آلمان په ۲۰۱۵کال کي؛ په دې هیواد کې څه تیر شول؟

د جولای په مياشت کي يوه ځانګړې لحظه. صدراعظمه انګېلا مېرکل پر يو وخت هم زړسوی او هم سختي ښيي. مېرکل د هغې ژړېدونکي انجلۍ پر سر لاس تېروي چي کورنۍ يې په آلمان کي د پناه ترلاسه کولو انتظار کوي، خو مېرکل په عيني حال کي وايي چي آلمان ټولو ته ځای نه سي ورکولای. د ۱۴ کلنې فلسطينۍ انجلۍ او مېرکل دغه موضوع په اجتماعي رسنيو کي د زياتو بحثونو سبب سوه.

د سوريې، عراق او افغانستان څخه په ناڅاپه توګه انسانان آلمان ته راغلل او د پناه غوښتنه يې وکړه. د دوبي په پای کي لا د دغو کسانو شمېر سلهاؤ زرو ته جګ سو. مېرکل اعلان وکړ «د پناه غوښتني قانون حد اکثر پوله نه پېژني.» پناه غوښتونکي د مېرکل لېوالان سول. د دوبي په آخر او مني کي هره ورځ تقريبا ۱۰ زره انسانان له اتريش څخه د بايرن سرحد له لاري آلمان ته داخيليږي.

په داسي حال کي چي په زرهاو آلماني داوطلبان د پناه غوښتونکو سره مرستي کوي، يو شمېر نور بيا د انګېلا مېرکل پر ضد انسجام کوي. په ۲۰۱۵ کال هم درېسدن ښار د «پګيدا» د احتجاجونو مرکز پاته وو. هره دوشنبې د دغه غورځنګ په زرهاو پلويانو احتجاجونه وکړل. د AfD په نوم نوي ګوند په لومړي ځل په ټول آلمان کي په احصاييو کي ۱۰ فيصده پلويان وموندل.

په ۲۰۱۵کال دغه هم د آلمان مناظر دي. په دغه کال تر ۶۰۰ څخه زيات د پناه غوښتونکو ټاټوبي تر بريدونو لاندي راغلل. په ۲۰۱۱ کال د بريدونو شمېر ۱۸ وو. چارواکو تر اوسه د دغو بريدونو تر شا د کوم تنظيم او انسجام نښي نښانې نه دي موندلي. زياتره وخت بريد کوونکي ځايي نارينه وي. د دغو څخه زياتره داسي کسان دي چي پوليس تر مخه د خارجيانو ضد کسانو په توګه نه پېژندل.

د آلماني هوايي شرکت جرمن وينګس د مسافر وړونکي الوتکي په حادثه کي ۱۵۰ انسانان ووژل سول چي پکښي ۱۶ يې د ښوونځي شاګردان ول. د دغه الوتکي رواني ناروغه پيلوټ په قصد سره دغه الوتکه د حادثې سره مخامخ کړه، ولي چي غوښتل يې ځان ووژني. دغه الوتکه د هسپانيې د بارسلونا څخه الوتې، د دوسلدورف پر لاره وه چي د فرانسې په الپن کي د پيلوټ له خوا وغورځول سوه.

د آلمان له پاره د بريتانيې ملکه دويمه اليزابېت د تاج پوشي راهيسي يوه په زړه پوري او محبوبه سياسي څهره وه، او پاته ده. دغې ملکې د جون په مياشت کي آلمان ته رسمي سفر وکړ او د خپلو آلماني خپلوانو څخه يې ليدنه وکړه. په آلمان کي زيات خلک د بريتانيې د ملکې مينه وال دي.

کله چي نړۍ د آلمان په بايرن کي مېلمه وه، انګېلا مېرکل لا تر سوال لاندي نه وه راغلې. هغه د آلمان «ملکه» او د اروپا د مشرتابه مهمه سياستواله وه. د اېلماو د ماڼۍ په G7 غونډه کي د غړو هيوادونو مشرانو د زهرجنو ګازونو د اخراج د کمولو پرېکړه وکړه. په دغه سرمشريزه کي د روسيې له خوا د کريميا الحاق وغندل سو.

دا يوه نه هېرېدونکې لحظه وه: د نازيانو د وژني د کمپ اوشويتڅ څخه ژوندۍ پاته سوي اېفا کور، ۹۴ کلن اوسکار ګريونينګ ته د پخلايني لاس ورکړ. ګريونينګ د نازيانو د دغه کمپ د ساتونکو څخه وو. ۸۱ کلنې اېفا کور د آلمان په ليونه بورګ کي د ګريونينګ پر ضد په محاکمه کي وويل چي «ما نازیان بخښلي دي.» ګريونينګ په دغه محاکمه کي خپله پړنتيا ومنله او ورباندي پښېماني يې ښکاره کړه.

د اپريل په ۱۳مه نېټه نړیوال شهرت لرونکي او د ليکوالۍ نوبل جايزه ګټونکی آلمانی ليکوال ګيونتر ګراس (انځور ښه اړخ) له دې نړۍ سترګي پټي کړې. د نوامبر په ۱۰مه نېټه د آلمان پخواني ولسمشر او محبوب سياستوال هېلموت شميډټ له نړۍ رخصت سو. شمېډټ او ګراس دواړه نه يوازي په سياسي توګه ملګري ول بلکه هنري ملګرتیا يې هم درلوده.

د آلمان د فولکس واګون موټرو په هکله مشهوره ده چي دغه موټر بااعتباره، صادق او کم قيمت دي. فولکس واګون ته د آلماني اقتصاد د مهم ترينو شرکتونو په سترګه کتل کيږي. خو دغه نړیوال شرکت درغلۍ کړي. دغه شرکت په مليونو موټرو کي ناسم کمپيوتري پروګرامونه ځای پر ځای کړي چي د زهرجن ګاز اخراج تر حقيقت کم وښيي. دغه شرکت د ملياردونو ډالرو د جبران خساره د ادا کولو د ګواښ سره مخامخ دی.

د نوامبر په مياشت کي په آلمان کي په لومړي ځل د ترهګريز بريد څخه د څرګندي بيري له کبله د فټ بال يوه نړیواله لوبه لغوه کړل سوه. دا د پاريس د بريدونو څخه څلور ورځي وروسته وه. د آلمان او هالنډ د لوبډلو تر منځ دغه سيالي په هانوور کي پلان سوې وه. د هغه راهيسي په آلمان کي پر مهمو ځايونو زيات امنيتي چارواکي تر سترګو کيږي.

د آلمان د فټبال اتحاديه د درغليو، تور لګونې او نورو منفي خبرونو تر منځ راګيره ده. دغه اتحاديه چي هميشه د نارينه , له خوا اداره سوې، رئيس ؤلفګانګ نيرسباخ يې سياسي مسؤليت په غاړه واخيست او استعفأ يې وکړه. فرانڅ بېکن باور د شکونو او شبهاتو مرکز ګرځېدلی دی. پوښتني کيږي چي آيا آلمان په ۲۰۰۶ کال د فټبال د نړیوالو سياليو د کوربه توب تر لاسه کولو له پاره رشوت ورکړی وو؟

د آلمان د صدراعظمي په تړاو داسي نظرونه رامنځ ته سوي ول چي د هغې سياسي مشرتابه پای ته رسېدونکې ده. د مېرکل د خپل ګوند اکثره سياستوال د پناه غوښتني د سياست له کبله له هغې سره مخالف ول. خو د دسامبر په منځ کي د مسيحي ډيموکراټ ګوند په کنګره کي ټولو بېرته د انګېلا مېرکل ملاتړ وکړ. مېرکل تر اوسه لا په خپل ګوند کي مقتدره ده او هر څه يې تر کنټرول لاندي دي.