset politike dhe ideologjike që iu desh të bëjë LSI-së për të hyrë në një koalicion të pazakontë me një forcë të djathtë. LSI-ja, që rëndom quhet partia e Metës, çka dëshmon për dominancën që ai ka në këtë grupim politik, arriti të marrë një përfaqësim shumë më të lartë në qeverisje, nga sa do t'i takonte aritmetikisht nisur nga numri i kufizuar i deputetëve që ka në parlament.

Nga sa më lart një proces gjyqësor kundër një figure të tillë do të meritonte një vëmendje shumë më të madhe. Në qendër të procesit qëndronte akuza për korrupsion e ilustruar me imazhe të drejtpërdrejta filmike. Videoja u bë publike nga njëri prej ish- bashkëpuntorëve më të ngushtë të Ilir Metës: Dritan Prifti, i cili ishte nismëtari apo katalizatori i koalicionit që sot qeveris vendin. Një vit i gjatë hetimesh, përfshirë edhe ekspertë që analizuan për vërtetësinë e videos, u shoqërua me akuza të ndërsjellta jo vetëm mes protagonistëve, por më tej midis kampeve politike, deri edhe me institucionet e prokurorisë, gjykatës dhe ekzaminuesve teknikë. Një fakt ky që tregon se institucionet shqiptare janë akoma larg të qenit të pavarura në punën e tyre. Rrethana të tilla hedhin dritë-hije në profesionalizmin e trajtimit të çështjes.

Me shpalljen e Ilir Metës i pafajshëm, ai arriti de juro një fitore personale dhe po ashtu koalicioni qeverisës mund të vazhdojë ta mbajë pushtetin duke përfshirë edhe Metën në trupën e vet. Nga ana tjetër në shoqërinë dhe politikën shqiptare do të mbeten më shumë pyetje dhe dilema se deri më sot. Korrupsioni në dhjetë vitet e fundit është ulur këmbëkryq në shoqërinë shqiptare. Madje edhe vetë qeveritë e pranojnë atë si të mirëqenë duke e cilësuar luftën kundër tij si shumë të vështirë dhe deri më tani jo efikase. Vendimi i marrë sot është de facto një dënim kundër Dritan Priftit për akuzë të rreme, madje edhe më shumë se kjo, për mashtrim dhe manipulim. Megjithatë ky i fundit zor se do të pranojë të heshtë ndaj një verdikti të tillë, që edhe pse jo de juro, i jep atij një ngarkesë të rëndë sidomos në sytë e votuesit shqiptar.

Procesi Meta pati një risi, faktin që për herë të parë prokuroria me pretencën e saj arriti t´i kërkojë gjykatës dënimin me burgim për kryetarin e një partie, që është aktualisht në koalicion qeverisës. Por më e rëndësishme është se si do ta perceptojë shoqëria shqiptare si çështjen Meta, ashtu edhe verdiktin e drejtësisë. Më së voni kjo do të reflektohet me votën në zgjedhjet e 2013-ës.

Autor: Vilma Filaj-Ballvora

Redaktoi: Lindita Arapi