Biznesi me Turqinë ka çmimin e vet

Natyrisht që kemi të bëjmë me shantazh: pa i rënë anës qeveria e Ankarasë kërcënoi që nëse BE nuk i liron nga vizat qytetarët e Turqisë, ajo nuk do të pranojë më refugjatë nga Greqia. Por që të funksionojë një situatë e tillë duhen dy vetë: ai që bën shantazh dhe ai që e pranon shantazhin. Diçka duhet të marrë qeveria turke dhe Erdogani për lëshimet që i ka bërë Evropës - edhe nëse shumë evropianë e kanë tani të vështirë ta paguajnë çmimin.

A po zbulohet tani ana antidemokratike e Erdoganit?

Evropianët tani nuk duhet të bëjnë sikur e kanë zbuluar tani papritur, në rastin e liberalizimit të vizave, që Turqia nën Erdoganin largohet gjithnjë e më shumë nga rruga e demokracisë. Po t'i kishin lexuar raportet e tyre të përvitshme të progresit për Turqinë, evropianët duhet t'i kishin të qarta prej kohësh me detaje problemet. Por autokrati i Bosforit ishte i pranueshëm për aq kohë sa të lidhej me të marrëveshja për refugjatët. Kaq i madh qe presioni politik i brendshëm në disa vende të BE - midis tyre edhe në Gjermani - sa qeveritarët ishin të gatshëm të mos i vështronin njollat në jelekun e tij demokratik.

Po ta vështrojmë këtë çështje nga ana tjetër: Turqia ka pranuar deri tani mbi dy milionë refugjatë, edhe nëse shumë prej tyre jetojnë në kushte të mjerueshme. Pse duhet të jetë e gatshme ajo të pranojë edhe më shumë sirianë, po të mos marrë gjë për këtë? Tri miliardë eurot, që kanë premtuar evropianët, në fund të fundit nuk do të shkojnë në arkën e shtetit, por në projekte për furnizim më të mirë të refugjatëve në vend. Çfarë interesi tjetër do të kishte qeveria turke, po të mos i interesonte triumfi politik, që të marrë më në fund nga BE qarkullimin pa viza të dëshiruar prej dekadash?

Turqia nuk u vuri pistoletën në gjoks evropianëve që ata të lidhin me të marrëveshjen për ripranimin e refugjatëve. Përkundrazi: ishte përpjekja e dëshpëruar e Angela Merkelit, për të penguar shpërthimin e brendshëm të Evropës për shkak të krizës së refugjatëve. Ajo mbijetoi dalje delikate në publik me Presidentin Erdogan, lejoi ta trajtojnë me shpërfillje dhe natyrisht duke e ditur që biznesi me të do të kishte çmimin e vet. Prandaj shokët e partisë së saj tani nuk duhet të sillen si virgjëresha politike dhe të kërkojnë që "Turqisë të mos i jepet rabat". Natyrisht që po. Çfarë tjetër?

Kritikat - të nevojshme

Në mënyrë që të mos krijohen keqkuptime: Evropa duhet t'i kritikojë sot e gjithë ditën shkeljet e të drejtave të njeriut, përndjekjen e kurdëve, proceset kundër gazetarëve. Dhe ajo duhet të ushtrojë çdo presion politik dhe ekonomik për të frenuar tendencat diktatoriale të Erdoganit. Megjithatë, në kushtet që janë, ajo ndoshta nuk duhet ta kishte lidhur marrëveshjen me Turqinë. Është një marrëveshje e pisët. Është një dëshmi varfërie për Evropën, që ajo nuk është në gjendje të pranojë të paktën të njëjtin numër refugjatësh sa ka pranuar Turqia. Por që të bësh më vonë sikur e ke zbuluar në mënyrë të papritur karakterin e lëkundur demokratik të Ankarasë, kjo është thjesht hipokrite. Ai që porosit, paguan edhe faturën - kjo vlen edhe në politikë.